Samenvatting ALLE notities HC3 Recht & maatschappij
1 view 0 purchase
Course
Recht en Maatschappij (660457B4)
Institution
Tilburg University (UVT)
Betreft een samenvatting van HC3 Recht & maatschappij. Alle leerstof behandelt; inclusief aantekeningen, extra stof en jurisprudentie. Ik leer enkel uit mijn samenvattingen en had een dikke 7.
Recht en maatschappij
HC3: Het rechtsstaatprisma en de juridische hoofdkleur
Inleiding
Hoe werkt de rechtsstaat eigenlijk?
Er zijn aantal vragen bij het begrip rechtsstaat:
1. De anatomievraag: hoe zien rechtsstaten eruit en waarom zien ze eruit zoals ze eruitzien?
2. De fysiologievraag: hoe werken (de processen in) rechtsstaten en waarom werken ze zoals ze
werken?
3. De gedragsvraag: hoe gedragen rechtsstaten zich en waarom gedragen ze zich zoals ze zich
gedragen?
4. De duidingsvraag: hoe duid je spanningen en problemen in rechtsstaten? Je kunt deze
spanningen dan verklaren. Spanning tussen bijvoorbeeld de juridische en sociologische
hoofdkleur en deze kun je pas begrijpen.
Het precies onderscheiden van fysiologie en gedrag is niet per se nodig om te begrijpen hoe rechtsstaten
'werken'. Om de anatomie, fysiologie en het gedrag van het rechtsstatelijk bestuur te begrijpen, wordt in
dit boek een prisma aangereikt. Als de rechtsstaat door het prisma wordt gehaald, worden drie
golflengtes of hoofdkleuren zichtbaar: de rechtsstaat als juridisch bouwwerk, de rechtsstaat als
normatieve institutionele orde en de rechtsstaat als 'mode of government' of type openbaar bestuur.
Deze hoofdkleuren worden blootgesteld omdat in het prisma drie perspectieven bijeen worden gebracht:
het juridisch perspectief, het sociologisch perspectief en het bestuurswetenschappelijk perspectief op de
rechtsstaat. De rechtsstaat kan alleen maar worden begrepen als de volgende drie perspectieven in
combinatie met elkaar worden toegepast.
rechtsstaatprisma
Docent gebruikt het prisma als ondersteuning voor het begrip over de rechtsstaat:
- De drie ‘hoofdkleuren’ bestaat op hetzelfde moment naast elkaar en lopen door elkaar heen
(multidisciplinariteit).
- Onderdelen los van elkaar beschouwen, maar slechts één perspectief is onvoldoende.
- Dit laatste punt helpt ons ook om los te komen van ons juridische perspectief.
Waarom maar drie hoofdkleuren?
- Uitganspunt: rechtsstaat is een sociale constructie die op zichzelf kan worden geanalyseerd, maar
wel afhankelijk is van de interactie van individuen.
- Brede vakgebieden, dus veel subdisciplines kunnen in een van de drie hoofdkleuren worden
geplaatst.
- Actueel: veel van de huidige spanningen kunnen worden verklaard door deze hoofdkleuren.
Waarom een rechtsstaatprisma?
, De kern van het boek is het zogeheten rechtsstaatprisma. Zoals een prisma de hoofdkleuren scheidt in
een lichtbundel, scheidt het rechtsstaatprisma verschillende hoofdkleuren van het concept rechtsstaat.
Het prisma en de meest vertrouwde kleur (juridische hoofdkleur) worden behandeld.
- Rechtsstaatmonopolie van juristen doorbreken: myopie
Allereerst hebben we het rechtsstaatprisma om het monopolie van juisten op de rechtsstaat te
doorbreken. Juristen hebben de neiging om te zeggen ik ken de rechten, ik heb daar verstand
van, alle andere hebben er geen verstand van, je kunt alleen maar via mijn weg de rechtsstaat
begrijpen. En dat leidt tot een slecht begrip van de rechtsstaat, want je ziet een heleboel dingen
niet onder die radar.
Voorbeeld
er waren mensen die niet als jurist waren opgeleid maar wel 250 bezwaren op een dag moesten
behandelen. Als op het einde van de dag nog talloze bezwaren lagen dan is er geen tijd meer voor
heroverweging ter principale. Zo iemand gaat dan afromen: voor de makkelijkste oplossing kiezen. Die
gaat de meeste bezwaren dan gewoon ongezien toekennen. Waarom doe je dat? Je zou ze ook allemaal
kunnen afwijzen maar dan krijg je een hele hoop beroepen, dan moet je, je baas gaan uitleggen waarom
je zoveel beroepen krijgt. Als je ze gewoon toekent dan krijgt je geen hoger beroepen. Dus heroverwegen
ten principale klinkt prachtig maar zo werkt het niet in de praktijk.
Voorbeeld
De omgevingsvergunningsdienst heeft enorm veel bedrijven onder zich en heeft meestal per jaar maar tijd
om 1/5 van alle bedrijven te bezoeken. Dat houdt in dat je ongeveer een keer in de vijf jaar een bezoek
kunt verwachten als bedrijf en daarbij wordt er dan alleen gekeken naar een zeer algemene checklist. Zo
ziet de rechtspraak in de praktijk er ongeveer uit. Dus als je kijkt met de juridische bril dan begrijp je de
rechtstaat gewoon niet, je komt dan ook tot een verkeerde oplossing
- Van een normatieve invulling van de rechtsstaat naar de rechtsstaat als concreet empirisch
fenomeen
De tweede reden voor het ontwikkelen van een prisma was om voorbij de normatieve invulling te
komen. We pakken Duitsland, Nederland, België of steden zoals Tilburg, Amsterdam, Eindhoven
en kijken hoe het dan zit. Je moet dan voorbij het recht komen en voorbij het perspectief van je
doet het verkeerd. Je moet het recht leren te begrijpen
- Multidisciplinariteit: voorbeeld van aardwetenschap
Derde reden om dat prisma te ontwikkelen is multidisciplinariteit toestaan; wil je het begrijpen
moet je ook eenvoudig erna kunnen kijken. De aarde werkt ook multidisciplinair. Maar dat is
onvoldoende. Je moet niet alleen kijken naar hoe de aarde werkt maar ook kijken naar hoe water
werkt bijvoorbeeld. En daarvoor heb je het klimaat nodig. Dus je hebt allerlei disciplines nodig om
de aarde te begrijpen en zo werkt dat ook bij de rechtsstaat. Het is dus een conceptueel
hulpmiddel, het laat dingen zien en laat dingen niet zien.
Als je naar de hydrosfeer kijkt zie je alles wat met water te maken heeft maar niet hoe een
gesteente erodeert. Dat betekent echter niet dat al die afzonderlijke disciplines er niet toe doen.
Sterker nog je hebt ze allemaal nodig.
Het rechtsstaatprisma
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisaelmanai. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
