Maes Chelsea 2VBl GGZ: Verpleegtechnisch Van Elsen Askje
Omgaan met patiënten in de geestelijke gezondheidszorg
Historische visies op afwijkend gedrag
-Van geloof in demonen en geesten naar geloof in wetenschap en rede
-Hippocrates: Afwijkend gedrag is gevolg van onevenwicht
-In Middeleeuwen terug naar bovennatuurlijke (exorcisme, heksenvervolging)
-1600 -> krankzinnigengestichten (samen met leprozenkolonies en bedelaars)
-1800 -> Hervormingen (start moderne tijdperk): Patiënten kregen kamers,
gesprekken werden gevoerd, stop aderlatingen en purgaties
-1850 -> Terug achteruitgang, periode van apathie, psychiatrie = angstaanjagende
plek, dwangbuizen, lobotomies, ziekenhuizen ver buiten maatschappij
-Na WO2 doorbraak: Komst van de psychofarmaca (wanneer iemand geagiteerd was,
kon je die sederen, nadat die gekalmeerd was kon je in verbinding gaan) en
antipsychiatrie -> meer ambulante zorg, wijziging in krankzinnigenwet (rechten
voor psychiatrische pt, beschut wonen. We moeten niet iedere psychiatrische pt
wegstoppen, dit is een maatschappelijk probleem. Ze maken deel uit van de
samenleving )
-De keerzijde van dit liberale beleid is dat de pt zelf om zorg moet vragen, de
hulpverlener doet niets uit eigen beweging. (Vroeger kon je iemand opgeven als
‘krankzinnig’ en laten opnemen. Nu kan enkel een arts dit)
-Bemoeizorg = Hulpverlening waarbij men zich richt op de zorgmijders
-No-restraint systeem = Geen dwang, open deur
-Patronaten = voorlopers van de sociale verpleegkundigen
→ Wat doe je als iemand psychotisch is? Altijd eerst medicatie toedienen, anders
kan je geen therapie opstarten
Verpleegkunde in de psychiatrie
Wat is verplegen?
-Verpleegkundige ondersteunt het zelfmanagement (wat wil de pt, wat niet) van de
zorgvrager, naasten en sociaal netwerk
-Behouden en verbeteren van dagelijks functioneren
-Zorgvrager en hulpverlener zijn gelijkwaardig (niet ‘gelijk’)
1
,Maes Chelsea 2VBl GGZ: Verpleegtechnisch Van Elsen Askje
Zelfmanagement is het vermogen om (ruime) gezondheidsproblemen te voorkomen
of hier eventueel mee om te gaan.
Mensvisie:
-Holistisch, nooit los van eigen leefwereld of wereld buiten zichzelf
-Problematiek heeft invloed op alle terreinen
-Psychisch: Wat je denkt, ervaart, voelt, …
-Sociaal: Invloed van de contacten die je hebt
-Fysiologisch: De mogelijkheden van je lichaam
-Spiritueel: Zingeving die je ervaart en geeft aan je leven (niet enkel religie, maar
ook persoonlijke innerlijke ervaring)
Visie op zorg en samenwerken:
-Visie op zorg = wat bieden we aan zorg (de inhoud)
-Visie op samenwerken = hoe gaan we zorg bieden (de organisatie)
-Instellingen hebben een centrale visie op zorg en samenwerken
-Afdelingen gaan die centrale visie vertalen naar hun doelgroep (soms ook een
eclectische vorm): Psychodynamisch, gedragstherapie, cognitieve therapie,
humanistische therapie
Extramuralisering en ambulante verpleegkunde:
-Zelfmanagement best in de natuurlijke omgeving, niet afgezonderd
-Stigma veroorzaakt belemmering in maatschappelijke participatie
-Nood aan destigmatisering (ook omwille van persoonlijk leed)
-Pt staat niet los van zijn sociale omgeving
-Niveau’s (wisselwerking op elkaar, probleem heeft impact op alle niveau’s):
Lichamelijk, individueel, sociaal, maatschappelijk
→ Zo kort mogelijke opnames maken dat er zwaardere pathologieën op dienst zijn.
Vanaf de pathologie makkelijker hanteerbaar wordt, mag de pt al naar huis.
2
,Maes Chelsea 2VBl GGZ: Verpleegtechnisch Van Elsen Askje
Sociaal netwerk en steun:
-Sociale relaties zijn wezenlijk onderdeel van het menselijk bestaan
-Het gevoel ergens bij te horen is fundamenteel
-Basis om eigen identiteit en zelfrespect te kunnen ontwikkelen
-Buffer voor zorgvrager bij stressvolle situatie
-Nodig om zelfstandig te kunnen leven
-Basis van het maatschappelijk steunsysteem
ACT en FACT:
-Voor regelmatig opgenomen zorgvragers
-Voor groep zorgafhankelijke pt in eigen woonsituatie of vorm van beschermd
wonen
Voorwaarden:
-Psychiatrische stoornis (DSM 5)
-Beperking in sociaal functioneren
-Chronisch verloop
-Langdurig contact met GGZ
-Complexe problematiek
-Zorgvragen op meerdere levensterreinen
ACT = Assertive Community Treatment
-Gezamenlijke teambenadering van alle pt (shared caseload)
-Veelzijdigheid in disciplines
-ALTIJD beschikbaar
-Poortwachter bij opnames en ontslag
FACT = Function Assertive Community Treatment teams
-Langdurige zorgafhankelijke pt
-Mogelijke begeleiding door 1 teamlid
-Bij crisis ganse team
ACT = Heel team is verantwoordelijk voor een groep pt (team gaat bij pt thuis op
bezoek, voert gesprekken met pt en familie, zet medicatie klaar, …)
FACT = 1 persoon is verantwoordelijk voor een aantal pt (niet zo
gemeenschappelijk)
Zorgaanbod via de 7 C’s bij ACT en FACT:
-Cure -> Behandelen
3
, Maes Chelsea 2VBl GGZ: Verpleegtechnisch Van Elsen Askje
-Naast diagnostisch en klinisch redeneren is er intuïtie
-Inzicht zonder nadenken
-Buikgevoel, niet-pluisgevoel
-Rijke bron aan ervaringen, kennis en wijsheid
-90% van onze beslissingen
-Is fundamenteel voor ethisch zorgverlenen
-Is subjectief, risico voor blinde vlek
Belang van intuïtie in de GGZ:
-Gebruikt voor het beoordelen van situaties en kiezen van interventies
-Instrument voor de hulpverlener
-Vaak de eerste aanzet tot overleg en actie (briefings, intervisie)
-Innerlijk weten heeft een cognitieve basis (gebaseerd op ervaringen)
-Moeilijk voor beginnende hulpverlener
-Wetenschappelijke kennis, klinische deskundigheid kan ervaring ondersteunen,
maar niet vervangen
Ethisch zorgverlenen
-Vaak geen duidelijk plan van aanpak in GGZ
-Onderlinge dialoog tussen zorgverleners is dus essentieel
Persoonlijkheidskenmerken:
-Geen 2 verpleegkundigen zullen troosten op dezelfde manier
-Verpleegkundige zet continu haar eigen persoonlijkheid/referentiekader in
-Empathie, eerlijkheid, betrouwbaarheid, … zijn essentieel
-Lijkt evident, maar is vooral zichtbaar als het afwezig is
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chelseamaes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.