Derksen stelt allereerst vast dat de denkstrategieën van de mens als zeer betrouwbaar kunnen
worden beschouwd. Wij als mensen hebben evolutionair gezien het bewerkstelligd dat als ‘diersoort’
de mens niet kan worden opgegeten, voldoende eten krijgen om te overleven en mogelijkheden
heeft zich voort te planten. Derksen concludeert daaruit dat de effectiviteit van alledaagse
waarheidsvinding bij de mens is gebaseerd op een mix van diverse cognitieve instincten die we
evolutionair gezien hebben ontwikkeld. Met die instincten hebben we binnen ons denken
zogenaamde short-cuts ontwikkeld; in plaats van alle mogelijkheden van waarheidsvinding te
calculeren, komen we snel tot conclusies. Volgens de logica zijn die conclusies te snel, maar voor
het dagelijks leven komen we net op tijd tot onze conclusies over het algemeen. Bij short-cuts kan
je vooral denken aan het afgaan op eerste indrukken en onmiddellijk geloven wat we zien.
Maar onze waarheidsvinding heeft door die snelheid ook een gebrek; door af te gaan op eerste
indrukken kan men nogal eens de mist in gaan en de daadwerkelijke waarheid aan zich voorbij te
laten gaan.
Het alledaagse leven als ecologische nis van onze cognitieve instincten
In het alledaagse leven kunnen we de menselijke cognitieve instincten als redelijk betrouwbaar
beschouwen. Buiten het dagelijkse leven daarentegen, treffen we ernstige tekortkomingen met als
gevolg dat we het risico lopen om de waarheid te missen. De strafrechtcontext is een voorbeeld
van zo’n niet alledaagse situatie of gebeurtenis.
1.Het eerste verschil is gelegen in het feit dat in ieder strafproces zich een nieuwe situatie voordoet
waar de gebruikte kennis en/of theorieën niet de garantie hebben die zich voordoen bij een
alledaagse situatie.
2.Het tweede verschil met een alledaagse situatie, is dat binnen de strafrechtcontext fouten niet aan
den lijve worden ondervonden, wat wel het geval is binnen een alledaagse situatie.
3.Het derde verschil is dat het individu die in een alledaagse situatie een fout maakt, daar zelf mee
wordt geconfronteerd en daarvan kan leren. Binnen de strafrechtcontext is er voor een dergelijke
negatieve feedback niet tot nauwelijks ruimte.
Het is belangrijk deze drie verschillen te realiseren en tijdens waarheidsvinding in gedachte te
houden dat alledaagse waarheidsvinding effectief is, maar slechts is afgesteld op alledaagse
situaties. Onbewust werken onze cognitieve instincten ook op het moment dat we in niet-alledaagse
situaties aan waarheidsvinding doen, dus ook ingeval een strafrechtscontext wordt geanalyseerd ten
behoeve van de waarheidsvinding.
De waarheidszoekers zonder empirische opleiding volgen ongemerkt de alledaagse praktijk van
waarheidsvinding en lopen het risico de valkuilen daarvan niet te zien.
Een individu zonder empirische opleiding die zich bezig houdt met waarheidsvinding, loopt het
risico in valkuilen van de alledaagse waarheidsvinding te lopen, met name als het gaat om een
context buiten alledaagse situaties; de cognitieve instincten zijn dan onbetrouwbaar en zal in
valkuilen lopen tijden dergelijke waarheidsvinding.
Alledaagse conceptie van waarheidsvinding
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller veravanschagen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.60. You're not tied to anything after your purchase.
