Summary
Samenvatting Probleem 8 verbintenissenrecht
- Course
- Institution
Probleem 8 verbintenissenrecht
[Show more]
Seller
Follow
annedenhartog
Content preview
Probleem 81 Wanneer is een arts aansprakelijk (art. 7:446)?
Verbod op uitsluiting of beperking aansprakelijkheid
Hulpverleners en ziekenhuizen mogen hun aansprakelijkheid niet contractueel uitsluiten of beperken, aldus art.
7:463. Het gaat immers om de belangen van het leven en de gezondheid van de patiënt en om een overwichtpositie
bij de arts of het ziekenhuis. Wel laat het exoneratieverbod het matigingsrecht van de rechter onverlet (art. 6:109).
Speeckaert/Gradener
De heer Gradener went zich met rugpijnklachten tot de chirurg Speeckaert. Speeckaert stelt vast dat Gradener
een vergroeiing van de vijfde lendewervel aan het heiligbeen heeft en concludeert dat de pijnklachten daardoor
werden veroorzaakt. Speeckaert besluit vervolgens dat een operatie de beste oplossing is. Deze operatie vindt
plaats op 21 maart 1978. De operatie was zeer ingewikkeld. Dit was ook door Speeckaert voorzien. Na deze
operatie had Gradener zeer veel pijn. Hij heeft hiervoor vele behandelingen en ziekenhuisopnames ondergaan en
circa twintig operaties ondergaan. Vervolgens wordt er door drie deskundigen getoetst of Speeckaert in
redelijkheid tot zijn diagnose en de uitvoering van de operatie had kunnen komen. De vraag is dan of de verleende
dienst van Speeckaert wel de kwaliteit had die Gradener had mogen verwachten.
Rechtsvraag: wat is de maatstaf voor het handelen van een medisch hulpverlener?
“(…) In hetgeen het hof onder a-d en in de daarop volgende alinea heeft overwogen ligt besloten dat het hof tot
maatstaf heeft genomen de zorgvuldigheid die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend specialist mag
worden verwacht. Deze maatstaf is juist (…).”
Rechtsregel: de maatstaf is de zorgvuldigheid die van een redelijk handelend en redelijk bekwaam arts in gelijke
omstandigheden mag worden verwacht. Deze norm is een uitwerking van het begrip goed hulpverlenerschap
zoals omschreven in art. 7:453 BW. Deze toetsingsnorm wordt nader ingevuld door de zogenaamde professionele
standaard, waarmee wordt verwezen naar regels van zelfregulering: niet bindende door de beroepsgroepen zelf
in het leven geroepen voorschriften, zoals gedragsregels, beroepscodes, standaarden, protocollen en richtlijnen.
De norm van goed hulpverlenerschap uit art. 7:453 BW en de norm van een redelijk bekwaam en redelijk
handelend arts zoals volgt uit HR Speeckaert/Gradener worden door de Hoge Raad naast elkaar gebruikt. Beide
normen hebben dezelfde betekenis.
Daarnaast is het gebruikelijk dat ziekenhuizen voor veel voorkomende situaties afspraken maken over de in acht te
nemen procedures (Protocollen).
Het niet-naleven van deze protocollen zal als onzorgvuldig worden aangemerkt, omdat de daarin neergelegde
gedragsregels door de artsen zelf zijn opgesteld als zijnde de juiste procedure. Het is aan de arts om aan te tonen dat
afwijking van de regels van het protocol in dit geval terecht was – Protocol-arrest:
De patient heeft in het ziekenhuis een arthroscopie aan de linkerknie ondergaan waarbij een deel van de meniscus
is verwijderd. Bij controle na de operatie wordt de diagnose trombose in het linkerbeen en later ook in het
rechtebeen vastgesteld. Er komt vast te staan dat er volgens procotol een anti-stollingsmiddel had moeten
worden teogediend. Dit is echter in dit geval nagelaten. De patient stelt het ziekenhuis en de chirurg aansprakelijk
voor de door hem opgelopen schade op grond van toerekenbare tekortkoming en/of onrechtmatige daad wegens
het niet naleven van het protocol.
Rechtsvraag: heeft het niet naleven van het protocol als toerekenbare tekortkoming te gelden?
De Rechtbank stelde vast dat het verband tussen de ingreep en de daarna opgetreden trombose voldoende
aannemelijk was.
Het Hof heeft geoordeeld dat de afwijking van het protocol heeft te gelden als een tekortkoming. De
voorgeschreven anti-stollingstherapie heeft het karakter van een veiligheidsnorm die is geschonden zodat causaal
verband tussen de gedraging en de schade in beginsel is gegeven.
De Hoge Raad oordeelt dat het Hof geen blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door te oordelen
dat in de gegeven omstandigheden het niet naleven van het protocol als toerekenbare tekortkoming heeft te
gelden. Van het ziekenhuis en chirurg mag verwacht worden dat zij zich in beginsel houden aan de door henzelf
opgestelde voorschriften met betrekking tot verantwoord medisch handelen. Afwijking van die voorschriften is
, slechts aanvaardbaar indien zulks in het belang van een goede patiëntenzorg wenselijk is. Nu het niet toepassen
van de door het protocol voorgeschreven behandeling uitsluitend te wijten was aan ‘vergeten’ en dus van een
beargumenteerde afwijking van voormeld voorschrift geen sprake was, behoefde het Hof niet in te gaan op de
stelling van ziekenhuis en chirurg dat binnen de beroepsgroep als geheel verschil van inzicht bestond omtrent de
in het protocol voorgeschreven behandeling. Nu het overtreden voorschrift diende om het risico op het post-
operatief optreden van trombose tegen te gaan, te verkleinen, en de patiënt aanspraak op naleving van het
protocolvoorschrift mocht maken, geeft het oordeel van het Hof, dat het causaal verband tussen de verweten
gedraging en de opgelopen schade in beginsel is gegeven, niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting.
Rechtsregel: van ziekenhuis en aan ziekenhuis verbonden artsen mag verwacht worden dat zij zich houden aan
door henzelf opgestelde voorschriften m.b.t. verantwoord medisch handelen; afwijking van die voorschriften
slechts aanvaardbaar indien zulks in belang goede patiëntenzorg wenselijk is.
2 Wat is de rechtsverhouding tussen patiënt en ziekenhuis?
Vroeger was het lastig om iemand aansprakelijk te stellen voor een fout bij een behandeling, het was lastig vast te
stellen wie nou aansprakelijk gesteld moest worden. Bij een behandeling zijn vaak meerdere artsen en andere
hulpverleners betrokken en daarnaast werken hulpverleners vaak niet in dienstverband.
Art. 7:462: biedt de oplossing d.m.v. de ‘centrale aansprakelijkheid’ van ziekenhuizen voor alle verrichtingen van in
die instellingen werkzame hulpverleners.
- De aansprakelijkheid van het ziekenhuis is een contractuele aansprakelijkheid
- Lid 2 geeft aan wat onder ‘ziekenhuis’ wordt verstaan. Bedoeld is vooral om te voorzien in een ‘centraal
adres’ voor de patiënt die zijn schade wil verhalen.
Het ziekenhuis wordt voor tekortkomingen bij de uitvoering van de behandelingsovereenkomst, voor zover die
binnen zijn muren plaatsvinden, aansprakelijk gesteld als ware het bij die overeenkomst partij.
- Hulpverleners en ziekenhuizen mogen hun aansprakelijkheid niet contractueel uitsluiten of beperken, art.
7:463.
Fictieve contractsrelatie (alleen voor wanprestatie, niet voor onrechtmatige daad)
- Als de arts niet in dienst is, geen ondergeschikte, maatschap
Art. 6:76: hulppersonen: als de arts wel in dienst is
Verbod op uitsluiting of beperking aansprakelijkheid
Hulpverleners en ziekenhuizen mogen hun aansprakelijkheid niet contractueel uitsluiten of beperken, aldus art.
7:463. Het gaat immers om de belangen van het leven en de gezondheid van de patiënt en om een overwichtpositie
bij de arts of het ziekenhuis. Wel laat het exoneratieverbod het matigingsrecht van de rechter onverlet (art. 6:109).
3 Kunnen derden (naast patiënt) aanspraak maken op schadevergoeding?
Derde hebben 3 opties:
1. Het gesloten stelsel:
Art. 6:107 > verplaatste schade
Art. 6:107a > loonaanspraak
Art. 6:108 > overlijdensschade
2. Shockschade > derde wordt benadeelde (taxibus)
3. Schadevergoeding op grond van de onrechtma ge daad
Is de daad jegens degene gepleegd?
Rechtstreeks onrechtma g jegens vader gehandeld (baby Kelly)
Baby Joost-arrest wie is er partij
Op 20 mei 1986 onderging Joost een liesoperatie. Joost was toen vier jaar oud. Bij de operatie werden fouten
gemaakt en dientengevolge werd Joost zwaar en blijvend gehandicapt. Hij liep hersenletsel op en raakte spastisch.
Het gevolg is dat hij niet kan zitten, lopen of praten. Zijn ouders hebben de volledige verzorging van Joost op zich
genomen. De eigen schade van Joost werd geregeld, maar zijn ouders voelden zich zodanig in hun eigen recht
aangetast dat zij ook schadevergoeding wilden krijgen. Overigens is die schaderegeling ten behoeve van Joost niet
geheel vlekkeloos gegaan. De ouders vorderden een vergoeding van de door hen geleden en nog te lijden
materiële schade en een smartengeld. De ouders verklaarden dat zij de operatie niet alleen ten behoeve van Joost
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annedenhartog. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now