Summary
Samenvatting Markten en prijzen - 1e bachelor HIR - eerste zit
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting Markten en prijzen - 1e bachelor HIR - eerste zit
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
HIRstudent123
Content preview
Markten en PrijzenOoghe Erwin
Inhoud
Module 0/1: Intro & welvaart.................................................................................................................... 2
Module 2/01: Speltheorie .......................................................................................................................... 5
Module 2/02: evenwichten ............................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Module 3: Markt ........................................................................................................................................ 6
Module 4: Overheidsingrijpen ................................................................................................................... 8
Module 5: Consument ............................................................................................................................. 10
Module 6: Producent ............................................................................................................................... 11
Module 7: marktmacht ............................................................................................................................ 17
Module 8: Onvolmaakte mededinging .................................................................................................... 21
Module 9: Publieke goederen en externe effecten ................................................................................ 26
Module 10: Herverdeling ......................................................................................................................... 31
,Module 0/1: Intro & welvaart
Wat is economie?
- Economie = wetenschap
- De economie = onze economie
- Keuze = gebaseerd op voorkeuren en beperkingen
- Economische agent (homo economicus) maakt rationele keuze
o Beste volgens zijn voorkeuren (uit de mogelijke keuzes bepaald door beperkingen)
- Rationaliteit gaat niet over de inhoud ! enkel over beste
o Rationeel ≠ egoïstisch (goed doel steunen kan “beste” keuze zijn)
- Pareto principe: minstens 1 iemand beter af kunnen maken zonder anderen slechter af te
maken = verbetering
- Minimaal omdat Pareto doet geen uitspraak over (her)verdeling -> ethische principe nodig
o Bv. btw-verlaging: iemand zal het ooit wel moeten betalen
- Dus economie = wetenschap die keuzes van rationele economische agenten en hun
interacties bestudeert + resulterende uitkomst evalueert en misschien bijstuurt
- Zowel positieve (op feiten gebaseerde) als normatieve (op normen/waarden gebaseerde)
wetenschap
- Wetenschappelijke methode is gebaseerd op een model en theoretische voorspelling
- Past economie deze methode toe?
o Ja: economen gaan economische wetten (model) op te stellen en te toetsen (data)
o Nee: economen geloven blind in hun theoretische modellen
Consumptie
- Welvaart hangt af van de behoeftebevrediging (via consumptie)
- Consument ≠ gezin (wel vaak in gezinsverband) maar ook overheid, bedrijven, …
- Niet het volledige inkomen wordt geconsumeerd (sparen = uitgestelde consumptie)
- Consumere = vernietigen maar ook duurzame goederen (auto heeft consumptie + spaar
component)
Productie
- Producere = voortbrengen, grootbrengen
- Goederen en diensten tot stand brengen en op gepaste tijd en plaats ter beschikking stellen
- Productieproces = inputs -> outputs
o Inputs: lopende inputs (grondstoffen) of productiefactoren (arbeid en kapitaal)
Toegevoegde waarde
- Productieproces zorgt voor een verbetering (waarde product > waarde inputs)
, - Bv. Belegd broodje > brood > massa van bloem, water en gist
- Bruto-toegevoegde waarde: verschil tussen beide waarden (outputs > inputs)
- Netto-toegevoegde waarde: bruto-toegevoegde waarde – depreciatie
- Netto-toegevoegde waarde: wat productiefactoren hebben toegevoegd (-> vergoeding)
- Cruciale identiteit tussen inkomen en toegevoegde waarde
o Uitbater = eigen kapitaal: geen opsplitsing
o Uitbater ≠ eigen kapitaal: opsplitsing (loon, huur, intrest of dividend)
- Bbp = bruto binnenlands product (regio en tijdsperiode)
o Som van alle toegevoegde waardes
o Marktwaarde van alle finale goederen en diensten
o Meet grootte van een economie
o Reëel bbp = koopkracht
Bbp als maatstaf van welvaart
- Welvaart wordt (onder meer) bepaald door inkomen
- Bbp: ruwe indicator van totale inkomen (bbp/capita: ruwe indicator van gem. inkomen)
- Kijk op welvaart: 2 problemen
o Hoe bbp vergelijken doorheen de tijd?
o Hoe bbp vergelijken tussen verschillende landen?
→ Gebruik van koopkrachtpariteiten (ppp), eenheid: 1990-ppp-dollar (koopkracht 1$ in 1990)
- Economische groei = wijziging in bbp/capita gedurende een bepaalde periode in bepaalde
regio, uitgedrukt in %
- (! +10% in China en +2% in België betekent niet dat kloof tussen ons daalt)
- Economische recessie = negatieve groei gedurende 2 of meer kwartalen (3 maand)
Beperking bbp als maatstaf van welvaart
- Bbp is niet ontworpen om welvaart te meten, dit heeft dus beperkingen:
1) Bbp/capita meet alle economische activiteit (ook verwerpelijke)
- Vervuiling, tabak, wapenhandel, … zouden misschien niet bij bbp mogen horen
2) Inkomen is niet enige indicator van welvaart
- Gezondheid, onderwijs, … zouden misschien wel bij bbp moeten horen
3) Is een gemiddelde (verdeling?)
- Ongelijkheid tussen landen maar ook binnen landen
4) Maakt ons misschien niet gelukkiger?
- Vb. Japan: mensen worden 5x rijker maar tonen niet aan gelukkiger te zijn
, Hoe welvarend zijn we?
- Minder aantal gewerkte uren dan vroeger maar bbp/gewerkt uur is hoger
- Productiviteitsstijgingen: -> welvaartstoename
o Meer output met gelijke input
o Gelijke output met minder input
▪ Arbeidsverdeling en specialisatie
▪ Technologische vooruitgang
▪ Specialisatie tussen landen en handel (globalisering)
- Arbeidsproductiviteit: waarde geproduceerde output/uur gepresteerde arbeid
- Enige manier om bbp/c te verhogen is bbp/uren te verhogen (andere termen hebben
bovengrens <1)
Speldenfabriek van Adam Smith
- Arbeidsverdeling en specialisatie
- 1 arbeider = 20 spelden/dag
- 10 arbeiders = 48 000 spelden/dag
o Tijdsbesparing door beperkt aantal handelingen
o Learning by doing
o Juiste man/vrouw op juiste plaats
- Verbetert verder, ook door wijziging technologie
Thomas Malthus
- Technologie: landbouw en fertiliteit
- Doemscenario: ↑ bevolking, ↓ voedsel/hoofd → miserie en zonde
- Kwam niet uit door geboortecontrole en technologie (meststoffen, tractoren, …)
David Ricardo
- Specialisatie op landniveau (= ideeën Adam Smith maar op niveau van regio’s, landen, …)
- Specialisatie -> toename productie en internationale handel -> toename consumptie
- Beide landen kunnen dus vooruitgaan
- Absoluut voordeel
- Comparatief voordeel -> schept potentieel in “specialisatie en ruil”
Waarom is niet iedereen welvarend?
- Geografie? Zuid-Korea en Noord-Korea hebben = geografie maar ≠ rijk
- Cultuur? (Minder pessimistisch want kan wijzigen): ZK en NK hebben idd ≠ instituties
o Bv. Invloed van kolonialisme
- Reversal of fortunes: bbp van sommige landen sterk gewijzigd ivm. Vroeger -> geografie en
cultuur kunnen dit niet verklaren
- Longitudinaal: 1 land doorheen de tijd >< cross-selection: meerdere landen op 1 moment
Welvarend maar nie t gelukkig: Easterlin paradox
- 1e hypothese: de eerste wet van Gossen
o Rijker maakt gelukkiger maar in afnemende mate
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller HIRstudent123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.18. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now