Welke verschillende terreinen van delen kent het recht?
1. Privaatrecht (civiele recht): gericht op de rechtsverhoudingen tussen burgers onderling
o Bedoeld om privébelangen te beschermen
o Onderscheid
Materieel privaatrecht: betrekking op inhoudelijke gedragsnormen,
betrekking op de inhoud van rechten en plichten > burgerlijk recht en
handelsrecht (betrekking op kooplieden)
Formeel privaatrecht: berechtigingsregels heeft betrekking op
procesrechtelijke regels > burgerlijk procesrecht (betrekking op burgers)
Internationaal privaatrecht (ook wel conflictenrecht): recht dat bepaald welk
van twee concurrerende rechtssystemen moet worden toegepast. Vb: een
echtscheiding tussen een Nederlandse vrouw en een Turkse vrouw
Privaatrechtelijke subjectieve rechten
Vermogensrecht: gaat over wat je in geld kan uitdrukken, kan aan iemand worden
overgedragen
o Verbintenissenrecht: regelt de rechtsverhouding tussen personen onderling (zoals
het contract)
o Goederenrecht: regelt de rechtsverhouding tussen personen en goederen (zoals
eigendom)
Personen- en familierecht: regels met betrekking tot het recht op naam, het huwelijk, de
adoptie etc. Niet in geld uit te drukken, zoals bijv. ouderlijk gezag. Ook zijn de rechten niet
overdraagbaar
2. Publiekrecht: gericht op de organisatie van de gemeenschap en de zorg voor algemene
belangen, dus bemoeienis van de overheid met het maatschappelijk leven
o Bedoeld om algemene belangen te beschermen
o Materieel publiekrecht: staatsrecht, bestuursrecht en strafrecht
o Formeel publiekrecht: bestuursprocesrecht en strafvordering
o Strafrecht kan ingedeeld worden in het formele en het materiële strafrecht
Formeel strafrecht: regels omtrent opsporing, vervolging, berechtiging en
executie
Materieel strafrecht: welke gedragingen strafbaar zijn en welke sancties
daarop kunnen worden toegepast
Staatsrecht: wetten staan in de Grondwet (Gw) , hierin staan wetten die speciaal betrekking hebben
op de inrichting van de staat
,Bestuursrecht: de ordening van de relatie tussen bestuur en burger, waaronder de bescherming van
de burger tegen de overheid, maar ook ruimtelijke ordening, onderwijs en sociale verzekeringen (De
Wet werk en bijstand, sociale verzekeringswetten) worden hiertoe gerekend
Strafrecht: deel van het publiekrecht dat de gevallen betreft waarin de overheid bij schending van
een wettelijke bepaling een sanctie kan toepassen bij wederrechtelijk gedrag van een burger
(gevangenisstraf, boete etc.)
Internationaal privaatrecht: verdragen
Dwingend & regelend recht
o Dwingend recht: regels in het recht waarvan men niet van mag afwijken. Voorbeeld: niet
toegestaan om meer dan één huwelijkspartner te hebben
o Regelend recht: regels die men door zelf een afwijkende regeling te treffen buiten toepassing
kan laten
Domein van de rechtswetenschap: wetenschap die het recht tot object van de studie neemt
Functie recht: beheersbaar houden van conflictsituaties. Het recht probeert te voorkomen dat er
conflicten ontstaan die alleen maar met geweld worden ‘opgelost’
Alternatieve/cumulatieve voorwaarden
Alternatief: voorwaarden die in een ‘of-of’ relatie tot elkaar staan
Cumulatief: voorwaarden die in een ‘en-en’ relatie tot elkaar staan
Subjectieve recht versus objectief recht
Subjectief recht: rechten die personen in het recht hebben
Objectief recht: verzameling van de rechtsnormen
Recht en taal: instrument van juristen
Zorgt voor ordening: taal van wetgeving, rechtelijk oordeel en contract
Discussie: argumenten van advocaten en rechtswetenschappers
Doel van de taal van het recht
Taal van het recht heeft zijn eigen logica en begripsvorming, probeert antwoord te geven op
maatschappelijke problemen, het reguleren en beheersen van de maatschappelijke
werkelijkheid.
,Rechtsvinding: oordeel van de rechter in een concreet geval op basis van het geldende recht.
Verschillende vormen rechtsvinding
Regelgeleide rechtsvinding: toepassen van de rechtsregels
o Duidelijke, vaststaande regels
o Toepassing van de regel staat voorop
o Gericht op rechtsgelijkheid en rechtszekerheid
Casuïstistische rechtsvinding: door de rechter wordt gekeken naar de omstandigheden van
het geval
o Betekenis en rechtsgevolgen bepaald door de omstandigheden van het geval
o Gericht op rechtvaardigheid
Juridische begrippen
Rechtssubject: elke drager van rechten en plichten
Natuurlijke personen: mensen van vlees en bloed
Rechtspersonen: juridische constructie die rechten en plichten hebben (stichting, vereniging,
kerk, de staat)
Feiten: niet-rechtsfeit of een rechtsfeit
Rechtsfeiten kunnen onderverdeeld worden in:
o Handeling: actief actie ondernemen
o Bloot rechtsfeit: rechten die je sowieso krijgt, zoals het krijgen van stemrecht
Feitelijke handeling: handeling waaraan het recht ongevraagd consequenties verbindt
Rechtshandeling: een bewuste handeling, gericht op een rechtsgevolg
Feitelijke handeling
Handeling waaraan het recht ongevraagd consequenties verbindt
Meestal: onrechtmatig handelen
Publiekrecht:
o Strafrechtelijk wederrechtelijk handelen
o Strafbaar feit
Privaatrecht: onrechtmatige daad
, Voorbeelden
Paul bereikt de AOW leeftijd > bloot rechtsfeit
Marian zegt haar abonnement op de Donald Duck op > rechtshandeling > overeenkomst die
je opzegt
Vrouw uit Monster trekt Sander Dekker van zijn fiets > feitelijke handeling, want er zitten
(onbedoelde) rechtsgevolgen aan
Welke criteria zijn er om het recht in te delen?
- Onderscheid tussen publiek- en privaatrecht:
Aard van de betrokken partijen
o Privaatrecht: relaties tussen burgers onderling
o Publiekrecht: relaties tussen burgers en de overheid
Aard van het beschermde belang van de partijen
o Privaatrecht: beschermen van privébelangen
o Publiekrecht: beschermen van algemene belangen
Initiatief tot handhaving van recht
o Privaatrecht: regels worden op initiatief door burgers zelf gehandhaafd
o Publiekrecht: regels worden niet door burgers zelf gehandhaafd. Vb: auto wordt
gestolen, dan doe je aangifte bij de politie. Officier van justitie beslist of de verdachte
voor autodiefstal vervolgd gaat worden
Middelen tot rechtshandhaving
o Privaatrecht: worden privaatrechtelijke middelen gebruikt bij de handhaving, minder
ingrijpende middelen, zoals schadevergoeding
o Publiekrecht: alleen de overheid mag optreden met strafvervolging of
bestuursdwang
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sarawerve888gmailcom. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.