Dit is een samenvatting van evidence based diëtetiek 1, gegeven in het eerste semester van het tweede jaar voedings- en dieetkunde. Dit is een moeilijk vak zonder duidelijke cursus, waarbij deze samenvatting zeker kan helpen. Ikzelf behaalde hiermee 18/20. De samenvatting omvat zowel een overzicht...
Voedingsleer Dieetleer
Gezondheid + voeding Ziekte + voeding
Preventie - Symptoomreductie
- Curatief (om te genezen)
- Palliatief (comfort bieden)
- Complicaties voorkomen/recidief
Therapeutisch dieet = owv medische redenen aangepast aan individuele behoeften patiënt
Samenstelling maaltijd, toedieningsvorm aanpassen, porties en maaltijdspreiding, bereidingswijze of
consistentie aanpassen
1) Gewijzigde samenstelling:
- Voedingsstoffen beperken: E-, V-, Lact-, En-, …
- Voedingsstoffen verrijken min +20% tov ADH: E+, vdvz+, En+, …
- Voedingsstoffenvrij/eliminatiediëten: Glu°, Lact°, KME°
eliminatie-provocatiedieet: VM (intolerant) tijdelijk weglaten en weer opnieuw eten (allergie vaststellen)
eliminatie-herintroductiedieet: alle VM elimineren, nadien 1 per 1 opnieuw eten (tolerantie vaststellen)
- Voedingsstofgesubstitueerde diëten: SMKT
- Voedingsstofconstante diëten: VCT
Referentie BMI:
- Vrouw: 21,5
- Man: 23
Palliatieve voeding: 4 fasen:
1. Ziektegericht 2. Symptoomgericht 3. Stervensfase 4. Nazorg
2) Gewijzigde bereidingswijze:
- Andere technieken of verhouding van ingrediënten
- Steriele voeding = geen MO door SV (buis in maag) of PN (direct nr bloedbaan)
- Kiemarme voeding = geen potentieel pathogene MO
3) Gewijzigde consistentie:
- Vloeibaar: bv. bij laag En-peil door herstel, stomatitis (zo snel mogelijk door keel)
- Dikvloeibaar: bv. bij stenose in keel consistentie om verslikken te voorkomen
- Gemalen: bv. bij kauwproblemen
4) Gewijzigde porties en maaltijdspreiding:
- KFM = kleine frequente maaltijden
- LA-snack = late avondsnack
- KH-bevattende tussenmaaltijden (diabetes)
- Nachtelijke SV (mucoviscidose)
,5) Gewijzigde toedieningsvorm:
Niets per os (NPO) = geen orale voeding meer:
Soms + heldere dranken (water, thee, koffie, appelsap, …) of combi met SV/PN
Aanvullende voeding = bijvoeding (valt zwaar kleine slokjes tussen maaltijden)
- En-aanbreng: 1,5 kcal/ml (fortimel, energy, yog) of 2,4 kcal/ml (fortimel compact)
Sondevoeding = enterale voeding:
- Nasogastrisch: via neus naar maag
- Nasoduodenaal: via neus naar duodenum via neus
- Nasojejunaal: via neus naar jejunum
- Percutane endoscopische gastrostomie (PEG)
- Percutane endoscopische jejunostomie (PEJ) via huid
- Percutane endoscopische gastro-jejunostomie (PEG-J) indien > 3 weken
Minder complicaties
En-dichtheid: hypocalorisch (0,5-0,75 kcal), isocalorisch (1 kcal), hypercalorisch (1,5-2 kcal)
Inlooptijd: bolus (4-6x), intermitterend (bv. late avond en nacht), continu (12/24u)
Aandacht voor vocht en zout (dehydratatie?)
Debiet = inloopsnelheid bij continue SV afh v/d plaats (te snel misselijkheid/diarree):
- Via maag: 125-150 ml/u
- Via duodenum: 80-100 ml/u
- Via jejunum: 60-80 ml/u
Oligomeer (1-9 VS) of polymeer (>10 VS) ook afh v/d plaats en verteringsfunctie
Parenterale voeding:
- Indien mogelijk combi met voeding per os
- Perifeer infuus (max 1 week): vaak voor water, elektrolyten en glucose
- Centrale katheter voor TPN: v. subclavia of v. jugularis
- Monomeer directe opname
- TPN: max 20g N waarbij 1g N = 6,25g E
Diëtistisch consult:
- Dieetvoorschrift (aanbevelingen)
- Diëtetisch onderzoek (wat moet verzameld worden en waarom)
- Alg. behandeldoelen +alg. interventie
Diëtetische diagnose ICF = oordeel v diëtiste over gezondheidstoestand (profiel) van de patiënt waarin alle
verzamelde gegevens met elkaar in verband gebracht worden
ICF = international classification of functioning, disability and health
Energie- en eiwitrijk dieet = roborerend dieet
Nastreven OF herstellen van goede voedingstoestand:
Op elk tijdstip v/d dag over alle VS beschikken in voldoende mate, noodzakelijk voor optimaal
functioneren afwezigheid puntdepletie(s) (= tekort vit en mineralen) en goed LG
Oorzaken slecht VT = malnutritie: vaak combinatie verschillende factoren
Verhoogde En-verliezen:
- Maldigestie, malabsorptie, diarree
- Overmatig zweten, verliezen wondvocht, braken, koorts
, afgegeven door neutrofiele granulocyten en macrofagen
neveneffecten TNFα: insulineresistentie, osteoporose, …
- Positieve acute fase-eiwitten: aanmaak gestimuleerd via IL-6 en TNFα stijgen bij metabole stress
C-reactief proteïne (CRP) ~ ontsteking
Fibrinogeen ~ bloedstolling ~ bezinkingssnelheid (BSE)
- Negatieve acute fase-eiwitten dalen bij metabole stress
albumine, referentie (! <35g/l): daalt/stijgt traag bij achteruitgaan/herstel v/d VT
schijnhoge calciëmie/zink want beperkte binding met albumine
oedeem door daling colloïd osmotische druk en dillutiehyponatriëmie = ophouden vocht extracellulair
MAAR veel minder Na
pre-albumine (!<150 mg/l): aanmaak onderdrukt door pro-inflammatoire cytokines
transferrine (!<2 g/l)
anti-trombine bloedstolling minder geremd
- Vasten:
- Invloed cytokines, ontstekingsmediatoren en stresshormonen op substraatgebruik:
gluconeogenese = vormen van glucose uit AZ, glycerol en pyrodruivenzuur
glycogenolyse = glycogeen w afgebroken en omgezet in glucose
lipolyse = afbraak vetten
- Nutritionele risico-index (NRI):
NRI = 1,519 * albuminemie (g/l) + 0;417 * (100% - %ROGV)
83,5-97,5% = matige ondervoeding, <83% = belangrijke ondervoeding
- Katabole index = 24-uurs ureum stikstof excretie – ((0,5*N-inname)+3g)
0,5 = 50% verteerde eiw gebruikt om (gluconeogenese) nieuwe glucose te vormen
+3g = non-ureum stikstofverlies door verlies exsudaten
vereiste voor formule: intacte nierfunctie en 24-uurs collectie urine
<0 = geen metabole stress, 0-5 = matige stress, >5 = ernstige stress
Detecteren persoonlijke oorzaken slecht VT + En-behoefte
2) Nutritional Support = therapeutische fase:
Behandeldoelen:
- Acuut ziektebeeld/opstoot chronische ziekte stabiliseren LG
behalve: indien G mede oorzaak is v ziekte / klachtenpatroon (-) beïnvloed w
- Na acuut ziektebeeld/remissiefase chronische ziekte streefgewicht
wat wenselijk/haalbaar? refG? vroeger G indien goed G als einddoel
Aanbevelingen:
Energiebehoefte:
- Welke formule en waarom?
kinderen: altijd Henry BMR
volw met metabole stress: Harris Benedict Standard (HBS) RMR = BMR*10% DIT
volw zonder metabole stress: Henry BMR
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maxinemasse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.18. You're not tied to anything after your purchase.
