Inspanningstest is een onderzoek om het inspanningsvermogen van een persoon in gezondheid en in
ziekte te meten. Het is een goede manier om hart en longen te belasten. De belasting zorgt ervoor
dat afwijkingen die in rust niet waarneembaar zijn, tijdens inspanning wel zichtbaar worden.
Met een inspanningstest kan ik geval van hart- en longaandoeningen het volgende worden bepaald:
- Diagnose
- Ernst
- Prognose
Door Master en Oppenheimer is reeds in 1932 een gestandaardiseerde test ontwikkeld om deze
vernauwingen op te sporen.
Inspanningstest kan ook toegepast worden om het effect van een behandeling te bepalen.
Het zuurstoftransport:
Tijdens lichamelijke belasting wordt er door de organen met name skeletspieren, een hoeveelheid
energie verbruikt. Dit kan zijn:
- Aeroob verbranding van glucose, eiwitten en vetzuren.
o Hiervan is sprake zolang er voldoende zuurstof is. Hierbij komt koolzuur vrij, dit
wordt door de longen uitgeademd.
o Zuurstof wordt continu door het bloed aangevoerd en door de organen onttrokken,
koolzuur wordt door de weefsels aangemaakt en via het bloed en longen afgevoerd.
instantaan proces: stagnatie in het aanbod leidt tot onmiddellijke afname van de
beschikbaarheid.
- Anaëroob proces waarbij glucose wordt gesplitst, gepaard met de vorming van
melkzuur lactaat.
o Hierbij is de inspanning erg zwaar en kan het zuurstofaanbod tekort schieten.
Energie kan worden geproduceerd zonder zuurstof.
Organen en orgaanstelsels die de aanvoer van zuurstof kunnen moduleren zijn:
- de ademhalingspieren
- de longen
- het hart
- de bloedvaten
- het bloed, met name rode bloedcellen erytrocyten
de ademhaling bestaat normaal uit borst- en buikademhaling, waarbij in rust vooral de
tussenribspieren (intercostaalspieren) en het middenrif (diafragma) zijn betrokken. Bij inspanning
neemt deze activiteit toe en kunnen ook andere spiergroepen worden ingeschakeld zoals buikwand-
en halsspieren.
,De bloedvaten bestaan uit slagaders arteriën, die zich vertakken in de organen arteriolen. Door
verwijding of vernauwing zijn deze in staat selectief de doorbloeding in de organen te regelen.
In de haarvaten capillairen vindt de uitwisseling van bouwstoffen, zuurstof, koolzuur en
afvalstoffen met de weefsels plaats. Veel capillairen zijn in rust gesloten en gaan bij inspanning open
door constrictie van precapillaire sfincters.
Via de capillairen stroomt het bloed naar de venulen vertakkingen van het veneuze stelsel in de
organen.
Bij inspanning ontvangen de hiervoor belangrijke organen meer bloed, zoals:
- bewegingsapparaat
- huid voor afkoeling
Aanbod verminderd voor:
- nieren
- lever
- maag-darmstelsel
Uitgebreide voedselinname voor een inspanningsactiviteit is dan ook niet gewenst en kan tot gastro-
intestinale klachten lijden:
- krampen
- misselijkheid
- overgeven
Zuurstofverzadiging van het bloed:
Het zuurstofdragende eiwit in de rode bloedcellen is het hemoglobine Hb
Als zuurstofarm bloed langs de longblaasjes stroomt, zal er zuurstof van de longblaasjes het bloed in
diffunderen, waar het vervolgens verder diffundeert de rode bloedcel in. Hierdoor wordt het
hemoglobine bijna volledig met zuurstof verzadigd.
Tijdens inspanning wordt door de organen meer zuurstof aan het hemoglobine onttrokken.
De zuurstofafgifte wordt door verlaging van de pH vergemakkelijkt, die ten gevolge van koolzuur en
melkzuur aanwezig kan zijn door het anaerobe verbrandingsproces.
De zuurstofextractie van het hart is hoger dan van de andere organen, en is voor zijn functie hier in
sterke mate van afhankelijk. De zuurstofverzadiging van het hemoglobine van het bloed in de sinus
coronarius is hierdoor nog maar 25-35%.
, Tijdens pompfalen is het circulerende volume te laag voor de behoefte en wordt door de organen
meer zuurstof onttrokken. Een verlaagd hartminuutvolume uit zich dus door verlaagd veneus
zuurstofgehalte.
Het hart bij inspanning:
Acute aanpassing van het hart als gevolg van inspanning vindt plaats door toename van de
hartfrequentie en het slagvolume.
In rust bevindt zich normaliter aan het eind van de vullingsfase diastole 100 ml bloed in het
linkerventrikel. Ook wel einddiastolisch volume genoemd EDV.
Van deze 100ml wordt 70ml uitgepompt slagvolume.
De ejectiefractie is het slagvolume gedeeld door het EDV.
Het hartminuutvolume cardiac output CO is het slagvolume maal de hartfrequentie per
minuut. CO = HF x SV.
De maximale hartfrequentie die bereikt kan worden tijdens inspanning, verschilt per patiënt en kan
geschat worden met een formule. 220 – leeftijd in jaren = de maximale hartfrequentie.
Ook zal bij inspanning het slagvolume stijgen. Bij getrainde mensen kan door sterke vergroting van
het slagvolume al bij een lagere hartfrequentie een sterke toename van het hartminuutvolume
gerealiseerd worden. Bij toenemen van intensiteit van de inspanning treedt er echter stabilisatie van
het slagvolume op en ziet u de toename van het hartminuutvolume vooral door de stijging van de
hartfrequentie. Het hartminuutvolume kan van 5 naar 20/25 ml stijgen bij inspanning.
Het hart is voor een verhoogd zuurstofaanbod bij inspanning afhankelijk van toename van de
bloedstroom. Een vernauwing in de kransslagaders geeft dan al snel klachten bij de patiënt.
De hartfrequentie en bloeddruk tijdens inspanning
Hartfrequentie:
De hartfrequentie tijdens inspanning neemt toe door:
- Toename van de activiteit van het sympathische zenuwstelsel
- Afname van de activiteit van het parasympatische zenuwstelsel
Chronotrope reserve verschil tussen rustfrequentie en maximaal te bereiken hartfrequentie
Dit verschilt per persoon en is afhankelijk van factoren:
- Leeftijd
- Geslacht
- Aanleg
- Mate van getraindheid
- Soort inspanning
Deze hebben geen invloed op de maximale hartfrequentie, wel op de rusthartfrequentie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RianneStammen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $15.55. Je zit daarna nergens aan vast.