In mijn afstudeeronderzoek doe ik onderzoek naar de oorzaken en gevolgen van cyberpesten op basisscholen. Hierin wordt er gekeken naar de risicofactoren en de beschermende factoren. Ook worden er aanbevelingen gegeven op dit probleem. In het onderzoek staat er ook uitgebreid beschreven wat de theor...
Ik heb dit onderzoek met vallen en opstaan geschreven. Het was voor mij een slopend
proces. Zonder de hulp en motivatie die ik van zowel mijn scriptiebegeleider Herald
Hofmeijer, mijn moeder en een van mijn vriendinnen, Myrthe, heb gekregen had ik het denk
ik niet volgehouden. Door hun heb ik mijn onderzoek volledig herschreven, en daar ben ik
toch wel een beetje trots op.
Samenvatting van het onderzoek
Dit onderzoek belicht de ‘zwarte’ kant van het gebruik van het internet onder jongeren: hoe
het internet een rol kan spelen in pestgedrag binnen het onderwijs. Deze situatie heeft zich
ook voorgedaan in groep 7 van de Sint Bertusschool. Uit klachten van ouders bleek dat er
sprake is van pesten via verschillende sociale media kanalen. Volgens deze ouders werden
kinderen gepest en gekleineerd via de sociale media kanalen Whatsapp, Instagram en
Snapchat. Ondanks verschillende gesprekken die zowel privé als klassikaal werden
gevoerd, bleek cyberpesten een probleem dat zich bleef herhalen binnen de groep. Deze
ongewenste situatie vormde de aanleiding van dit onderzoek, dat zich daarom richtte op de
volgende hoofdvraag: “Hoe kan de Sint Bertusschool cyberpesten in groep 7 effectief
aanpakken om zo een veilig groepsklimaat te bieden?”.
Het onderzoek begon met een theoretisch kader, een overzicht van literatuur over
cyberpesten en de factoren die de kans op cyberpesten kunnen versterken of juist
verkleinen. Hieruit bleek dat niet alleen de leerlingen centraal staan: ook ouders,
leerkrachten en de school zelf hebben invloed op het voorkomen van cyberpesten. Aan de
hand van de theorie werden vervolgens vier deelvragen geformuleerd die gericht zijn op
informatie verzamelen over deze vier onderzoeksgroepen ten aanzien van cyberpesten. Om
gegevens te verzamelen voor dit onderzoek zijn er verschillende onderzoeksmethodes
ingezet. Zo is er zowel fieldresearch als deskresearch gedaan: bij de leerlingen van groep 7
is een enquête afgenomen, en zowel de ouders als de leerkracht van groep 7 zijn
geïnterviewd. Tot slot is een documentanalyse van het anti-pestprotocol van de Sint
Bertusschool ingezet om inzicht te krijgen over de aanpak van de school.
Uit de resultaten van het onderzoek kwam voort dat er verschillende risicofactoren gelden in
groep 7, en dat de school tekortschiet in het faciliteren van de beschermende factoren die in
het theoretisch kader naar voren kwamen. Aan de hand van de resultaten van alle vier de
deelvragen samen is uiteindelijk een antwoord op de hoofdvraag geformuleerd. Dit zijn
automatisch aanbevelingen aan de Sint Bertusschool, aangezien de hoofdvraag gericht is
op een effectievere aanpak ten aanzien van cyberpesten. Deze aanbevelingen zijn met
name gericht op het aanreiken van kennis over cyberpesten en de (de risico’s van) internet
aan zowel leerlingen als ouders en leerkrachten. Aan leerlingen kan dit zijn door deze
onderwerpen op te nemen in het curriculum en een pest-preventie campagne op te zetten.
Aan de ouders en leerkrachten kunnen bijvoorbeeld trainingen over populaire sociale media
kanalen, de gevaren van het internet, en cyberpesten worden gegeven. Verder is het
belangrijk dat de school leerkrachten informatie aanreikt over de rol van de leerkracht ten
aanzien van beschermende factoren van cyberpesten. Zo blijkt uit het theoretisch kader dat
, 3
zelfvertrouwen, sociale steun, en een goede band met de leerkracht beschermende factoren
van cyberpesten vormen - hier moet een leerkracht echter wel van op de hoogte zijn. Het
anti-pestprotocol bevestigt de indruk die de leerkracht van groep 7 gaf: het is verouderd en
vooral gericht op het genezen van traditioneel pesten. In de aanpak wordt dus geen
onderscheid gemaakt tussen traditioneel en online pesten, en het is onduidelijk welke
preventieve aanpak de school heeft. In het theoretisch kader kwam naar voren dat een
effectieve pest-preventie campagne intensief moet zijn en minstens enkele weken tot
maanden duurt. Naast de trainingen maken ook het opstellen van klassikale regels en een
school-wijd anti-pestbeleid onderdeel uit van een effectieve campagne. Gebaseerd op de
theorie en de resultaten kan de Sint Bertusschool cyberpesten dus effectiever aanpakken
door in te zetten op preventieve maatregelen en de kennis en samenwerking van alle
onderzoeksgroepen. Tot slot werden er in de discussie een aantal factoren genoemd die de
validiteit van dit onderzoek verminderen, gevolgd door een paar aanvullende aanbevelingen.
, 4
Inhoudsopgave
Voorwoord
Samenvatting van het onderzoek
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Inleiding 6
1.1 Context, aanleiding en omschrijving praktijkvraagstuk 6
1.2 Doelstelling 8
1.3 Opzet onderzoeksverslag 9
Hoofdstuk 2: Theoretisch kader 10
2.1 Gevolgen van cyberpesten 11
2.2 Risicofactoren cyberpesten 11
2.3 Beschermende factoren cyberpesten 12
2.3.1 Rol van de ouder 12
2.3.2 Rol van de school 13
2.3.3 Rol van de leerkracht 14
2.4 Samenvatting theoretisch kader 14
Hoofdstuk 3 Onderzoeksvragen 16
3.1 Hoofdvraag 16
3.2 Deelvragen 16
Hoofdstuk 4 Onderzoeksopzet en methodologie 18
4.1 Typering van het onderzoek 19
4.2 Onderzoeksgroep en verantwoording 20
4.3 Onderzoeksinstrumenten en verantwoording 20
Enquête leerlingen groep 7 20
Semi-gestructureerd interview met ouders van de leerlingen 20
Semi-gestructureerd interview met leerkracht groep 7 21
Anti-pestprotocol Sint-Bertusschool 22
4.4 Dataverzameling en verwerking 22
4.4.1 Deelvraag 1: ‘Welke risico- en welke beschermende factoren van cyberpesten
zijn er aanwezig onder de leerlingen van groep 7 van de Sint Bertusschool?’ 22
4.4.2 Deelvraag 2: ‘Welke kennis hebben de ouders van kinderen van groep 7 van
de Sint Bertusschool ten aanzien van cyberpesten?’ 24
4.4.3 Deelvraag 3: ‘Welke ervaringen heeft de leerkracht van groep 7 van de Sint
Bertusschool ten aanzien van cyberpesten’ 25
4.4.4 Deelvraag 4: ‘Wat is de aanpak ten aanzien van cyberpesten vanuit het
anti-pestprotocol van de Sint Bertusschool?’ 27
Hoofdstuk 5 Resultaten 29
5.1 Samenvattingen van de resultaten deelvraag 1 29
5.2 Samenvattingen van de resultaten deelvraag 2 35
5.3 Samenvattingen van de resultaten deelvraag 3 37
5.4 Samenvattingen van de resultaten deelvraag 4 38
Hoofdstuk 6 Conclusies, discussie en aanbevelingen 40
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller metteuithol. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.25. You're not tied to anything after your purchase.
