Ethiek
H 1 moraal en ethiek: verwachtingen en verantwoording
Er gelden andere verplichtingen voor mensen die een bepaalde persoonlijke relatie met elkaar
hebben en formele relaties. Hierdoor zijn de afwegingen tussen twee keuzes bij een persoonlijke
relatie en een formele relatie anders. Bij de een persoonlijke relatie heb je bepaalde verwachtingen
en verantwoordelijkheden waaraan je je wilt houden, en zal je je ook meer door je gevoel laten
leiden. Bij een formele relatie spelen bepaalde verplichtingen die mensen of bedrijven tegen over
elkaar hebben een rol. Er wordt dan gebruik gemaakt van algemene morele uitgangspunten, zoals de
principes van weldoen en geen schade toebrengen aan anderen.
Hoeveel ruimte moet er in een samenleving zijn voor verschillende opvattingen en
levensovertuigingen? Zoveel mogelijk ruimte in de privésfeer zou er voor zorgen dat mensen hun
leven volgens eigen opvattingen vorm kunnen geven. De staat bemoeit zich dan niet met bepaalde
morele kwesties, maar er is wel een minimummoraal om vreedzaam samenleven te handhaven.
Hierdoor ontstaat het probleem, waar trek je de grens tussen wat tot de privésfeer behoort en wat is
publiekelijk op te leggen. De vraag naar wat moreel juist is, is niet hetzelfde als de vraag naar wat
publiekelijk verboden of geboden moet worden.
Een moreel probleem:
- Is normatief hoe je moet handelen, een keuze of handeling is geëvalueerd in het licht van
normen en waarden. Is prescriptief een “uitspraak” heeft een voorschrift
- Beoordeelt een handeling met behulp van waarden en normen die gericht zijn op
fundamentele en op zichzelf nastrevenswaardige doeleinden. Een fundamenteel doel is
welzijn of geluk van mensen en dieren. Een op zichzelf nastrevenswaardig doeleind is
educatie, voeding, gezondheidszorg.
- Houdt rekening met al de betrokken partijen, je probeert de situatie ook vanaf het
perspectief van de ander te bekijken. Is alpartijdig je neemt de belangen en opvattingen
van andere betrokken partijen mee in je afweging
- Maakt gebruik van waarden en normen die in principe universeel geldig zijn
Ethiek: systematische studie naar de moraal
Moraal: het geheel van morele normen en waarden dat door een individu of binnen een groep,
instelling of cultuur als een belangrijke richtlijn voor het eigen handelen wordt beschouwd
- Alledaags maar ingewikkeld kinderen hebben al een bewust moraal vanzelfsprekende
omgangsnormen (niet slaan, naar de docent luisteren)
- Descriptief relativisme: andere meningen door cultuurverschillen
- Moreel scepticisme: algemene houding allemaal onzin
Moreel: algemeen- behorende tot het gebied van de moraal, specifiek- het is juist verplicht of
geoorloofd. In deze betekenis wordt iets positiefs of negatief gewaardeerd.
Normen: concrete gedragsregels of handelingsvoorschriften die aangeven wat wij in een bepaalde
situatie behoren te doen of na te laten je mag niet liegen, niet vreemdgaan. Normen zijn
aanwijzingen en criteria voor ons handelen, ze drukken meestal plichten uit; handelingen die je moet
verrichten of die je juist moet nalaten.
Morele normen: zijn prescriptief, universeel geldig, onpartijdig, gericht op anderen, overtreffend
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isabelborgman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.73. You're not tied to anything after your purchase.