Summary
Samenvatting administratief recht
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting administratief recht
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
4 reviews
By: saidaislamaj • 4 year ago
By: tessawijckmans • 5 year ago
By: henriquemonta • 6 year ago
By: Watson76 • 5 year ago
Seller
Followlaurienvandeloo
Reviews received
Content preview
Deel 1: Fundamentele elementen van hetadministratief recht
Hoofdstuk 1: Afbakening van het administratief recht
1. Situering van het administratief recht en
begripsomschrijving
1.1 Situering van het administratief recht
Rechtsregels worden inhoudelijk gegroepeerd in rechtstakken: publiek- en/of privaatrecht
Dwingend recht, heel statisch men mag er niet van afwijken
1.1.1 Nationaal of internationaal recht
Nationaal recht = rechtsregels die enkel gelden binnen de landsgrenzen, soms ook voor de
eigen burgers in het buitenland
Internationaal recht = rechtsregels die gelden over de landgrenzen heen
o Ontstaat uit samenwerken tussen staten
o Internationale en supranationale instellingen die staten hebben opgericht
o Vooral verdragen en supranationaal recht
Verdragsrecht = rechtsregels die in verdragen zijn vastgesteld die door de
Belgische wetgever zijn goedgekeurd
Supranationaal recht = rechtsregels die uitgaan van supranationale
instellingen waaraan staten, onder meer België, een deel van hun
wetgevende bevoegdheid hebben overgedragen
De Belgische regels zijn ook onder invloed van de internationale regels
Vb. openbare aanbestedingen zijn ook internationaal
Voorbeelden: het EVRM, supranationale rechtsregels van de EU,…
1.1.2 Privaat-of publiekrecht
Privaatrecht = verhouding tussen private personen
Vb. huwelijksvermogensrecht, verbintenissenrecht, handelshuur,…
Publiekrecht = verhouding tussen overheden onderling of verhouding tussen overheid en de
private personen dwingen recht
Vb. onteigeningsregeling (art 16 GW)
Zowel grondwettelijk recht als het administratief recht = publiekrecht
Basisregels van de Belgische staatsinrichting vinden we terug in het grondwettelijk recht
Basisregels van de uitvoerende macht worden verder uitgewerkt in het administratief recht
of bestuursrecht
Voorbeeld: het administratief recht organiseert de administratieve overheden en regelt hun
activiteiten
1.2 Begrip administratief recht
Administratief recht of bestuursrecht behoort tot het publiekrecht:
o Het organiseert het openbaar bestuur
o Regelt diens taakvervulling binnen de krijtlijnen van het grondwettelijk recht
Openbaar bestuur:
o de bestuurlijke overheden die in de Grondwet zijn ingericht:
de federale en de regionale uitvoerende macht
de provincies en gemeenten
1
, o bijkomende bestuurlijke diensten opgericht of erkend door deze overheden
Voorbeelden: OCMW, Kind en Gezin, Bpost, NMBS, FOD Justitie
Taak openbaar bestuur: algemeen welzijn of algemeen belang
o Algemeen belang wordt bepaald door veranderende beleidsopvattingen (evoluties)
van de overheden en van de veranderende verwachtingen van de bevolking
o Bestuursorganen treden op verschillende wijze op:
Wetten uitvoeren
Concrete en meer gedetailleerde uitwerking van de wetten
reglementen of verordeningen opmaken
Voorbeelden:
o Bestuurlijke beslissing: verlenen van een stedenbouwkundige vergunning
= individuele bestuursbeslissing
o Beslissingen van wetgevende aard: politieverordening (vb. GAS-boete)
= reglementaire bestuursbeslissing
o Jurisdictionele beslissingen: tuchtzaken of erelonen m.b.t. een erkend boekhouder
2. Administratief recht is een uitzonderingrecht
2.1 Rechtvaardiging
De overheid mag meer, hij mag afwijken van het gemeen recht
Bestuur is verantwoordelijk voor het algemeen welzijn en moet daartoe de nodige
beslissingen kunnen nemen, desnoods eenzijdig (gezagshalve)
Voorbeeld: een belastingsreglement, belastingsaanslagen, onteigening, betogingsverbod
Het bestuur is, zoals iedereen, in principe onderworpen aan het ‘gemeen recht’= rechtstaat
Maar het gemeen recht, dat gekenmerkt wis door de gelijkwaardigheid van de partijen,
hanteert technieken zoals overleg en overeenkomsten.
Het bestuur heeft nood aan bijkomende (publiekrechtelijke) eigen rechtsregels die aangepast
zijn aan de specifieke taak van het algemeen belang
de gewone mens kan deze regels niet toepassen
2.2 Eigen rechtsregels
Administratief recht of bestuursrecht wijkt af van het gemeen recht
Bestuursrecht omvat eigen rechtsregels voor de administratieve overheden
Deze positie wordt gekenmerkt door:
o Eigen (ruimere) rechten = voorrechten
o Eigen (zwaardere) plichten
o Eigen terminologie
2.2.1 Eigen (ruimere) rechten = voorrechten
Het bestuur heeft meer rechten dan een privépersoon
Het bestuur beschikt over eigen publiekrechtelijke middelen = voorrechten
Bestuur kan gezagshalve, eventueel met dwang en tegen de wil in van de betrokkene,
optreden
Bestaat niet in privaatrecht
Uitvoerbare beslissingen = het bestuur kan het gedrag van de burgers eenzijdig en dwingend
bepalen door algemeen geldende regels of ook een bepaald individu eenzijdig verbinden
Straf-en administratieve sancties binnen de wettelijke grenzen
Overheden kunnen belastingen heffen zo verkrijgt het bestuur de nodige geldmiddelen om
zijn taken van het algemeen belang te vervullen
Privaat onroerend eigendomsrecht beperken met erfdienstbaarheid van algemeen belang
2
, Voorbeelden: verkeersreglement beperkt de snelheid van de weggebruikers
De meeste overheidsgoederen (domeingoederen) zijn nodig voor de openbare
dienstverlening zeer bescherm statuur
2.2.2 Eigen (zwaardere) plichten
Het bestuur kiest niet vrij zijn medecontractant voor een overheidsopdracht, het is gebonden
door wettelijke procedures en regels ter vrijwaring van het algemeen belang
De beslissing moet gemotiveerd worden:
o Uitdrukkelijk
o Materieel
Het bestuur moet zijn taak uitoefenen in volle openbaarheid voor de burger
2.2.3 Eigen terminologie
Het bestuursrecht kent de gebruikte begrippen veelal een betekenis toe die afwijkt van de
privaatrechtelijke
Voorbeelden:
o Publiekrechtelijk eigendomsrecht (domanialiteit) privaatrechtelijk eigendomsrecht
o Publiekrechtelijke voogdij (administratief toezicht) privaatrechtelijke voogdij
3. Uitvoerbare beslissingen
Voorbeeldsituatie: een studentenorganisatie (organisatoren van een betoging) vraagt de
burgemeester toelating om te betogen in de gemeente. De burgemeester weigert toelating te
verlenen.
3.1 Begrip en situering
Uitvoerbare beslissingen = eenzijdige administratieve rechtshandelingen = Het bestuur heeft
de bevoegdheid om in het algemeen belang eenzijdig of gezagshalve beslissingen te nemen
die hetzij alle burgers, hetzij een bepaald iemand verbinden
o Eenzijdig = zonder invloed van de andere partij
o Administratief = openbaar bestuur
o Rechtshandeling = beslissingen met een bepaald doel rechtgevolgen creëren
Rechtshandelingen:
o Materieel = zonder rechtgevolgen, de beslissing is al genomen, moet enkel nog
worden uitgevoerd
o Administratief = rechtgevolgen die het bestuur bewust heeft gewild
Voorbeelden:
o Administratieve rechtshandeling: een betogingsverbod
o Materiële handeling: uiteendrijven van de verboden betoging door de helpers van de
burgemeester, de administratieve politie
Administratieve rechtshandelingen:
o Meerzijdig = tot stand gekomen met akkoord van de betrokkene
o Eenzijdig = zonder akkoord van de betrokkene
= uitvoerbare beslissingen = deze beslissingen kunnen door een bevoegde
administratieve rechter vernietigd worden in geval van onwettigheid
Voorbeelden:
o Meerzijdig: overheid gaat een gebouw huren huurrecht
o Eenzijdig: jachtvergunning
Voorbeeldsituatie: burgemeester weigert de toelating voor de betoging.
3
, o Burgerlijke overheid (burgemeester als orgaan van de gemeente)
o beoogt rechtgevolgen (betoging mag niet plaatsvinden).
administratieve rechtshandeling
o Zonder akkoord van de studentenorganisatie
eenzijdige administratieve rechtshandeling = uitvoerbare beslissing
3.2 Voorrechten
Uitvoerbare beslissingen krijgen speciale aandacht omdat hieraan bijzondere voorrechten
verbonden zijn die het privaatrecht niet kent:
o Ze komen eenzijdig tot stand
o Ze zijn geacht in overeenstemming te zijn met het recht
o Ze uit uitvoerbaar
3.2.1 Eenzijdig
Ze geeft iemand rechten en/of legt hem plichten op zonder zijn akkoord
Bestuurlijke overheid treedt gezagshalve op In belang van het algemeen belang
Soms dwingt het algemeen belang de overheid ertoe om hoe dan ook te beslissen, desnoods
zonder het akkoord van de burger (ongelijkwaardige partijen)
Voorbeelden:
o het bestuur weigert een ambtenaar het gevraagde verlof om persoonlijke redenen
toe te staan omwille van de goede werking van de dienst
de openbare dienst moet blijven draaien
o bouwvergunning
Vergelijking met het privaatrecht:
Een burger kan een medeburger in beginsel noch rechten noch plichten toekennen of
opleggen zonder diens toestemming (beginsel van contractvrijheid en gelijkheid van partijen)
Vb. onteigening
Voorbeeldsituatie: de burgemeester weigert eenzijdig of gezagshalve om toelating te
verlenen om te betogen vanuit een bezorgdheid voor de openbare orde in de gemeente
(algemeen belang). Zijn beslissing verbindt (verplicht) de studentenorganisatie zonder haar
akkoord. De geplande betoging mag dus niet doorgaan.
3.2.2 Wettig vermoeden
Weerlegbaar vermoeden
Het wordt vermoed dat de beslissing met eerbied voor het recht werd gedaan
Men moet niet vooraf naar de rechter stappen om deze overeenstemming te horen erkennen
in geval van betwisting
Wettigheid wordt vermoed tegenbewijs kan geleverd worden (=weerlegbaar vermoeden)
In een rechtstaat is ook de administratieve overheid (bestuur) gebonden door het recht, zelfs
al neemt zij een sterk bevoorrechte positie in. Controle moet dus mogelijk zijn controle
wordt uitgeoefend door de gerechtelijke instellingen
Tot bewijs van het tegendeel wordt de eenzijdige beslissing wettig geacht en wordt ze ook
uitgevoerd
Voorbeeldsituatie: de weigering om toelating tot betogen tot verlenen wordt vermoed wettig
te zijn. Het is aan de studentenorganisatie om de onwettigheid van de beslissing te bewijzen
voor de rechter (vb. de burgemeester heeft de betoging niet toegelaten, niet omwille van de
handhaving van de openbare orde, maar wel om politieke redenen)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laurienvandeloo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.92. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now