Summary
Samenvatting Sociologie ()
- Course
- Institution
Samenvatting op basis van de slides en uitleg die werd gegeven tijdens hoorcollege.
[Show more]
Seller
Followgittecruysberghs
Content preview
Deel 1: sociologie, een wetenschap van de samenlevingHoofdstuk 1: Op ontdekkingstocht door een bekend gebeid? Over de eigen
aard van de samenleving
1.1 Een beeld van de titel
Letterlijk betekent sociologie samenlevingskunde. Het is opgebouwd uit drie woorden:
socius(=metgezel), societas(=samenleving) en logos(=kennis, kunde). De titel van het boek,
‘Het speelveld, de spelregels en de spelers’, is niet zomaar gekozen. Er is een fundamentele
sociologische verhouding tussen deze componenten. Er kan eventueel nog een 4 de
component aan toegevoegd worden, namelijk het spel. Een verduidelijking van deze vier:
o speelveld: de samenleving of de samenlevingsverbanden en de sociale ruimte rond
het speelveld. Het veld waarbinnen een spel wordt gespeeld. Elke speelveld wordt
afgebakend door lijnen waarbinnen de spelers zich moeten bewegen.
o spelregels: de lijntje van de samenleving. Dit kunnen letterlijk de wetten zijn, maar
ook andere ongeschreven regels zoals gewoontes, taboes… Sommige regels zijn voor
interpretatie vatbaar, andere behoren tot de ‘goede gewoonten’. Ook de rechter kan
een geldboete opleggen aan overtreders van de wet.
o Spel: de wijze van leven en samenleven. Het sociale handelen, sociale relaties, rollen,
statussen….
o Spelers: de actoren in de samenleving. Dit zijn niet alleen mensen(= individuele
actoren), maar ook organisaties, instituties(=collectieve actoren)…. De manier
waarop individuen met elkaar omgaan en welke gezichtspunten daaruit voortvloeien.
De spelers moeten zich aan de spelregels houden.
Deze termen worden vaak in een meer bekende situatie gebruikt namelijk op het
voetbalveld. Dit is een soort metafoor van de samenleving. Het speelveld is dan letterlijk de
plaats waar het spel gespeeld wordt. De spelregels zij ook aanwezig zoals je mag niet
buitenspel staan, de spelers en het spel zijn voor de hand liggend. De mensen in de tribune
zijn de sociologen, zij kijken naar de samenleving.
De sociologie observeert, beschrijft, analyseert en verklaart. Dit wil zeggen dat de sociologie
kijkt vanuit de tribune.
1.2 Het dagelijkse leven door de bril van de socioloog
Wat zijn de regelmatigheden? Wat is de onderliggende structuur van de sociale
werkelijkheid?
Om de samenleving op een goede manier te kunnen waarnemen is verbeelding nodig, de
sociologische verbeelding. Dit concept werd bedacht door Mills. We kijken de mens niet
gewoon als mens in de samenleving, maar koppelen dit aan de bredere maatschappij. We
gaan kijken wat het algemene is en in context van de maatschappij plaatsen en koppelen aan
de ruimere samenleving. Bredere fenomenen zoals
1
, o Geschiedenis: evolutie bekijken, inzicht krijgen in voorafgaande processen, ontstaan
en verandering in de samenleving.
o Biografie: welke mensen bevolken een samenleving, bv klasse, genderbalans, tot
welke religie behoren de meeste mensen… Al deze dingen samen maken een
samenleving.
o Sociale cultuur: werking van maatschappelijke instituties, welke instituties zijn
dominant bv is de kerk dominant, de onderliggende structuren worden onderzocht
door een socioloog om de samenleving te kunnen analyseren.
Bij sociologische verbeelding wordt niets als normaal gezien, alles wordt op een vreemde
manier bekeken. Voor antropologen is dit makkelijker, zij komen vaker in een andere
samenleving waar alles ook nieuw is en zien de verschillen met hun eigen cultuur. Het
vreemde, die cultuurshock moeten sociologen proberen zien in de eigen samenleving. Bv
onze gewoontes, de taboes… In hetgeen wat je ziet, moet je proberen een algemene
structuur uit te halen en verbanden te leggen tussen de fenomenen. De socioloog moet een
neutrale houding aannemen ten opzichte van fenomenen.
Toch moet er toch ook gekeken worden naar de sociale context. Bv yoga.
Als individu in een samenleving ga je naar de yoga, maar als socioloog kan je je afvragen
waarom yoga hier is ontstaan en hoe die hier gekomen is. Daarin zijn sociologen
geïnteresseerd. Een ander fenomeen hierbij is Facebook of Instagram. Deze voorbeelden
hebben effect op hoe wij in interactie treden met elkaar dus dat heeft invloed op het sociale
handelen.
De sociologische verbeelding bestaat uit een hele
hoop componenten.
1.2.1 eetgedrag en voedingsstijlen
Dit heeft niet alleen te maken met de
gezondheidswaarde, maar ook met culturele
patronen. Onze eetpatronen worden beïnvloed
door andere culturen, dit is een afspiegeling dat
onze samenleving aan het veranderen is.
globalisering en multiculturalisering zijn hierbij
belangrijke begrippen. Het zijn slecht is in bepaalde sociale groepen dat er anders
geconsumeerd wordt, zoals hoog opgeleide, progressieve…
Gezichten van de koks behouden de authenciteitscultuur van eten. Bv veel boter gebruiken,
groenten grof snijden… mensen vinden het blijkbaar belangrijk dat koks een bepaalde
persoonlijkheid uitstralen, het koken zelf is niet het belangrijkste, wel het verhaal van de
mens. .
Bijvoorbeeld: er komt een bekend kok in Gent spreken en de tickets zijn meteen uitverkocht,
terwijl de kok helemaal niet gaat koken. Terwijl is koken eigenlijk niet de essentie?
2
,De authenciteitscultuur zou een tegenbeweging kunnen zijn tegen de fastfood die steeds
populairder wordt. Dit hangt ook samen met de klasse achtergrond, het zijn eerder de lagere
klasse die fastfood eten. De overheid kan een sturende rol aannemen tussen deze twee
culturen door bv vettaksen te heffen.
1.2.2 sport
Een sport beoefenen is ook klasse gerelateerd. Met bepaalde sporten gaan een hogere
sociale status gepaard.
o Hogere klasse: golf, tennis, sporten waarbij er geen fysiek contact is
o Lagere klasse: autosport, boxen, sporten met fysiek contact.
Sport kan een symbolisatie van conflict zijn.
Georganiseerde sporten als sociale systemen vertonen nog steeds duidelijke
discriminerende kenmerken t.a.v. vrouwen. Bv scheidsrechters.
De afbeelding hierlangs geeft de participatie van vrouwen aan in de diverse sportrollen.
1.2.3 schoonheid als cultureel bepaald
Schoonheid is natuurlijk, maar hangt af van de cultuur en tijd
waarin het gesitueerd is. De foto hierlangs is een foto over
schoonheidsidealen in verschillende culturen over de hele
wereld.
Er is ook veel onderzoek gedaan naar schoonheid o.a. door
cultuursociologe Giselinde Kuipers. Volgens haar verschilt de
definitie van schoonheid naargelang de klasse, leeftijd,
opleiding en woonplaats. Op de PowerPoint staan twee voorbeelden.
1.2.4 over de liefde
Vaak is er een homogame partnerkeuze, je kiest een partner met dezelfde opleidingsgraad
en dezelfde klasse achtergrond. Vroeger was de man hoger opgeleid, maar er kwam een
3
, cultuuromslag en nu is het vaak omgekeerd. Als een vrouw uit een lagere klasse komt, maar
toch een hoog diploma halt, zal ze toch eerder een lager opgeleide partner nemen. Als de
vrouw uit hogere sociale klasse komt en een hoger diploma heeft, zal ze een koppel vormen
met een man die ook een hoger diploma heeft.
1.3.1 echtscheidingen zijn een potentiële bron van sociale ongelijkheid
Uit onderzoek is gebleken dat als kinderen tijdens de breuk jonger zijn dan 12 jaar, dan
hebben ze veel meer kans om in het bso te belanden dan in het aso. Dit effect is alleen voor
de kinderen van ouders die laagopgeleid zijn. Bij midden geschoold is dit veel minder en bij
hoog geschoold heeft de scheiding bijna geen effect.
1.3.2 zelfdoding
De frequentie van zelfdoding verschilt voor man en vrouw. In België sterft 1/37 van de
mannen na zelfdoding en 1/100 van de vrouwen. In Nederland is dit respectievelijk 1/71 en
1/167. België ligt op dat gebied hoger dan het EU gemiddelde, veeleer zijn het
laagopgeleiden en langdurig werklozen, alleenstaanden, alleenwonenden en gescheiden
mensen. Mannen plegen vaker zelfmoord omdat ze minder geneigd zijn om hulp te vragen.
Er zou een verband kunnen zijn tussen deze beschrijvende kenmerken en de sociale
omstandigheden/ maatschappelijke ontwikkelingen waaronder mensen tot zelfdoding
‘gedreven’ worden.
Volgens Emile Durkheim variëren de zelfdodings-ratio’s volgens maatschappelijke factoren
zoals religie, burgerlijke staat, woonplaats en militaire opleiding.
Er zou een verklaring kunnen zijn voor deze correlaties:
o sociale cohesie: integratie, gehechtheid, correlatie samenlevingsverband, te sterke of te
weinig groepssamenhang kan tot zelfdoding leiden.
o Sociale regulering: door iets wat niet zeker is of we er wel uit geraken, weinig stabiliteit
door plotse overgang, ook meer zelfmoord door een teveel aan vrije tijd. Bv een crisis,
de lotto.
1.3.3 arbeid
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gittecruysberghs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now