100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Previously searched by you
Previously searched by you
logo
Samenvatting taalverandering en taalcontact $9.13
Add to cart
Quickly navigate to
Preview
  2.  
  3. Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
  4.  
  5. Taalverandering en taalcontact

Exam (elaborations)

Samenvatting taalverandering en taalcontact
 128 views  5 purchases
  • Course
  • Taalverandering en taalcontact
  • Institution
  • Rijksuniversiteit Groningen (RuG)

Samenvatting van de colleges taalverandering en taalcontact.

Preview 2 out of 11  pages

Document information

  • September 26, 2017
  • 11
  • 2016/2017
  • Exam (elaborations)
  • Other

Subjects

  • taalverandering
  • taalcontact
  • samenvatting

Written for

  • Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
  • Taalwetenschappen
  • Taalverandering en taalcontact
All documents for this subject (2)

Seller

avatar-seller
bruno1234

Reviews received

Content preview

Samenvatting​ ​Taalverandering
Veranderingen​ ​in​ ​een​ ​taal​ ​kun​ ​je​ ​zien​ ​aan​ ​klankveranderingen,​ ​de​ ​vormen​ ​en​ ​betekenissen​ ​van
woorden​ ​en​ ​de​ ​zinsbouw.​ ​De​ ​effecten​ ​van​ ​taalverandering​ ​kun​ ​je​ ​zien​ ​in​ ​taalverwantschap,
taalvariatie,​ ​taalcontact​ ​en​ ​taaldood.

Klankveranderingen​ ​kunnen​ ​leiden​ ​tot​ ​klankwetten,​ ​waarbij​ ​de​ ​veranderingen​ ​gebeuren​ ​in​ ​een
bepaalde​ ​conditie​ ​en​ ​in​ ​een​ ​bepaalde​ ​tijd​ ​op​ ​deze​ ​manier.

College​ ​2:​ ​Klanken​ ​en​ ​klankwetten
Onze​ ​taal​ ​stamt​ ​af​ ​van​ ​het​ ​Indo-Europees.​ ​Er​ ​is​ ​geen​ ​overleving​ ​van​ ​deze​ ​taal,​ ​dus​ ​is​ ​er​ ​een​ ​poging
gedaan​ ​om​ ​deze​ ​te​ ​reconstrueren.​ ​De​ ​verschillen​ ​in​ ​talen​ ​ontstaan​ ​door​ ​klankveranderingen.​ ​Een
apart​ ​klankverandering​ ​leidt​ ​tot​ ​een​ ​apart​ ​dialect/taal.​ ​De​ ​klankverandering​ ​gaat​ ​door​ ​na​ ​de
afsplitsing​ ​(broeder​ ​-​ ​broer).​ ​De​ ​spelling​ ​is​ ​een​ ​slechte​ ​informant.

De​ ​verandering​ ​in​ ​articulatie​ ​van​ ​klanken​ ​kan​ ​door:
- Relatie​ ​tot​ ​de​ ​omgeving:​ ​assimilatie/dissimilatie
- In​ ​termen​ ​van​ ​articulatieactiviteit:​ ​lenitie/fortitie
- Op​ ​niveau​ ​van​ ​syllabe/woord:​ ​epenthesis/aphesis
Deze​ ​veranderingen​ ​vergemakkelijken​ ​de​ ​uitspraak​ ​en​ ​neigen​ ​naar​ ​een​ ​CV-structuur.

De​ ​klankveranderingen​ ​leiden​ ​tot​ ​variatie.​ ​Dus​ ​de​ ​talen​ ​worden​ ​onderling​ ​meer​ ​verschillend.​ ​Als​ ​we
regelmatigheden​ ​kunnen​ ​ontdekken​ ​in​ ​de​ ​processen,​ ​is​ ​er​ ​sprake​ ​van​ ​een​ ​wetmatige
taalverandering.​ ​Als​ ​dat​ ​zo​ ​is,​ ​zijn​ ​de​ ​veranderingen​ ​op​ ​alle​ ​woorden​ ​van​ ​toepassing.

College​ ​3:​ ​Klanksysteem
De​ ​Great​ ​English​ ​Vowel​ ​shift:​ ​Het​ ​begint​ ​met​ ​de​ ​diftongisering.​ ​Hierna​ ​komt​ ​er​ ​ruimte​ ​vrij.​ ​De​ ​andere
klinkers​ ​schuiven​ ​in​ ​deze​ ​ruimte​ ​(raising).​ ​De​ ​nieuwe​ ​ruimtes​ ​worden​ ​ook​ ​weer​ ​opgevuld.​ ​Het
klanksysteem​ ​verandert​ ​als​ ​geheel.​ ​Dit​ ​komt​ ​door​ ​de​ ​volgende​ ​eigenschappen:
- Er​ ​zijn​ ​geen​ ​gaten​ ​in​ ​het​ ​systeem
- Er​ ​wordt​ ​maximaal​ ​gebruik​ ​gemaakt​ ​van​ ​de​ ​klankinventaris
- Er​ ​is​ ​symmetrie

Wet​ ​van​ ​Grimm:​ ​De​ ​eerste​ ​Germaanse​ ​klankverschuiving.​ ​Er​ ​wordt​ ​hier​ ​onderscheid​ ​gemaakt​ ​tussen
de​ ​Germaanse​ ​talen​ ​en​ ​het​ ​Proto-Indo-Europees​ ​(PIE).​ ​De​ ​wet​ ​gaat​ ​over​ ​de​ ​overeenkomsten​ ​tussen
plosieven​ ​en​ ​wrijfklanken.​ ​Het​ ​wordt​ ​nu​ ​gezien​ ​als​ ​de​ ​lenitie​ ​van​ ​plosieven​ ​vanuit​ ​het​ ​PIE​ ​naar​ ​het
Proto-Germaans.​ ​De​ ​verschuivingen​ ​waren:
1. De​ ​stemloze​ ​PIE​ ​plofklanken​ ​worden​ ​stemloze​ ​wrijfklanken
2. De​ ​stemhebbende​ ​PIE​ ​plofklanken​ ​worden​ ​stemloos
3. De​ ​stemhebbende​ ​PIE​ ​geaspireerde​ ​plofklanken​ ​verliezen​ ​de​ ​aspiratie.

Wet​ ​van​ ​Verner:​ ​Een​ ​beschrijving​ ​en​ ​verklaring​ ​van​ ​de​ ​Oergermaanse​ ​taalontwikkeling.​ ​Allereerst
was​ ​er​ ​de​ ​wet​ ​van​ ​Grimm,​ ​maar​ ​kort​ ​daarna​ ​was​ ​er​ ​een​ ​verandering​ ​zichtbaar,​ ​die​ ​niet​ ​verklaart​ ​kon
worden​ ​door​ ​deze​ ​wet.​ ​Verner​ ​zei​ ​dat​ ​de​ ​wet​ ​van​ ​Grimm​ ​wel​ ​correct​ ​was,​ ​maar​ ​dat​ ​de​ ​ontstane
fricatieven​ ​stemhebbend​ ​waren​ ​geworden​ ​als​ ​de​ ​klemtoon​ ​binnen​ ​het​ ​woord​ ​op​ ​de​ ​direct​ ​volgende

, lettergreep​ ​lag.​ ​In​ ​het​ ​Duits​ ​kunnen​ ​we​ ​dit​ ​terugzien​ ​op​ ​Vater​ ​en​ ​Bruder.​ ​In​ ​het​ ​Nederlands​ ​is​ ​dit
terug​ ​te​ ​zien​ ​op​ ​was-waren,​ ​vriezen-vroren​ ​en​ ​verliezen-verloren.

De​ ​wetten​ ​gaan​ ​niet​ ​over​ ​klanken,​ ​maar​ ​om​ ​kenmerken.​ ​Een​ ​taal​ ​zoekt​ ​naar​ ​symmetrie,​ ​waardoor
de​ ​inpassing​ ​van​ ​leenwoorden​ ​makkelijker​ ​wordt.

College​ ​4:​ ​Woorden​ ​en​ ​hun​ ​betekenis
Bestaande​ ​woorden​ ​krijgen​ ​vaak​ ​een​ ​nieuwe​ ​betekenis.​ ​De​ ​algemene​ ​processen​ ​hiervoor​ ​zijn:
- Verandering​ ​in​ ​gemarkeerdheid
- Taboewoorden
- Betekenisverbreding:​ ​een​ ​bestaand​ ​woord​ ​krijgt​ ​er​ ​een​ ​betekenis​ ​bij.
- Betekenisvernauwing:​ ​het​ ​woord​ ​beschrijft​ ​een​ ​nauwer​ ​begrip​ ​dan​ ​eerst​ ​(deer​ ​was​ ​dier,​ ​nu
hert)

College​ ​5:​ ​Woordvorming
Er​ ​zijn​ ​verschillende​ ​soorten​ ​veranderingen:
- Morfologisering:​ ​het​ ​ontstaan​ ​van​ ​een​ ​nieuw​ ​morfeem.​ ​In​ ​het​ ​Engels​ ​was​ w ​ ise​ ​eerst​ ​een
woord,​ ​maar​ ​nu​ ​wordt​ ​het​ ​ook​ ​gebruikt​ ​als​ ​affix,​ ​als​ ​in​ ​healthwise​.
- Analogie:​ ​aanpassing​ ​van​ ​een​ ​morfeem.​ ​Dit​ ​is​ ​bijvoorbeeld​ ​het​ ​analogisch​ ​levellen,​ ​waarbij​ ​2
verschillende​ ​allomorfen​ ​gelijk​ ​worden​ ​gesteld.​ ​Dit​ ​is​ ​een​ ​krachtig​ ​middel​ ​om​ ​veranderingen
te​ ​verklaren​ ​die​ ​niet​ ​door​ ​klankverandering​ ​verklaard​ ​kunnen​ ​worden,​ ​maar​ ​dit​ ​vereist​ ​wel
goede​ ​onderbouwing.
- Heranalyse:​ ​aanpassing​ ​van​ ​de​ ​woordstructuur.​ ​Een​ ​voorbeeld​ ​hiervan​ ​is​ ​bikini​ ​en​ ​monokini.
Dit​ ​gebeurt​ ​vaak​ ​in​ ​kindertaal​ ​en​ ​leenwoorden.
- Verandering​ ​van​ ​morfologisch​ ​type:​ ​synthetisch,​ ​isolerend​ ​en​ ​inflecterend.

College​ ​6:​ ​Zinsbouw
Van​ ​het​ ​Middelnederlands​ ​naar​ ​het​ ​heden​ ​Nederlands​ ​zijn​ ​subtiele​ ​veranderingen​ ​te​ ​zien​ ​in
preposities.​ ​De​ ​zinsbouw​ ​kan​ ​ook​ ​veranderd​ ​worden​ ​en​ ​dus​ ​op​ ​het​ ​niveau​ ​van​ ​de​ ​syntaxis.​ ​De
syntactische​ ​verandering​ ​gaat​ ​langzamer​ ​dan​ ​de​ ​morfologische-​ ​en​ ​fonologische​ ​veranderingen.​ ​Het
is​ ​ook​ ​minder​ ​opvallend​ ​dan​ ​wanneer​ ​er​ ​nieuwe​ ​woorden​ ​ontstaan.

In​ ​het​ ​Nederlands​ ​staat​ ​het​ ​finiete​ ​werkwoord​ ​op​ ​de​ ​2e​ ​plaats​ ​in​ ​de​ ​Nederlandse​ ​hoofdzin​ ​(V2).​ ​Dit
geldt​ ​voor​ ​alle​ ​werkwoorden​ ​en​ ​de​ ​regel​ ​is​ ​dus​ ​productief​ ​en​ ​systematisch.​ ​In​ ​vergelijking​ ​met
morfologische-​ ​en​ ​fonologische​ ​regels​ ​hebben​ ​syntactische​ ​regels​ ​vaak​ ​uitzonderingen​ ​en​ ​zijn​ ​er​ ​dus
onregelmatigheden​ ​te​ ​zien​ ​(Sturtevant’s​ ​paradox).

Er​ ​zijn​ ​verschillende​ ​soorten​ ​syntactische​ ​veranderingen:
- Grammaticalisatie:​ ​nieuwe​ ​syntactische​ ​elementen.
Je​ ​gaat​ ​dan​ ​bijvoorbeeld​ ​van​ ​een​ ​lexicaal​ ​element​ ​naar​ ​een
grammaticaal​ ​element,​ ​dus​ ​van​ ​een​ ​gewoon​ ​werkwoord​ ​naar
een​ ​hulpwerkwoord.​ ​Het​ ​kan​ ​ook​ ​andersom,​ ​bijvoorbeeld​ ​in
niks​ ​te​ ​maren​ ​->​ ​maar​,​ ​waarin​ ​we​ ​van​ ​een​ ​grammaticaal
element​ ​naar​ ​een​ ​lexicaal​ ​element​ ​gaan.
- Heranalyse:​ ​nieuwe​ ​structuur.​ ​Vaak​ ​gaat​ ​het​ ​hier​ ​om​ ​een​ ​nieuwe​ ​constituentsstructuur.
Waar​ ​eerst​ ​2​ ​elementen​ ​niet​ ​in​ ​dezelfde​ ​constituent​ ​zaten,​ ​zitten​ ​ze​ ​dat​ ​nu​ ​wel.

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bruno1234. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $9.13. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

52510 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$9.13  5x  sold
  • (0)
Add to cart
Added