Summary
samenvatting criminologie
- Course
- Institution
Volledige uitgebreide samenvatting (cursus + powerpoints)
[Show more]
Seller
Follow
elinevandingenen
Content preview
CRIMINOLOGIEsamenvatting
1. INLEIDING
1.1. Criminologische wetenschappen
Volgens criminologen:
Criminologie is de wetenschappelijke studie van
o het tot stand komen van regels en normen
o het overtreden van die normen en de oorzaken hiervan
o de reacties op normovertredingen en de effecten hiervan.
Afhankelijk van zijn achtergrond en van de vragen die de maatschappij op dat moment bezighouden,
zal de aandacht van de criminoloog zijn gericht op criminaliteit als verschijnsel, op de persoon van de
misdadiger, op het slachtoffer, op de plek van criminaliteit binnen het heersende politieke systeem
of op reacties om op criminaliteit te reageren -> nu ligt de focus op het slachtoffer.
Criminologie is een multidisciplinaire wetenschap:
o De wetenschap die criminaliteit vanuit verschillende invalshoeken benadert.
o Het gebruikt kennis uit verschillende disciplines (bv: menswetenschappen, recht, sociologie,
…)
o De criminoloog richt zijn aandacht op:
De criminaliteit als verschijnsel
De persoon van de misdadiger
Het slachtoffer
De plek van criminaliteit binnen het politieke systeem
De reacties om op criminaliteit te reageren
Situering in orthopedagogisch grondplan:
Microniveau -> jongeren als daders -> wat zijn de
persoonsgebonden kenmerken? Voorgeschiedenis? Welke
factoren spelen mee in het omgaan met slachtofferschap, …
Mesoniveau -> tot welke groep behoren we? Wat is de
invloed van gender, etniciteit, sociale klasse, … ?
Macroniveau: criminaliteit is een sociaal construct: de
maatschappij bepaalt de manier waarop er naar criminaliteit
wordt gekeken.
1.1.1. Historische achtergrond
o Eind 19de eeuw: introductie in Amerika en Europa
o België: binnen een universitaire opleiding (vb. rechten) -> In 1929: KULeuven, In 1936: Brussel en
In 1937: Gent en Luik
o Eind jaren ’60: zelfstandige opleiding Criminologie aan de KULeuven
o In 2004: afstudeerrichting Toegepast Jeugdcriminologie bij KDG
1
, 1.1.2. Verschillende inhoudelijke stromingen in de geschiedenis van de
criminologie in België
o 19e eeuw: studie delinquent
o Jaren 60: sociologische achtergrond delinquent
o Jaren 70: focus op strafrecht
o Jaren 80: victimologie
o Jaren '90: herstelrecht/restorative justice
o Eind 20ste eeuw: georganiseerde misdaad
o Vanaf 2000: studie onveiligheidsgevoel
1.1.3. De criminologische wetenschap als beïnvloeder van het strafrecht
Criminologie beïnvloedt het strafrecht
o Doel criminologie = Wetenschappelijk onderzoek om beleidslijnen uit te stippelen
o O.b.v. massa’s statistisch materiaal https://nicc.fgov.be/
o Gevaar: dat dit wetenschappelijk onderzoek wordt misbruikt of verkeerd geïnterpreteerd
door media, politiek, …
1.1.4. Belang van de criminologische wetenschap
Existentiële vraag voor criminologen:
o Oorzaken van crimineel gedrag (waarom houdt men zich niet aan de regels?)
o Grenzen van maatschappelijke controle
Democratisch gehalte van de samenleving wordt onderzocht MAAR
□ Is er wel ruimte voor onafhankelijk sociaal wetenschappelijk onderzoek?
□ Behandeling van gevangenen
Chronische overbevolking in de gevangenissen
o Het belang van de criminologische wetenschap
Invloed op beleid en publieke opinie
Invloed op strafrechtontwikkeling, strafbedeling en veiligheidsgevoel
Het belang van
□ Onafhankelijk onderzoek
□ Genuanceerde informatie
□ Eigen onderzoeken
□ Voldoende wetenschappelijk onderbouwd
1.2. Intersectioneel denken
Intersectioneel denken: de maatschappelijke positie van mensen is gekoppeld aan meerdere
maatschappelijke betekenisgevers of indelingen zoals:
o Geslacht/gender
o Etniciteit
o Klasse
o Leeftijd
o Seksuele oriëntatie
o Verblijfsstatuut
2
, o Gezondheid
o Religie
o Bezit
o Cultuur
o Noord-zuid/oost-west
o Maatschappelijke ontwikkeling
o Nationaliteit
o Huidskleur
Die verwevenheid aan categorieën vraagt complexere analyses en oplossingen voor problemen die
daarmee gepaard gaan.
Deze vaak onzichtbare aspecten hebben gelijktijdig en in wisselwerking een invloed op je positie in
de samenleving.
Definitie – intersectioneel denken
o = een benadering die de samenloop van discriminatiegronden en de dynamiek die hieruit
vloeit zichtbaar maakt.
o Het helpt om volledigere oplossingen te formuleren.
o Rekening houdend met alle aspecten die onze posities bepalen.
!!! Vraag je steeds af hoe gender, sociaal economische klasse, seksualiteit,… een invloed hebben op
het criminogene proces !!!
o Hoe gender een impact heeft op het slachtofferschap?
o Hoe etniciteit de interactie met de politie beïnvloedt?
o Hoe de SEC-klasse de ervaring met de rechtbank vormt?
o Hoe seksuele geaardheid invloed heeft op je behandeling door het rechtssysteem?
De manier waarop justitie omgaat met jou als dader/slachtoffer wordt hierdoor
beïnvloed. Vb.: Als je een zwarte vrouw met een Hijab bent, heb je een andere
ervaring dan een witte vrouw in het criminogene proces.
1.2.1. De grondleggers
Juriste Kimberlé Crenshaw:
o Liet zien dat een Amerikaanse rechter moeite had met het perspectief van zwarte vrouwen.
o De rechter moest beslissen tussen:
Rassendiscriminatie
Geslachtsdiscriminatie
Een combinatie van de twee
(Een combinatie ging niet hierdoor negering v/d ervaring van de zwarte vrouwen)
o Ze wees op de blindheid voor aspecten die een benadeelde of geprivilegieerde positie
creëren.
o Ze benadrukte dat deze onzichtbare aspecten (14 assen) gelijktijdig en in wisselwerking een
invloed hebben op ieders positie in de samenleving!
3
, Haar visie over Kruispuntdenken/intersectioneel denken:
o Er zijn 14 assen die invloed hebben op je maatschappelijke positie en je identiteitsvorming.
o Deze assen zijn sociale ordeningsprincipes of assen van maatschappelijke betekenisgeving.
o Deze sturen naast onze kansen en onze positie in de samenlevingen, ook ons gedrag en
denken.
o Het wordt ook de assen van identiteitsvorming genoemd.
o Meerdere assen spelen tegelijkertijd mee en beïnvloeden elkaar onderling.
Helma Lutz:
o Onderscheidt 14 assen van differentiatie die het sociale leven bepalen.
o Je moet hiermee afhankelijk van de context rekening mee houden.
1.2.2. Link met criminologie
Het strafrechtssysteem is niet immuun voor ongelijkheid en discriminatie.
o De machthebbende met een bevoorrechte positie schrijven de wetten.
o De machthebbende hebben een positie die hen privileges geeft (White privilege).
o Wanneer ze spreken over neutraal of universeel is dat hun realiteit, niet die van anderen.
o Ze zijn blind voor de posities van mensen aan de andere kant van de assen.
Kruispuntdenken kan hierdoor bijdragen tot een meer genuanceerd inzicht in privileges en
uitsluitingsmechanismen. Deze mechanismen gelden ook voor de criminologische wetenschap:
o De maatschappijvisie van de onderzoekers beïnvloedt de manier waarop ze kijken naar:
Het strafbaar gesteld gedrag
De criminaliseringsprocessen
1.2.3. De verschillende uitgangspunten van kruispuntdenken
Het vertrekpunt van het intersectioneel denken =
o Ieder bevindt zich op een kruispunt van diverse leefwerelden en identiteiten die gelijktijdig
werkzaam zijn.
o Deze leefwerelden en identiteiten beïnvloeden elkaar onderling.
o Vakjargon: kruispunten of assen van verschil die verweven of gelijktijdig werkzaam zijn.
Het tweede uitgangspunt:
o Iedere maatschappelijke verschilcategorie kent meerdere lagen of dimensies, zoals:
Sociale dimensie (positie en netwerken)
Culturele dimensie (normen, waarden, beelden en symbolen)
Interpersoonlijke dimensie (omgangsvormen en taalspel)
Psychische dimensie (cognities, emoties en gedragingen)
Biologische dimensie
Het derde uitgangspunt:
o Elke sociale categorie houdt een sociale ongelijkheid en machtsdynamiek in.
o Mensen bevinden zich altijd in posities die:
In meer of mindere mate geprivilegieerd of geminoriseerd.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinevandingenen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.73. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now