Werkzaamheden worden vaak uitgevoerd op basis van een arbeidsovereenkomst. Dit brengt voor de
werknemer en de werkgever bepaalde rechten en plichten met zich mee. De regels van het
arbeidsrecht zijn op deze rechtsverhouding van toepassing. Zij bepalen de rechtspositie van de
werknemer.
Informatie over arbeidsrecht geeft de sociaal werker inzicht in de rechtspositie van de cliënt bij een
geschil met diens werkgever over bijvoorbeeld de hoogte van het loon, overwerk of slecht
arbeidsomstandigheden. Anderzijds geeft het inzicht in hun eigen rechtspositie als werknemer.
Het algemene overeenkomstenrecht is van toepassing als een overeenkomst wordt gesloten voor
het, belangeloos of tegen betaling, verrichten van werkzaamheden. Denk hierbij aan een
stageovereenkomst of flexwerk. Bij de overeenkomsten ontstaan voor partijen wederzijds rechten en
plichten.
De inhoud en de strekking van de overeenkomst bepaalt of de overeenkomst een
arbeidsovereenkomst is, bijvoorbeeld niet de naam. Alleen als wordt voldaan aan de drie elementen
arbeid, loon en gezagsverhouding is er sprake van een arbeidsovereenkomst.
Het bestaan van een arbeidsovereenkomst heeft vier belangrijke rechtsgevolgen:
1. De (inter)nationale regels van het arbeidsrecht zijn van toepassing
2. De algemeen verbindende regels in de collectieve arbeidsovereenkomst zijn van toepassing
3. De (inter)nationale regels van het socialezekerheidsrecht zijn van toepassing
4. De sector kanton van de rechtbank is bevoegd om te oordelen over geschillen met betrekking
tot een arbeidsovereenkomst
Ad 1 (Inter)nationale regels van het arbeidsrecht van toepassing
De dwingende regels van het arbeidsrecht bieden de werknemer bescherming. Bij de
arbeidsovereenkomst wordt de werknemer namelijk gezien als de zwakkere partij.
Ad 2 Algemeen verbindende regels in de collectieve arbeidsovereenkomst van toepassing
De contractvrijheid geeft werkgever en werknemer de mogelijk om samen afspraken te maken. De
inhoud van de overeenkomst wordt ook bepaald door de collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Dat
zijn bijvoorbeeld arbeidsduur, roosters, vakantie, toeslagen, scholing, etc.
cao = Overeenkomst tussen een of meer werkgevers en een vertegenwoordiging van
werknemers waarin arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd
Algemeen verbindend = Algemeen geldend; geldend voor alle werkgevers en werknemers
die onder de desbetreffende cao vallen
De meeste cao’s worden door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid algemeen
verbindend verklaard. Vakbonden die betrokken zijn bij een cao en werknemers die lid zijn van een
vakbond kunnen werkgevers dwingen om zich aan de cao te houden.
Ad 3 (Inter)nationale regels van het socialezekerheidsrecht van toepassing
De regels van het socialezekerheidsrecht geven de werknemer bescherming als hij tijdelijk of blijvend
arbeidsongeschikt wordt en als de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd.
Ad 4 Sector kanton van de rechtbank oordeelt over arbeidsgeschillen
, 11.2 Arbeidsovereenkomst
Arbeidsovereenkomst = de overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt
in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zeker tijd arbeid te
verrichten
11.2.1 Drie kenmerken van de arbeidsovereenkomst
Bij een arbeidsovereenkomst moeten alle drie de kenmerken (loon, arbeid en gezagsverhouding)
aanwezig zijn: er wordt arbeid verricht, er wordt loon betaald en de woorden ‘in dienst van’ duiden
op een gezagsverhouding tussen partijen. Als een van de kenmerken ontbreekt, dan is er geen sprake
van een arbeidsovereenkomst.
Gezagsverhouding = de werkgever kan aan de werknemer instructies geven over zijn werk
Voorbeeld: een arts die een behandeling uitvoert, verricht wel werk en wordt daar ook voor betaald,
maar krijgt hiervoor geen instructies van de patiënt. Een dergelijke overeenkomst is dus geen
arbeidsovereenkomst.
11.2.2 Totstandkoming van de arbeidsovereenkomst
Een arbeidsovereenkomst kan mondeling of schriftelijk worden aangegaan en deze komt tot stand
door aanbod en aanvaarding. Een personeelsadvertentie bijvoorbeeld is nog geen aanbod. De reactie
op de advertentie, is het aanbod en pas als de werkgever daarmee instemt, komt de
arbeidsovereenkomst tot stand.
Sollicitatiecode = Gedragscode voor een werkgever bij sollicitaties
De sollicitatieprocedure is niet wettelijk geregeld. De werkgever moet zich echter houden aan
bepaalde zorgvuldigheidsnormen. De NVP heeft een speciale sollicitatiecode opgesteld. Hierin staat
onder andere vermeld dat de sollicitant een eerlijke kans moet krijgen op een aanstelling. Een
werkgever moet sollicitanten gelijk behandelen en mag hen in beginsel niet discrimineren, behalve
als dit nodig is voor de functie. Tijdens het sollicitatiegesprek mogen onderwerpen aan de orde
worden gesteld die verband houden met de functie.
Ook minderjarigen kunnen een arbeidsovereenkomst sluiten. Deze is echter vernietigbaar als de
minderjarige jonger is dan 16 jaar, tenzij hij hiervoor toestemming heeft van zijn wettelijke
vertegenwoordiger of als de toestemming verondersteld mag worden.
Een arbeidsovereenkomst kan ook ontstaan door de tijd. De wetgever heeft vastgelegd dat vermoed
mag worden dat er een arbeidsovereenkomst bestaat als een werknemer gedurende drie maanden
elke week of tenminste 20 uur per maand tegen betaling arbeid heeft verricht. Ook al is hierover niets
afgesproken en staat er niets op papier. Als een werknemer zich op dit vermoeden beroept, dan moet
de werkgever aantonen dat er geen arbeidsovereenkomst is.
11.2.3 Inhoud van de arbeidsovereenkomst
Partijen zijn in beginsel vrij om de inhoud van de arbeidsovereenkomst te bepalen, behalve als de
inhoud al in regelgeving dwingend is vastgelegd. Hiertoe behoren allereerst de wettelijke
voorschriften en andere regelingen zoals de Arbeidstijdenwet en regels in verdragen. Verder gelden
de bepalingen uit de cao die op de dienstbetrekking van toepassing is, ook als de looptijd van de cao
is verlopen en er nog geen nieuwe cao van kracht is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AvansSociaal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.