Class notes
Epidemiologie - Leerboek epidemiologie
- Course
- Institution
- Book
Overzicht van collegeslides en aantekeningen over het bijbehorende boek. Inclusief voorbeelden van berekeningen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lynnverver
Reviews received
Content preview
EpidemiologieCollege 1
Wat is epidemiologie?
o Wetenschappelijke studie van het vóórkomen en de verspreiding van ziekten
binnen en tussen populaties
o Epidémios: onder het volk voorkomend (‘epi’ = op; ‘demos’ = volk)
Er zijn veel verschillende factoren die een rol kunnen spelen in epidemiologische
onderzoeken
Deelgebieden epidemiologie:
o Beschrijvende/descriptieve epidemiologie: vóórkomen van de ziekte
Analytische epidemiologie: zoekt naar verbanden en verklaringen tussen
vóórkomen van ziekte en bepaalde factoren
Epidemiologisch gezondheidszorgonderzoek: onderzoek naar invloed van
voorzieningen of verrichtingen in gezondheidszorg op het vóórkomen van
ziekte.
o Etiologische, prognostische of diagnostische epidemiologie
o Algemene epidemiologie (‘public health epidemiology’): bestudering van
ziekteproces tot de ziekte klinisch manifest wordt (etiologische factoren).
Klinische epidemiologie (‘clinical epidemiology’): bestudering van ziekteproces
nadat de ziekte klinisch manifest geworden is in relatie tot diagnostische en
prognostische factoren (het klinisch beloop).
o Determinant georiënteerd: voedingsepidemiologie, milieu-epidemiologie etc.
Ziekte georiënteerd: kanker-epidemiologie, infectieziekten-epidemiologie etc.
o Theoretische epidemiologie: ontwikkeling en verfijning van concepten,
methoden en principes die de grondslag vormen van epidemiologisch
onderzoek
Toegepaste epidemiologie: toepassing van deze concepten, methoden en
principes in de afzonderlijke deelgebieden van gezondheidswetenschappen
Incidentie = het aantal nieuwe gevallen voor een ziekte
Soorten vragen in epidemiologisch onderzoek
o Handelingsvragen: ontwerpen van een praktische oplossing
o Feitenkennisvragen: vinden van ‘ware’ antwoorden (feiten)
M.b.v. wetenschappelijk onderzoek
o Normatieve vragen: heeft te maken met een waarde oordeel/normen
o Existentiële vragen: gaan over de betekenis van het leven en over het bestaan
Wetenschappelijk onderzoek:
o Wat is het probleem / wat is de vraag?
o Zoeken en lezen van informatie
o Keuze maken voor het type onderzoek: welke methode ga ik gebruiken om
antwoord te krijgen op mijn feitenkennisvraag
o Keuze voor onderzoekseenheden: op welke populatie ga je je richten, over
wie wil je een uitspraak doen
, o Keuze voor methoden om gegevens te maken: welke variabele wil ik meten,
hoe ga ik dit meten, heb ik hier de geschikte materialen voor beschikbaar etc.
o Analyse van gegevens
o Interpretatie, reflectie en kritische beschouwing: wat betekenen de resultaten
voor de praktijk / voor verder onderzoek
o Rapporteren van onderzoek: vanaf introductie tot interpretatie van resultaten
Beschrijving en interpretatie van ziekte en gezondheid
o Frequentiematen
o Samengestelde gezondheidsmaten
o Risicomaten
o Associatiematen
o Maten voor diagnostiek
Historie oorzaken van ziekten: vanuit het verleden zijn verschillende oorzaken
opgeschreven
o Bovennatuurlijke krachten, voeding, leefstijl, atmosfeer, etc.
Vanaf 17e eeuw is men begonnen met het tellen van ziekte
Epidemie: opmerkelijke toename van het vóórkomen van een ziekte in een bepaalde
tijdsperiode
Pandemie = epidemie op wereldwijde schaal (covid-19)
Endemie = constant hoog frequentieniveau, voor een langere tijd steeds continu
aanwezig geweest onder de populatie
Historie: beschrijving van ziekte:
o 17e eeuw: beschrijven en tellen:
Beschrijving allerlei ziekten (sydenham)
Registratie, o.a. sterftepatronen (petty & graunt)
o 18e eeuw: pokken
Variola virus, luchtwegen, bloed, organen, huid, sepsis, bloedingen,
infecties, dood
1748: 1e vaccinatie in Nederland; inoculatie met variola (variolatie)
Later: koepokvaccinatie (Jenner); inoculatie met vaccinia koepokken
o 19e eeuw:
Ontwikkeling epidemiologische technieken
Toepassing op klinische problemen (Louis)
General register office (Farr)
Volkstelling 1941, classificatiesystemen 5 groepen
Cholera-epidemieën in London (snow)
Florence Nightingale (1820 – 1910)
o Brits verpleegkundige en epidemioloog
o Statistiek, gezondheid en sterfte van militairen en burgers
o Evaluatie van gezondheidsdiensten om voorzieningen te hervormen
o Het pooldiagram: afstand tot het middelpunt bepaalt de waarde
, o Opvatting Nightingale: “gezondheid is niet slechts de afwezigheid van ziekte,
maar de situatie waarin een mens al zijn/haar talenten kan ontplooien” in
WHO
Triadeconcept micro-organismen (Pasteur)
o Determinant
Factor die de gezondheid beïnvloedt
Mede bepalend voor de uitkomst
e
20 eeuw:
o Onderzoek naar kanker, hart- en vaatziekten
o Statistiek, gezondheid en sterfte van burgers
o Van monocausaal naar multicausaal model
Heden:
o Multicausaal model = meerdere oorzaken/determinanten voor een ziekte
o Veel toepassingsgebieden / onderverdelingen
o Veel raakvlakken met andere disciplines
o Ontwikkelingen in epidemiologische methoden o.a.:
Effectiviteit en doelmatigheid
Big data
Digitale technieken
Genonderzoek
Hoe ontstaat wetenschappelijke kennis?
o Wetenschap = geordende kennis van de werkelijkheid
o Opbouwen van een bestand van kennis
o Gebaseerd op waarneming, meting, voorspelling, experiment
o Nieuwe kennis toevoegen door:
Verificatie = resultaten bevestigen
Falsificatie = resultaten weerleggen
Contradictie = resultaten tegenspreken
Elaboratie = resultaten nader specificeren
Empirische cyclus
o Epidemiologisch onderzoek is toetsend onderzoek (hypothesen)
1. Observatie/waarneming: gegevens/aspecten bekijken/groeperen etc.
2. Inductiefase: formuleren van hypothese
3. Deductiefase: uit de hypothese een concrete voorspelling afleiden die
verifieerbaar en toetsend is
4. Toetsende fase: hypothese/voorspelling toetsen m.b.v. een experiment
, 5. Evaluerende fase: is er een verband tussen de hypothese en de theorie; moet er
voor dit verband nieuw onderzoek worden gedaan
Soorten onderzoeksdesign – ladder van ‘evidence’
o SR = systematisch literatuuronderzoek/-overzicht; verschillende RCT’s bij
elkaar; hoogste bewijskracht
o RCT = gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek; experimentele studie;
bepaalde interventie in bijv. programma als in fysiotherapie. Gelijke
populatie, man/vrouw, zelfde leeftijd, toetsen of je met fysiotherapie je bijv.
beter voelt dan zonder
o Cohortonderzoek
o Patiënt-controleonderzoek
o Cross-sectioneel onderzoek
o Patiënten serie
o Mening expert de bewijskracht is niet zo sterk want er is maar 1 mening,
daarom onderaan de ladder.
Hoe meer onderin de ladder, hoe meer subjectief het is want het is
vaak een mening en die is verder nog niet gecontroleerd.
Onderzoeksvraag – PICO
o Vraagstelling bepaalt de onderzoeksopzet
Toevallige waarnemingen
Resultaten van eerder onderzoek
o Onderzoeksvraag opstellen aan de hand van PICO
P = patiënt / populatie / probleem
I = interventie
C = comparator
O = outcome
o Voorbeeld PICO vraagstelling: Wat is het effect van het eten van vlees op het
optreden van darmkanker bij volwassenen?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lynnverver. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.36. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71184 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now