H2 het leesproces
2.1.1 lezen als informatieverwerking:
Er worden 4 niveaus van elkaar onderscheiden als het gaat om informatieverwerking;
- Visueel niveau: het gaat om speciale kenmerken van letters en woorden. Denk aan
bijzonderheden in lettervormen, frequentie van letters en verschil in lettertype. Niet alleen
losse letters maar ook combinaties van letters geven informatie.
Beginfase-> afzonderlijke letters
Meer leeservaring -> clusters van letters
Aanvankelijk lezen-> visuele niveau
Voortgezet technisch lezen -> ook andere niveaus
Logografisch schriftsysteem; een tekentje voor een woord
Alfabetisch schriftsysteem; een tekentje (letter) voor een klank
Fonemen; de klanken
Grafemen; de tekens
Als de koppeling tussen de foneem en grafeem eenduidig is noem je dit klankzuiver.
- Morfologisch niveau; het gaat om de manier hoe een woord is opgebouwd. Gebonden en
ongebonden morfemen!
- Semantisch niveau; je moet ook de betekenis van de woorden gebruiken om tot een
interpretatie te komen.
- Syntactisch niveau; het gaat om relaties tussen woorden, woordgroepen en zinnen. De
volgorde van woorden in een zin kunnen bepalend zijn voor de betekenis.
2.1.2 modellen over lezen:
- Bottom -upmodel: de lezer begint met het herkennen van letters, daarna de woorden en
woordgroepen en als laatste stap wordt er betekenis toegekend aan de zin. Lezen van zinnen
gaat vaak makkelijker dan losse woorden omdat we dan context kunnen gebruiken.
- Top-downmodel: de waarneming van afzonderlijke letters en woorden wordt sterk beïnvloed
door de verwachtingen/voorspellingen van de lezer, op grond van kennis van de taal en de
werkelijkheid.
- Interactiemodel; combinatie van de bovenstaande modellen. Afwisseling van voorspellend
lezen en woord voor woord lezen.
- Fonologisch coherentiemodel; uitwisseling van informatie tussen:
1. Foneemknopen
2. Letterknopen
3. Semantische knopen (betekenis)
Er is voortdurend een wisselwerking tussen deze 3 onderdelen.
2.2 leesstrategieën
2.2.1 de elementaire leeshandeling
1. Het van links naar rechts koppelen van fonemen en grafemen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yentlschouwink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.81. You're not tied to anything after your purchase.