Cel = fundamentele eenheid v/h leven
Cel: 1-100 µm (1µm = 10-6m)
o lichtmicroscoop
De organellen (subcellulaire structuren): 1-10 µm
o Elektronenmicroscoop
4.2 Prokaryote en eukaryote cellen
Prokaryote cellen:
o Bacteriën en archaea (=oude groep
ééncellige organismen)
o Heeft geen kern. DNA zit geconcentreerd
in één gebied in de cel (= nucleoide),
maar dat gebied wordt niet door
membraan afgescheiden van de rest.
o Geen organellen in het cytoplasma
Eukaryote cellen:
o Protisten (=diverse groep ééncelligen), planten, fungi (=schimmels en
zwammen) en dieren
o DNA zit in een kern (= nucleus), die van de rest van de cel (=
cytoplasma) wordt gescheiden door kernmembraan
o In cytoplasma zitten verschillende organellen
4.3 Het plasmamembraan
Buiten’rand’ cel = plasmamembraan:
o Functioneert als actieve, selectieve barrière voor zuurstof,
voedingsstoffen en afvalproducten
Componenten celmembraan: fosfolipiden, proteïnen, glycolipiden en
cholesterol
Celmembraan = fosfolipidendubbellaag →
fosfolipiden zijn in 2 lagen gerangschikt
o Hydrofiele koppen: aan
membraanoppervlakte
o Hydrofobe staarten: naar elkaar gericht
Integrale- of intrinsieke eiwitten:
o Zitten tussen fosfolipiden in membraan
o Sommige integrale eiwitten vormen kanalen →laten watermoleculen,
kleine oplosbare verbindingen en ionen in en uit de cel
o Communicatie tussen inwendige en uitwendige v/d cel gebeurt meestal
door deze kanalen
Periferische- of extrinsieke eiwitten:
o Gebonden aan polaire buitenkant v/e membraan
Plantencel:
o Cel wordt nog eens omgeven door celwand, bestaande uit cellulose,
enkele andere polysacchariden en eiwitten
, o Functie wand: bescherming cel, in vorm houden en voorkomt
overmatige opname water
4.4 Transport
Celmembraan = selectief permeabel = water kan celmembraan snel
passeren, terwijl opgeloste stoffen het membraan langzamer/helemaal niet
kunnen passeren
Soorten transport:
o Passief transport:
Wanneer het ‘spontaan’ plaatsvindt
Wanneer de cel zelf geen energie hoeft te leveren
Transport vindt plaats doormiddel van diffusie, dus met een
gradiënt mee
o Actief transport:
Wanneer de cel wel zelf energie moet
leveren
Bepaalde eiwitten functioneren in het
membraan als pompen die stoffen actief
tegen hun gradiënt in transporteren
Veel stoffen (zoals K+,Na+ en glucose)
kunnen zowel passie als actief door het
membraan heen worden
getransporteerd, afhankelijk v/d samenstelling v/h membraan
4.4.1 Passief transport
Door samenstelling v/h celmembraan zal een molecule sneller door de
lipidendubbellaag diffunderen naarmate het kleiner en lipofieler is
Apolaire stoffen (zoals zuurstof, stikstof en benzeen):
o Lossen door lipofiele karakter
gemakkelijk op in
lipidendubbellaag + kunnen door
deze laag heen diffunderen
Polaire stoffen:
o Worden door hun lipofobe karakter
slecht doorgelaten
o Kleine polaire ongeladen
moleculen (zoals CO2 en ureum)
zijn nog in staat zonder hulp de lipidendubbellaag te passeren
o Transport alle overige polaire stoffen verloopt met behulp van
transporteiwitten
Kleine geladen deeltjes (zoals Cl-,H+ en Ca2+) kunnen via kanaaltjes in deze
transporteiwitten passeren
o Dit transport wordt bepaald door de dikte v/d watermantel
Blijkt relatief dikker te zijn naarmate ion kleiner is
o Lading van ionen speelt ook een rol bij de snelheid v/d diffusie
o Over celmembraan is vaak een elektrische gradiënt aanwezig:
binnenzijde = negatief t.o.v buitenzijde
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller saarvercammen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.