Een uitgebreide samenvatting van de hoofdstukken 1, 2, 3, 4, 8, 13 en 14 van het boek Psychiatrie een inleiding, de 9e editie. Inclusief verhelderende illustraties.
1.1 Wat is afwijkend gedrag?
Psychopathologie is het deelgebied van de psychiatrie en de klinische psychologie dat zich
bezighoudt met diverse vormen van afwijkende emoties, gedachten en gedrag, de oorzaken en
gevolgen daarvan en de behandelmogelijkheden ervoor.
Psychiatrie is het medische specialisme dat zich richt op de diagnostiek en de behandeling van
psychische stoornissen.
klinische psychologie is de tak van de psychologie die zich bezighoudt met de beschrijving, de
oorzaken en de behandeling van psychische stoornissen om het geestelijk welzijn te bevorderen.
Iemand mag zichzelf psycholoog noemen als hij de universitaire studie psychologie heeft voltooid.
Als diegene een aanvullende opleiding heeft gevolgd en in het BIG-register staat ingeschreven, mag
hij zichzelf gz-psycholoog noemen. Gz staat voor gezondheidszorg. De gz-psycholoog is bevoegd tot
het diagnosticeren en behandelen van psychische stoornissen.
een psychotherapeut is iemand die door het volgen van een vervolgopleiding bevoegd is om
psychotherapeutische behandelingen te geven.
Als iemand na zijn studie geneeskunde zich gespecialiseerd heeft in het behandelen en
diagnosticeren van patiënten met psychische stoornissen, mag hij zichzelf psychiater noemen. Een
psychiater mag in tegenstelling tot een psycholoog medicatie voorschrijven.
Een psychische stoornis is het geheel van afwijkende emoties, gedachten of gedragspatronen dat
wordt gekenmerkt door onder andere een storing in het functioneren en persoonlijk lijden. De
specifieke eigenschappen of kenmerken die bij de psychische stoornis passen, worden symptomen
genoemd. De symptomen moeten aan bepaalde eisen voldoen, voordat ze als afwijkend mogen
worden gezien: diagnostisch criterium.
Mensen met psychische problemen hebben vaak last van stigmatisering. Om dit terug de dringen
worden er verschillende campagnes opgezet. Wat men normaal of afwijkend vind is afhankelijk van
de cultuur.
1.2 Hoe noemen en definiëren we afwijkend gedrag?
Criteria om te bepalen of emoties, gedachten en gedrag afwijkend zijn (verschilt per cultuur):
1. Uitzonderlijk: het gedrag komt maar bij weinig mensen voor.
2. Sociaal afwijkend
3. Foute perceptie of interpretatie van de realiteit: hallucinaties of wanen.
4. Aanzienlijk emotioneel lijden van een persoon: als iemand lange tijd na de aanleiding van de
emoties nog heftige emoties vertoond, is dat afwijkend gedrag. Soms is het zo heftig dat de
mensen niet meer normaal kunnen functioneren.
5. Ongepast of contraproductief gedrag: bijvoorbeeld overmatig alcoholgebruik, of angst voor
mensen gedrag beperkt functioneren van persoon en is daardoor contraproductief.
6. Gevaar: gedrag dat gevaar oplevert voor de persoon zelf of een ander.
, Hoe verschijnselen worden geïnterpreteerd is heel erg afhankelijk van de cultuur. Ook woorden als
depressie en geestelijke gezondheid worden in verschillende culturen anders uitgelegd. We kunnen
onze opvattingen over afwijkend gedrag dus niet zomaar toepassen in een andere cultuur.
1.3 Historische visies op afwijkend gedrag
Concepten van afwijkend gedrag worden bepaald door het overheersende wereldbeeld van die tijd.
Dit is te zijn in de hele geschiedenis.
Hippocrates
Volgens Hippocrates worden de gezondheid van lichaam en geest bepaald door een evenwicht in de
humores (lichaamssappen zoals slijm, zwarte gal, bloed en gele gal). Een verstoring in het evenwicht
zorgt voor afwijkend gedrag.
Drie categorieën van abnormaal gedrag:
1. Melancholie: buitensporige depressie
2. Manie: uitzonderlijke opwinding
3. Bezetenheid: schizofrenie
Arabische psychiatrie
Typisch is de menselijke benadering van geesteszieken. Psychiaters observeerden en registreerden
veel, wat leidde tot een gedetailleerd overzicht van allerlei psychische stoornissen.
Exorcisme en heksenvervolgingen
Men geloofde dat afwijkend gedrag een teken is van bezetenheid door boze geesten of de duivel.
Exorcisten waren mensen die op allerlei manieren probeerden de boze geesten ervan te overtuigen
dat de lichamen van de bezetenen niet langer bewoonbaar waren.
Veel mensen zijn vermoord omdat ze afwijkend gedrag vertoonden (heksen). Rond 1600 stelde
Johann Weyer dat afwijkend gedrag en afwijkende gedachten worden veroorzaakt door lichamelijke
problemen.
Gekkenhuizen
Geestelijk gestoorden en bedelaars werden hier opgevangen. Veel bewoners werden vastgeketend
aan hun bed en ze leefden in zeer slechte omstandigheden.
Vanaf 1800: hervormingen
Er ontstond een behandelfilosofie: morele therapie. De filosofie is gebaseerd op het idee dat
patiënten door een menselijke bejegening en een verblijf in een ontspannen en respectvolle
omgeving weer normaal zouden gaan functioneren. Schroeder van der Kolks veranderde de
werkwijze van een psychiatrische inrichting in Utrecht naar een moderne methode. Als gevolg van de
positieve resultaten werden er door de overheid kwaliteitseisen gesteld voor de behandeling en
verpleging van psychiatrische patiënten. Ongeveer 50 jaar geleden werden behandelmethoden
veranderd, mede veroorzaakt door het feit dat er nieuwe, effectieve medicijnen werden ontdekt. De
behandelmethoden werden meer gericht op het sociale.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller HZeeland. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.77. You're not tied to anything after your purchase.
