Les 4 nov – Neuro-ophtalmologie
- Dia extra: De N opticus is wat mobiel en maakt een hoek naar boven. Dit is
belangrijk voor chirurgie in de orbita.
- Dia 5: Bij een OCT maakt men beelden van plakjes het netvlies, en kan men zo
doorheen het oog gaan.
Autofluorescentie van het netvlies gebruikt men om aangeboren afwijkingen
te bekijken.
De scleradikte is belangrijk bij ontsteking.
- Dia 7: Bij glaucoom krijgt men een dunne N opticus omdat deze platgedrukt
wordt een daardoor degenereert. Men denkt hierbij dan ook soms aan een
opticopathie, terwijl dit niet zo is.
- Dia 8: We zien de excavatie en de arteriën en de venen (nagaan of deze er
normaal uitzien). Hier zien we het normale beeld.
- Dia 18: De papilrand is onscherp, de venen zijn wat gedilateerd, de excavatie is
verdwenen en de papil is zelfs wat verheven. Dit laatste kan men uitdrukken in
dioptrieën of mbv echo/OCT in mm.
- Dia 19: Papiloedeem kan verschillende oorzaken hebben:
o Probleem in de papil
o Retinaal probleem
o Probleem met de N opticus
o Intracranieel probleem
We zien een donkere vlek centraal; dit is een bloeding en hierdoor zien we een
onscherpe papil. Door deze bloeding zal het axonentransport in de problemen
komen.
Er kan ter plekke in de papil een probleem zijn. Bij een blokkade kan het ook dat
de liquordruk (loopt doorheen de papil in het oog) stijgt.
- Dia 20: In het Engels betekent “papilledema” een verhoogde liquordruk achter
het oog (= stuwingspapil in het Nederlands). Papiloedeem in het Nederlands
omvat alle bovenstaande oorzaken.
- Dia 21: Een stuwingspapil kan oa veroorzaakt worden door een hersentumor,
of door benigne intracraniële hypertensie. Rechts onder zien we een beeld van
dit laatste. We zien een onscherpe kleur en de papil is bleker geworden door
ischemie. De bloedvaten zijn gekronkeld door stuwing. De witte vlekjes zijn
exsudaten of eiwitneerslag.
Als de druk in de hersenen toeneemt, zal deze verdergezet worden op de tunica
vaginalis oculi rond de N opticus. Hierdoor krijg je een onscherpe papil, en als de
druk verder oploopt zullen er bloedingen ontstaan. Er gaat verder oedeem
ontstaan rondom en de bloedvaten zijn gestuwd.
- Dia 24: De venen lijken een beetje gestuwd maar dat is niet zo, er zit een
flexibiliteit op.
De papil is wit een daaronder zien we een ander soort schaduw. Dit beeld wordt
veroorzaakt door de aanwezigheid van colloïdbodies. Dit zijn progressieve
, verkalkingen van mucoproteïnen en mucopolysacchariden in de discus opticus.
Men noemt dit ziektebeeld drusen van de papil. Dit kan zowel bij jonge als bij
oude mensen voorkomen. Bij kinderen zullen we dit vooral zien als een
onscherpe papil met allemaal vormpjes.
Bij een onscherpe papil moet dit steeds in de differentiaal diagnose opgenomen
worden.
We kunnen het in beeld brengen mbv een CT-scan, waarop we de eventuele
kalkafzettingen zullen kunnen zien. Het is dominant overdraagbaar maar heel
onregelmatig.
- Dia 25: Op een fluorescentie angiografie is de vorm van de papil heel goed te zien
en we zien duidelijk hyperfluorescentie van colloïdbodies (wit).
- Dia 26: Links zien we gekronkelde vaten, en dit vraagt om een fluorescentie
angiografie. Rechts zien we een typisch beeld van een hemangioom.
Hemangiomen zijn echte gezwellen. Deze afwijkingen zijn vaak erfelijk en als
men hemangiomen ook elders in het lichaam vindt, bestaat de kans dat de
patiënten cerebellumtumoren en tumoren in de bijnier (feochromocytomen)
hebben.
Hier zien we het typisch beeld van een hemangioom.
- Dia 27: Deze casus geeft aan dat we verder moeten kijken dan de ogen zelf.
Deze jongen had last van scheelzien en had een grote café au lait vlek op de huid.
Zijn oom had ook allemaal vormsels op de huid zitten. Op CT was een grote
opticus tumor (glioom) te zien, waardoor men geen andere keuze had dan het
oog weg te halen, aangezien de tumor kwaadaardig kan zijn (mitose). De jongen is
jarenlang nog gemonitord en geanalyseerd om te zien of het gezwel niet
doorgegroeid was naar de andere kant.
- Dia 29: We zien een witte verkleuring die vóór de vaten ligt, en hierdoor is de
onscherp. Bij jonge kinderen ziet men dit beeld soms doordat er nog
myelinevezels aanwezig zijn; gewoonlijk trekt dit weer weg. Dit is volkomen
onschuldig en geeft geen afwijkingen.
- Dia 30: Hier zien we een gelige verkleuring en een onscherp beeld. Er zijn ook
heel weinig bloedvaten te zien. Dit is te wijten aan een uveaal of chorioretinaal
coloboom.
- Dia 31: Hier is de pupil mooi rond en wijd, maar onderaan onderbreekt een
stukje. Dit is een coloboom van de iris. Het heeft geen consequenties behalve dat
op latere leeftijd een netvliesloslating kan plaatsvinden.
Een coloboom is in feite een embryonaal sluitingsdefect, door het niet goed
sluiten van de oogbeker, van één of meerdere structuren van het oog.
- Dia 32: Hier zien we een goed afgelijnd, zwart vlekje in de excavatie. Men moet
gaan kijken of er een diepte in zit; soms zit er een deukje in. Dit is ook een
coloboom en men spreekt bij dit type ook van een congenitale excavatie of pit.
Het is ook aangeboren (niet goed sluiten) en dit kan wel aanleiding geven tot
afwijkingen.
- Dia 35: Onderste 2 van weinig belang.
- Dia extra: De N opticus is wat mobiel en maakt een hoek naar boven. Dit is
belangrijk voor chirurgie in de orbita.
- Dia 5: Bij een OCT maakt men beelden van plakjes het netvlies, en kan men zo
doorheen het oog gaan.
Autofluorescentie van het netvlies gebruikt men om aangeboren afwijkingen
te bekijken.
De scleradikte is belangrijk bij ontsteking.
- Dia 7: Bij glaucoom krijgt men een dunne N opticus omdat deze platgedrukt
wordt een daardoor degenereert. Men denkt hierbij dan ook soms aan een
opticopathie, terwijl dit niet zo is.
- Dia 8: We zien de excavatie en de arteriën en de venen (nagaan of deze er
normaal uitzien). Hier zien we het normale beeld.
- Dia 18: De papilrand is onscherp, de venen zijn wat gedilateerd, de excavatie is
verdwenen en de papil is zelfs wat verheven. Dit laatste kan men uitdrukken in
dioptrieën of mbv echo/OCT in mm.
- Dia 19: Papiloedeem kan verschillende oorzaken hebben:
o Probleem in de papil
o Retinaal probleem
o Probleem met de N opticus
o Intracranieel probleem
We zien een donkere vlek centraal; dit is een bloeding en hierdoor zien we een
onscherpe papil. Door deze bloeding zal het axonentransport in de problemen
komen.
Er kan ter plekke in de papil een probleem zijn. Bij een blokkade kan het ook dat
de liquordruk (loopt doorheen de papil in het oog) stijgt.
- Dia 20: In het Engels betekent “papilledema” een verhoogde liquordruk achter
het oog (= stuwingspapil in het Nederlands). Papiloedeem in het Nederlands
omvat alle bovenstaande oorzaken.
- Dia 21: Een stuwingspapil kan oa veroorzaakt worden door een hersentumor,
of door benigne intracraniële hypertensie. Rechts onder zien we een beeld van
dit laatste. We zien een onscherpe kleur en de papil is bleker geworden door
ischemie. De bloedvaten zijn gekronkeld door stuwing. De witte vlekjes zijn
exsudaten of eiwitneerslag.
Als de druk in de hersenen toeneemt, zal deze verdergezet worden op de tunica
vaginalis oculi rond de N opticus. Hierdoor krijg je een onscherpe papil, en als de
druk verder oploopt zullen er bloedingen ontstaan. Er gaat verder oedeem
ontstaan rondom en de bloedvaten zijn gestuwd.
- Dia 24: De venen lijken een beetje gestuwd maar dat is niet zo, er zit een
flexibiliteit op.
De papil is wit een daaronder zien we een ander soort schaduw. Dit beeld wordt
veroorzaakt door de aanwezigheid van colloïdbodies. Dit zijn progressieve
, verkalkingen van mucoproteïnen en mucopolysacchariden in de discus opticus.
Men noemt dit ziektebeeld drusen van de papil. Dit kan zowel bij jonge als bij
oude mensen voorkomen. Bij kinderen zullen we dit vooral zien als een
onscherpe papil met allemaal vormpjes.
Bij een onscherpe papil moet dit steeds in de differentiaal diagnose opgenomen
worden.
We kunnen het in beeld brengen mbv een CT-scan, waarop we de eventuele
kalkafzettingen zullen kunnen zien. Het is dominant overdraagbaar maar heel
onregelmatig.
- Dia 25: Op een fluorescentie angiografie is de vorm van de papil heel goed te zien
en we zien duidelijk hyperfluorescentie van colloïdbodies (wit).
- Dia 26: Links zien we gekronkelde vaten, en dit vraagt om een fluorescentie
angiografie. Rechts zien we een typisch beeld van een hemangioom.
Hemangiomen zijn echte gezwellen. Deze afwijkingen zijn vaak erfelijk en als
men hemangiomen ook elders in het lichaam vindt, bestaat de kans dat de
patiënten cerebellumtumoren en tumoren in de bijnier (feochromocytomen)
hebben.
Hier zien we het typisch beeld van een hemangioom.
- Dia 27: Deze casus geeft aan dat we verder moeten kijken dan de ogen zelf.
Deze jongen had last van scheelzien en had een grote café au lait vlek op de huid.
Zijn oom had ook allemaal vormsels op de huid zitten. Op CT was een grote
opticus tumor (glioom) te zien, waardoor men geen andere keuze had dan het
oog weg te halen, aangezien de tumor kwaadaardig kan zijn (mitose). De jongen is
jarenlang nog gemonitord en geanalyseerd om te zien of het gezwel niet
doorgegroeid was naar de andere kant.
- Dia 29: We zien een witte verkleuring die vóór de vaten ligt, en hierdoor is de
onscherp. Bij jonge kinderen ziet men dit beeld soms doordat er nog
myelinevezels aanwezig zijn; gewoonlijk trekt dit weer weg. Dit is volkomen
onschuldig en geeft geen afwijkingen.
- Dia 30: Hier zien we een gelige verkleuring en een onscherp beeld. Er zijn ook
heel weinig bloedvaten te zien. Dit is te wijten aan een uveaal of chorioretinaal
coloboom.
- Dia 31: Hier is de pupil mooi rond en wijd, maar onderaan onderbreekt een
stukje. Dit is een coloboom van de iris. Het heeft geen consequenties behalve dat
op latere leeftijd een netvliesloslating kan plaatsvinden.
Een coloboom is in feite een embryonaal sluitingsdefect, door het niet goed
sluiten van de oogbeker, van één of meerdere structuren van het oog.
- Dia 32: Hier zien we een goed afgelijnd, zwart vlekje in de excavatie. Men moet
gaan kijken of er een diepte in zit; soms zit er een deukje in. Dit is ook een
coloboom en men spreekt bij dit type ook van een congenitale excavatie of pit.
Het is ook aangeboren (niet goed sluiten) en dit kan wel aanleiding geven tot
afwijkingen.
- Dia 35: Onderste 2 van weinig belang.
