,Deel 1 – Algemene inleiding
Hoofdstuk 1 – Kindbeeld & rechtspositie
Onverschilligheid
Aanvankelijk geen afzonderlijke kindfase
Onverschilligheid
o Men was zich niet bewust van het verschil tussen kinderen/jongeren en
volwassenen
Geen juridische implicaties, geen andere kaders voor
jongeren/kinderen
Hoge kindersterfte
o Men weet niet hoe zich dit verhoudt
o Meer onverschilligheid of juist omgekeerd
“Ik heb geen kinderen, ik heb meisjes”
o Er is een verschil tussen hoe men naar jongens en meisjes kijkt
Jongens waren meer waard als nageslacht dan meisjes
“Vader, moeder zult gij eren” (religie & 10 geboden)
o Tonen aan dat kinderen nood hebben aan extra bescherming
o Dit soort zinnen toonden ook aan dat er niks over kinderen ging
Geen afzonderlijke sociale categorie = geen afzonderlijke juridische categorie
Op dit moment bestaat jeugdrecht nog niet dus is er ook geen afzonderlijke
regelgeving
Kinderberscherming
Ontdekking van het kind (rond de eeuwwisseling)
Afzonderlijke kindfase
o Het anders-zijn van kinderen wordt ontdekt
o Bewustwording ontwikkelingsstadia
Ontwikkelingen door de ontwikkelingspsychologie
o Nog-niet-mensen = sociale constructie
Nog ‘maar’ een kind, nog niet mensen
Kinderen worden uit het maatschappelijk leven gehouden
o Ze krijgen een andere regelgeving
Verschillende visies over betekenis
o Moralisten: inherent slecht
Kinderen zijn inherent slecht, kunnen nog niet functioneren, missen
competenties om waardig te zijn in het maatschappelijk leven, daarom
moeten ze uit het leven worden gehouden tot ze in staat zijn
Meedraaien in de maatschappij
o Romanticisten: inherent goed
Kinderen zijn inherent goed maar moeten becherm worden tegen
negatieve invloeden die een invloed kunnen hebben op de
ontwikkeling
Invloeden maatschappij
o Verlichtingsdenken: afscherming
1
, Het zit tussen de moralistern en de romanticisten
Bescherming ‘in het belang’ van het kind?
o Afscherming (bv: Daens, opstanden in het arbeidssituatie) vs aanpassing (bv:
kinderen aanpassen aan de arbeidssituatie)
Onder ‘aanpassing’ verstond men dat sommige taken mogen/kunnen
kinderen niet uitvoeren
o Adultocentrisme
Volwassenen die over bepaalde capaciteiten bezit staat centraal, wie
hier niet aan kan voldoen wordt weggehouden
o Jeugdmoratorium
Soort van quarantaine van jongeren die hier maar moeten blijven
zitten tot ze groot genoeg zijn om mee te doen met volwassenen
Jongeren worden afgeschermd
o Op die manier ga je ze bepaalde rechten ontnemen
Examen: mening vormen en
Er is nood aan maatschappelijke en juridische aandacht voor de kindfase
beargumenteren
Een vraag die centraal staat bij de kinderbescherming is of je enkel kan beschermen door
afschermen
Dit is een zeer moeilijke vraag
o We zitten in een tijd waarin het sociaal recht nog niet zo ver gevorderd is
zoals nu. Was dus toen niet echt mogelijk om hun afscherming te bieden.
Welke straf? Werkstraf,…
Toch even in gevangenis voor shock?
In rechtbank veroordelen? Niet veroordelen?
Wat zijn voor jullie de belangrijkste voor- en nadelen van het jeugdmoratorium?
Jeugdmoratorium plaatsen in de tijdsgeest
o Toen was er ook al weinig voor volwassenen
o Het was minder moeilijk om berscherming te bieden zonder afscherming uit
het maatschappelijk leven
Kinderrechten
Verandering van perspectief
Terugwinnen van de materiële rechten door kinderrechtenbeweging
o Zelfde rechten als volwassenen
Sommige kinderen en jongeren nog niet in staat om die rechten
formeel uit te oefenen
Daarvoor hebben ze ondersteuning nodig bij kwetsbaarheden
Materiële rechten van kind zijn wel zelfde als volwassenen
Recht op naam, onderwijs, huisvesting,…
o Aangevuld met bijkomende rechten en bescherming rond kwetsbaarheden
Competentiediscussie rond formele rechten (het kunnen uitoefenen van de rechten)
o Geldigheid, relevantie, juistheid in vraag stellen
Geldigheid: kijk naar volwassenen, als er bij hen bepaalde
bekwaamheid ontbreekt, wordt er toch verondersteld dat
bekwaamheid potentieel aanwezig is
Relevantie: officiële erkenning van mens als persoon valt niet samen
met het bereiken van volle rijpheid
2
, Juistheid: als kinderen als onbekwaam gezien worden om hun rechten
uit te oefenen, dan is het toch oké om de rechten te erkennen en te
behouden? Ze zullen toch nooit uitgeoefend worden
Competentie wordt niet gebruikt bij volwassenen dus is het dan een
relevant argument?
Argument huis kopen – kind kan dat niet
Maar wel kleren kiezen
Verschillende stromingen
o Reformisme: kijken naar situatie, bekwaamheid moet gradueel verworven
worden
o Radicalisme: onderscheid in minder- en meerderjarigheid en verschil in
rechten moet weg
Sommige zeggen dat dit kenmerk van slavernij is omdat je rechten
afneemt en mensen voor hen verantwoordelijk maakt
o Pragmatisme: kinderen krijgen alle burgerrechten tenzij hun incompetentie
bewezen kan worden bij de uitoefening van specifieke rechten
Huidige rechtspositie
o Rechtsbekwaam maar handelingsonbekwaam
Je hebt materiële rechten je bent er dus drager van maar kan ze
formeel niet uitoefenen
Children must no longer be considered as their parents property, but must be recognized
as individuals with their own rights and needs
Rechtspositie
Bekwaamheid
Algemene regel in Belgisch recht = minderjarigen zijn wel rechtsbekwaam maar niet
handelingsbekwaam
o Ze hebben de rechten maar kunnen geen rechtshandelingen stellen of zich
juridisch verbinden
Temperingen in het burgerlijk wetboek (absolute nietigheden relatieve
nietigheden)
o Temperingen op de ‘beschermingsregel’
o Wordt niet allemaal zo absoluut beschouwd
Soms juridisch verankerd
o Art. 1125 – Minderjarigen en personen beschermd krachtens artikel 492/1
kunnen slechts in de bij de wet bepaalde gevallen tegen hun verbintenissen
opkomen op grond van onbekwaamheid. Personen die bekwaam zijn om
verbintenissen aan te gaan, kunnen zich niet beroepen op de onbekwaamheid
van de minderjarige of de persoon beschermd krachtens artikel 492/1, met
wie zij een contract hebben aangegaan
Vroeger: absolute nietigheid → partijen worden teruggeplaatst naar
hun oorspronkelijke situatie van voor overeenkomst
Nu: relatieve, facultatieve nietigheid
Relatief: enkel minderjarigen of ouders kunnen nietigheid
inroepen
Facultatief: rechter kan zelf kiezen om het contract te
vernietigen als minderjarige nadeel heeft ondervonden door
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoniempjexd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.41. You're not tied to anything after your purchase.