,Fysiologie thema 1
1.1.1-1.1.3, 1.1.6, 1.2.1, 1.2.3, 2.1.1-2.1.9, 2.2.1, 2.2.2-2.3.5, 2.4.1-2.4.3, 2.7
• Je kunt de anatomie en functie van de vrouwelijke geslachtsorganen, placenta, vliezen en
navelstreng benoemen
• Je kunt de menstruele cyclus en conceptie beschrijven
• De student herkent eenvoudige verpleegproblemen en doet voorstellen voor interventies en
beoogde zorgresultaten op basis van kennis over de volgende aspecten van de ongecompliceerde
zwangerschap:
◦ Zwangerschapscontroles: vitale functies, echo, bloedtesten, screenings
◦ Normale groei van de baby tijdens zwangerschap
◦ Fysiologische veranderingen ten gevolge van de zwangerschap
• De student herkent eenvoudige verpleegproblemen en doet voorstellen voor interventies en
beoogde zorgresultaten op basis van kennis de volgende aspecten van de ongecompliceerde
baring:
◦ normale baring AAV
◦ aanloopfase
◦ ontsluitingsfase
◦ uitdrijvingsfase
◦ nageboortefase
5 functies geslachtsorganen: productie geslachtshormonen door geslachtsklieren, seksuele
functie, productie voortplantingscellen, transport voortplantingscellen en ontwikkeling
voortplantingsproduct. Geslachtskenmerken bepaald door chromosomen:
XX: normale eierstok.
XO: eierstok afwezig/onderontwikkeld (Turnersyndroom).
XY: normale testikels.
OY: niet levensvatbaar, ontwikkelt niet.
XXY: testikels aanwezig, maar geen ontwikkeling zaadcellen (Klinefeltersyndroom).
Primaire geslachtskenmerken: aanleg geslachtsorganen; secundair: ontwikkeling
geslachtsorganen, beharing, lichaamsbouw/vetverdeling of ontwikkeling strottenhoofd/spieren.
Dit wordt volledig bepaald door hormonen: bij ongevoeligheid voor/afwezigheid van hormonen zal
XY zich verder ontwikkelen in vrouwelijke richting (geslachtsklieren blijven in buikholte):
testiculaire feminisatie. Tertiaire geslachtskenmerken: verschillen in gedragskenmerken man/
vrouw.
Hormonen:
Dmv FSH vormen eierstokken oestrogenen (oestron/E1, oestradiol/E2 en oestriol/E3), vooral in
wand follikels/granulosa- en thecacellen/gele lichaam. Dit bevorderd ontwikkeling secundaire en
tertiaire geslachtskenmerken; verzorgen proliferatiefase van slijmvlies baarmoeder; maken
cervixslijm vloeibaar en dus toegankelijk voor zaadcellen; remmen productie FSH (negatieve
feedback) af en bevorderen productie LH (positieve feedback).
Dmv LH wordt progesteron geproduceerd dat zorgt voor secretiefase endometrium; taai (en
ondoorgankelijk voor zaadcellen) maken cervixslijm; afremming productie LH; en stijging basale
lichaamstemp met ong 0,3 graden.
Androgenen: testosteron en androsteendion; grotendeels omgezet in oestradiol. Ze bevorderen
ontwikkeling mannelijke geslachtskenmerken; hebben algemene opbouwende (anabole) werking
in lichaam dus gebruikt bij krachtsport/doping; remmen LH.
Hoe zien de inwendige en uitwendige geslachtsorganen van de vrouw eruit? Noem hierbij de
Nederlandse en de Latijnse (Medische) namen.
Vulva: algemene naam voor de uitwendige geslachtsorganen, m.u.v. de grote schaamlippen
, • Labia major: grote schaamlippen / buitenste schaamlippen: bevat klieren
van Bartholin die slijmerig vocht produceren. Behaarde huidplooien, die aan beide zijden
de grens van de vulva vormen. Bevatten vet-, zweet- en talgklieren en zenuwen.
• Labia minora: kleine schaamlippen / binnenste schaamlippen. Onbehaarde, dunne
huidplooien die tussen de grote schaamlippen liggen. Bevatten talgklieren.
• Clitoris: clitoris: kegelvormige verhevenheid, ligt onder de verbinding van de kleine
schaamlippen. Clitoris is goed doorbloed en heeft veel zenuwuiteinden. Onder de clitoris
ligt de urinebuisopening met daarnaast de klieren van skene.
• Introitus: vagina opening: rondom begrensd door epitheelplooi: hymen / maagdenvlies
• Perineum: bilnaad (streek tussen uitwendige geslachtsorganen en anus)
• Mons pubis: pubisstreek / venusheuvel: behaarde verhevenheid (onderhuids vetweefsel)
die tussen de clitoris en de onderbuik ligt.
Genitalia interna: Inwendige geslachtsorganen
• Vagina: schede: ruimte tussen het maagdenvlies en de baarmoederhals (+/- 10 cm
lang). Vaginawand is roze en dwars geplooid en wordt gevormd door
plaveiselepitheel. Lactobacillen in vagina produceren melkzuur --> zuur milieu (pH +/- 4) in
vagina --> bescherming tegen infecties.
• Uterus: baarmoeder: Hol, peervormig orgaan (6-8 cm lang) bestaande uit
baarmoederlichaam en baarmoederhals, binnenkant bekleed met slijmvlieslaag:
endometrium. In het koepelvormige deel van de baarmoeder monden de eileiders uit.
Baarmoederhals (cervix uteri) = buisvormig gedeelte van de baarmoeder dat aan een
kant in de vagina eindigt en aan de andere kant overgaat in het baarmoederlichaam.
Bevat een cervixkanaal.
Baarmoederlichaam (corpus uteri) = is via verschillende banden en weefselplooien in het
bekken bevestigd. De binnenkant van de baarmoederholte is bekleed met het slijmvlies,
endometrium.
• Ovaria: eierstokken: Dit zijn de geslachtsklieren, het zijn grijswitte, hobbelige langwerpige
organen (3-4 cm lang) en liggen onder de eileiders en links en rechts naast / achter de
baarmoeder. In de schors van de ovaria bevinden zich follikels. Hierin zijn bij de geboorte
300.000-400.000 eicellen opgeslagen. Enkelen hiervan ontwikkelen zich tot primordiale
follikels. Per menstruatiecyclus ontwikkelt zich een follikel verder door groei en
holtevorming. Uiteindelijk barst de follikel open onder invloed van LH (de eisprong). De
binnenste laag (merggedeelte) bevat bindweefsel, hiluscellen, bloedvaten en zenuwen.
• Tubae: eileiders/salpingen: holle dunwandige buisjes (7-10 cm lang). Vanuit de hoeken van
het koepelvormige deel van de baarmoeder verlopen ze trechtervormig. Het gedeelte van
de eileider dat door de uteruswand loopt wordt pars uterina genoemd, nauwe mediale deel
heet isthmus, en het wijdere laterale deel heet de ampulla. Binnenkant van de eileider
bestaat uit epitheelcellen met trilharen die in de richting van de baarmoeder
lopen. De mbrae zijn de uitlopers die verbonden zijn met de ovaria. De eicel wordt na de
eisprong in de richting van de baarmoeder verplaats m.b.v. eileiderperistaltiek en de
trilharen.
Hoe heten de verschillende ‘onderdelen’ van de Uterus? Noem ook hier de Nederlandse en de
Latijnse namen.
Uterus: baarmoeder (zie ook vraag 1) bestaat uit
• Cervix uteri: baarmoederhals: ligt aan de voorkant tegen de blaas aan. Verschillende
onderdelen van cervix uteri:
• Portio: deel dat in de schede ligt (is bekleed met plaveiselepitheel)
fi
, • Cervixkanaal: kanaal in de baarmoederhals
• Ostium internum: overgang van cervix naar baarmoeder
• Ostium externum: overgang van cervix naar vagina
Bij de overgang van slijmvliesepitheel van het cervixkanaal naar het plaveiselepitheel komen soms
cel veranderingen voor wat kan leiden tot baarmoederhalskanker.
Het slijmvliesepitheel vormt een slijmprop in de baarmoederhals die onder hormonale invloed rond
de eisprong vloeibaar wordt waardoor spermacellen zich er in voort kunnen bewegen.
• Corpus uteri: Baarmoederlichaam: het baarmoederlichaam is bekleed met buikvlies
(dat daar perimetrium heet). Het corpus uteri is met verschillende ligamenten aan het
bekken bevestigd. De binnenkant van de baarmoeder is bekleed met slijmvlies
(endometrium). Dit bevat klieren en is opgebouwd uit 2 lagen: de oppervlakkige laag
(wordt bij elke menstruatie afgestoten) en de basale laag. Door hormonale invloeden zijn er
3 fasen van het endometrium:
- Proliferatiefase (groei-/follikelfase): fase na menstruele bloeding tot aan eisprong (14
dagen). Na afstoten beginnen vanuit basale laag de klierbuizen opnieuw te groeien oiv
oestrogenen uit follikels (ovarium). Eerst zijn ze recht maar gaan kronkelen.
- Secretiefase (corpusluteumfase): vanaf ovulatie tot menstruatie (14 dagen). Klierbuizen
blijven groeien en kronkelen en vullen met slijm en voedingssto en (glycogeen). Na
bevruchting ontwikkelt endometrium nog verder (heet dan decidua) zodat het geschikt is
voor innestelingen voeding van eitje. Opbouw oiv progesteron uit gele lichaam
(ovarium). Niet bevrucht dan wordt de laag max 14 dagen na ovulatie afgestoten.
- Menstruatiefase: 4-5 dagen, geeft bloedverlies. Opp laag afgestoten door daling
oestrogeen en progesteronspiegel (laag sterft af).
Hoe verloopt de normale menstruatiecyclus? Kan je aan iemand uitleggen welke hormonen hier
een rol inspelen en wat zij voor functie hebben? Wat gebeurt er in de vrouwelijke
geslachtsorganen tijdens de menstruatiecyclus en welk e ect hebben welke hormonen in dit
proces?
1) Menstruele fase
▫Vaginale bloeding gedurende 3 tot 5 dagen
▫Niet meer functioneren van het gele lichaam *geen zwangerschap
▫Lage oestrogeen- en progesteronspiegels
▫Afstoten van het baarmoederslijmvlies (endometrium) in secretiefase
2) Proliferatie-, follikel- of oestrogeenfase
▫Duurt gemiddeld 14 dagen
▫Hypofyse; productie van FSH
▫Ovaria; ontwikkeling van follikel tot graafse follikel met productie van oestrogenen.
▫Endometrium; proliferatie-opbouw
▫Cervixslijm en slijmprop; helder, overvloedig en geleidelijk aan stroperiger
3) Ovulatiefase
o Hypothalamus; productie van LH-releasing hormonen (LH-RH)
oHypofyse; productie van LH door maximale oestrogeenproductie
ff ff
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelhollander. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.46. You're not tied to anything after your purchase.