Summary
Samenvatting Samenv. Nederlands
- Course
- Institution
Heel uitgewerkte samenvatting over het vak Nederlands uit het 6e middelbaar.
[Show more]
Seller
Follow
shannondinatale1
Content preview
LITERATUURMax Havelaar - MULTATULI
= 1 van de spraakmakendste romans uit de Nederlandse literatuur
- Literaire canon
o Raamvertelling / kaderverhaal = verschillende verhalen die omlijst worden -> lezen volgens wijzers
van klok
o Sleutelroman = subtiele verwijzingen
o Vernieuwend boek = houdt zich niet aan de vorm vereisten (begin, midden, slot)
o Opstandig boek = niet vaderlands lievend want tegen de koning
▪ Politiek omstreden -> tegen Willem 3 -> koning aanspreken was not done toen
▪ Zijn stijl werd dus gezien als waardeloos
▪ Koning reageerde niet echt omdat boek subtiel geschreven werd
o Historische / koloniale roman
o Kenmerken verhaalgenre
▪ Legt linken met bestaande werkelijkheid + fictief + godsdienstig geïnspireerd + levensles /
moraal
- Fair trade = eerlijke handel
- Fictief personage + alter ego van auteur
o Om eigen ervaringen in Nederlands-Indië te vertellen
o Kolonie van Nederland in 19e E
o Nederland verdient geld door: koffie + suiker + specerijen + indigo (kleurstof)
- Geschreven in minder dan 4 weken -> op zolderkamer in Brussel
- Over eigen ervaringen en mishandelingen van de inwoners van Java (Javanen)
- 1860 Jacob Van Lennep: heeft boek vervormd + uitgegeven
- Gepubliceerd in 1895
MAX HAVELAAR - personage
- Nederlander
- Geboren in 1820
- Straatrat -> naar Indonesië / Nederlands-Indië gestuurd (18j)
- Legt eed af als assistent-resident t.o.v. de hoofden van Lebak
- Ambtenaar -> komt in opstand -> wordt verplaatst
- Wordt makelaar in koffie
- Lezer mobiliseren / aanzetten tot actie
o “Wees geen droogstoppel!”
o Verwacht inspanning van de lezer
MULTATULI - schrijver
= pseudoniem Eduard Douwes Dekker
- Standbeeld in Amsterdam
- Verzet zich tegen mishandeling + corrupt regeringssysteem in N-I
- In 1830 werd in N-I cultuurstelsel ingevoerd
o Inheemse bevolking moet 20% van gronden voorbehouden voor Europese markt
o Veel winst voor NED
- Max Havelaar speelde een grote rol in de afschaffing 40 jaar later -> 1870
- Beschuldigd van corruptie maar wordt niet geloofd -> overplaatsing -> begint aan boek
- Emigreert naar DUI -> gevangenis straf -> vonnis wordt vernietigd
- Wordt als eerste NED gecremeerd
BATAVUS DROOGSTOPPEL – personage
- Makelaar in koffie
- Nuchter + zakelijk + oog op winst
- Niet geïnteresseerd in de sjaalman
- Fantasieloze handelaar -> stelt zich geen vragen over de manier waarop hij aan zijn koffie komt
,SJAALMAN – personage
- Vroegere klasgenoot van droogstoppel
- Wilt dat droogstoppel een # geschriften gaat publiceren
SAÏDJAH en ADINDA – personage
- Overleefd de aanval van een tijger -> de buffel red hem
- Sterft in de aanval van Nederlandse soldaten -> essentie = levensles
- Noodlottige afloop
- Stilistisch: herhalingen + eenvoud van vertelling geeft kracht aan het verhaal + vergelijking (buffels =
uitbuitingen van Javanen), maakt aanklacht concreter
- Inleving in verhaal -> geloofwaardigheid + authenticiteit
- Multatuli onderbreekt het verhaal om de lezer rechtstreeks aan te spreken -> door te zeggen dat het
eentonig is -> illusie van fictie doorbreken
Fabels van het heilig hart
POSTMODERNISME
= reactiebeweging op de moderniteit
- Oorsprong: renaissance
o Een voorloper van de aufklärung (= de verlichting 18e eeuw)
▪ De rede / het verstand / de rationaliteit gaat primeren
▪ Rede > wereld is begrijpbaar + interpreteerbaar + beheersbaar + manipuleerbaar
▪ God staat niet centraal + mens verlaat zijn ondergeschikte, bindende rol
o > vooruitgangsoptimisme (eind 18e + 19e eeuw)
▪ > De mens zal ertoe instaat zijn om de wereld naar zijn hand te zetten
▪ > We zullen groeien naar een tijd waarin alle problemen opgelost zijn
▪ > Grote vlucht van wetenschappen
- Kritiek op moderniteit
o WO2 + holocaust > de moderniteit worstel in het meest moderne land van EU (DUI)
▪ Hangt de systematische aanpassing van de holocaust samen met de moderne
beheersingsgedachte?
o Grote beloftes worden niet nageleefd
▪ Grote verhalen krijgen een serieuze opdoffer
● Het gaat om samenhangende visies (ideologieën / religies) met duidelijke
doelstellingen op basis waarvan jij je hele leven kunt gaan inrichten
o Technieken
o Ideologieën: christendom, socialisme, marxisme, …
▪ Socialisme streeft naar een klasseloze maatschappij
● Mutualiteit / vakbond / krant
o Ziektes, gat in de ozonlaag, fileprobleem
- Reactie: het postmodernisme
o Sterke relativering
▪ Neem dingen niet ernstig want uiteindelijk gaan ze je leven beheersen
o Vroeger: het postmodernisme als kunststroming
▪ Hier werd gereageerd op Bauhaus
▪ Architectuur
● Strakke lijnen
● Functionaliteit
o Kenmerken
, ▪ Aandacht voor het kleine verhaal
● Gezin, werk, engagement
● “the small is the beautiful”
▪ Het ‘shoppen’
● Een levenswijze samenstellen op basis van wat jou op dat moment goed uitkomt
▪ Engagement op lange termijn is moeilijk want het maakt het opdoen van nieuwe ervaringen
onmogelijk > minder engagement op LT
▪Eclecticisme (vooral in de kunst)
● Shoppen op een andere niveau > verschillende elementen die niet bij elkaar passen,
toch samenbrengen / mixen
- Hoe omgaan met postmodernisme
o Angst
▪ > egoïsme (cocooning = alleen nog bezig houden met eigen wereld)
▪ > bedreiging van waarde vorming
▪ > het einde van de cultuur
o Aanvaarding
▪ > cultureel fenomeen dat nu eenmaal bestaat en dat kan je niet zomaar gaan afschaffen
o Positieve houding
▪ Cultuur (bv. gezonde zin voor relativering)
● Zingevende projecten zijn nodig, maar een gezond wantrouwen t.o.v. systemen die
denken het monopolie van de zingeving te bezitten
KENMERKEN POSTMODERNISME
- Eclecticisme
o Eclectische kunst
o Een deeltje van verschillende kunststromingen, vrijheid van de kunstenaar
- Schrijver problematiseert de werkelijkheid
o Wat is een feit? / wat is fictie?
- Inter/tekst/ualiteit
o Verbanden tussen teksten of een andere verwijzing in een tekst naar een andere tekst
o Maakt gedichten moeilijker
o Je moet een grote kennis hebben
- Wantrouwen van de wereld
- Wantrouwen van taal en communicatiemiddel
o Vele herformuleringen + versplinterde teksten
o De samenhang is niet altijd te vinden
o Maakt het moeilijker
- Grenzen tussen literaire genres gaan vervagen
o Theater / poëzie / proza / film lopen in en door elkaar
- Deconstructie
o Afbreken / kapot maken / kritiek geven op bestaande orde
o Grote ideologieën bestaan niet meer
FABELS VAN HET HEILIG HART – DIRK VAN BASTELAERE
- Ervaring
o Sfeer: duister + donker + bevreemdend
o Thema: religie + media
o Effect: intertekstualiteit, je hebt de linken niet door -> je snapt het gedicht niet
- Interpreteren en analyseren
o Gevoelens van dichter: lelijk + gemeen + hard + eng + luguber + grauw
o Inhoud: pessimistisch + donker + moeilijk
o Vorm: geen rijmschema + geen metrum / versmaat + leest eerder als een verhaal
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shannondinatale1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79271 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now