Bronvermelding
Titel : Inkoop in strategisch perspectief
Druk : 6
Auteur : A.J. van Weele
Uitgever : Kluwer
ISBN (boek) : 9789013056075
Aantal hoofdstukken (boek) : 17
Aantal pagina’s (boek) : 475
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Inkoop als schakel in de voortbrengingsketen 4
,Hoofdstuk 2 Inkoopprocessen: structuur en besluitvorming 6
Hoofdstuk 3 Het inkoopmanagementproces 9
Hoofdstuk 4 Facility management en inkoop 11
Hoofdstuk 5 Inkoop van zakelijke dienstverlening 13
Hoofdstuk 6 Public procurement 15
Hoofdstuk 7 Marktvormen en inkoopmarktonderzoek 17
Hoofdstuk 8 Uitbesteding en risicomanagement 19
Hoofdstuk 9 Inkoopbeleid en ondernemingsstrategie 21
Hoofdstuk 10 Ontwikkelen van inkoop- en sourcingstrategieën 23
Hoofdstuk 11 Inkoop, ontwikkeling en kwaliteitszorg 25
Hoofdstuk 12 Inkoop, logistiek en supply chain management 27
Hoofdstuk 13 Structuur en organisatie van de inkoop 29
Hoofdstuk 14 Prestatiemeting in inkoop 31
Hoofdstuk 15 Leveranciersbeoordeling en -ontwikkeling: kostenbenadering en
technieken 33
Hoofdstuk 16 Inkoop en supply chain management in retailorganisaties 35
Hoofdstuk 17 Duurzaam inkopen, integriteit en ethiek 37
,Hoofdstuk 1 Inkoop als schakel in de voortbrengingsketen
1.2 De plaats van de inkoopfunctie in de waardeketen
Om de inkoopfunctie van een industriële onderneming te schetsen wordt de waardeketen van
Porter (1985) gebruikt, zie blz. 29, Inkoop in strategisch perspectief; Van Weele. De
waardeketen van Porter bestaat uit zogenaamde waardes en een marge, die met de activiteiten
ontwerpen, produceren, verkopen, leveren en onderhouden (van een product) wordt behaald.
Deze activiteiten kunnen verdeeld worden in primaire en secundaire (ondersteunende)
activiteiten.
Primaire activiteiten zijn activiteiten die werkelijk waarde toevoegen aan het (eind)product,
hieronder vallen ook de distributie en de after sales service. Porter onderscheidt vijf typen
primaire activiteiten:
• Operationeel management (‘operations);
• Uitgaande logistiek;
• Service;
• Marketing en verkoop;
• Inkomende logistiek.
Secundaire activiteiten ondersteunen de primaire activiteiten, in andere woorden, ze maken de
uitvoering van de primaire activiteiten mogelijk. Porter onderscheidt vier basistypen:
• Personeelsmanagement;
• Technologie en ontwikkeling;
• Infrastructuur organisatie (boekhouding en financiële administratie);
• Inkoop en bevoorrading (procurement).
Uiteindelijk gaat het erom dat alle activiteiten (primair en secundair) zo worden uitgevoerd, dat
de totale waarde groter is dan het totaal van de kosten. Voor de totale waarde van de
onderneming kijkt men naar alle verkoopopbrengsten bij elkaar opgeteld. De marge kan men
zien als de beloning voor het ondernemersrisico.
Volgens Porter behoort de inkoopfunctie onder de secundaire (ondersteunende) activiteiten. De
inkoopfunctie heeft zelf weer primaire en secundaire activiteiten (verschillende karakters van de
inkoopfunctie). Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen:
• Routinematige aanschaffingen (schoonmaak- en kantoorartikelen); • Projectmatige
aanschaffingen (investeringsgoederen);
• Diensten.
Er kan worden geconcludeerd dat de inkoopafdeling binnen een onderneming op verschillende
manieren kan worden aangestuurd.
1.3 Definiëring en begripsafbakening
Men onderscheidt verschillende termen binnen het inkoopdomein:
• Bestellen (‘ordering’);
• Kopen (‘buying)’;
, • Inkoop (‘purchasing’)’ of inkopen (‘procurement’);
• Bevoorrading (‘supply’);
• Sourcing (het identificeren en selecteren van de beste leveranciers);
• Ketenmanagement of ketenintegratie (‘supply chain management’);
• Een variatie op supply chain management is ‘value chain management’;
1.4 Het belang van de inkoopfunctie
Als er wordt gekeken naar de kostenstructuur van industriële bedrijven, kan men concluderen dat
het grootste deel van de productiewaarde bestaat uit ingekochte diensten en goederen. Het
inkoopaandeel ten opzichte van de productiewaarde ligt, volgens het CBS, rond de 60%. In
andere woorden, van al datgene wat wordt geproduceerd, bestaat meer dan 60% uit ingekochte
diensten en goederen. Doordat het grootste deel van de totale kosten gekoppeld is aan de
ingekochte diensten en goederen, vormt de inkoopfunctie voor veel ondernemingen een
belangrijke financiële hefboomfactor.
1.5 Inkoopgoederenclassificatie
Het inkoopproces kan op de volgende soorten goederen betrekking hebben:
1. Grondstoffen;
2. Hulpstoffen;
3. Halffabricaten;
4. Componenten;
5. Gereed product;
6. Investeringsgoederen of kapitaalgoederen; 7. Indirecte goederen of verbruiksgoederen; 8.
Diensten.
1.6 Nieuwe ontwikkelingen in inkoop
Als er wordt gekeken naar nieuwe ontwikkelingen in de inkoop, ziet men de volgende
veranderingen in de internationale concurrentieomgeving van bedrijven:
1. Coördinatie van inkoopbehoeften;
2. Uitbesteding, global sourcing en offshoring;
3. Integratie van inkoop binnen supply chain management; 4. Integratie van inkoop en
leveranciers in productontwikkeling; 5. Total Quality Control en just in time-productie.
Hoofdstuk 2 Inkoopprocessen: structuur en besluitvorming
2.2 Koopgedrag van consumenten en organisaties
De belangrijkste kenmerken van een het koopgedrag van een bedrijf zijn:
1. Professionele inkoop;
2. Afgeleide vraag;
3. Inelastische, fluctuerende vraag;
4. Geografische concentratie;
5. Grote hoeveelheden en grote bedragen;
6. Beperkt aantal afnemers.
,2.3 Besluitvormingsmodellen
De volgende variabelen beïnvloeden het verloop en de uitkomsten van het koopproces:
1. De karakteristieken van het product;
2. Het strategisch belang van de aankoop;
3. De mate van risico dat aan de verkoop is verbonden;
4. De mate waarin het aan te schaffen product ingrijpt op bestaande routines binnen de eigen
onderneming;
5. De plaats van de inkoopafdeling.
Ook zijn er variabelen die het koopgedrag van ondernemingen beïnvloeden, hierbij wordt
onderscheid gemaakt tussen:
• Task-variabelen;
Deze variabelen hebben te maken met de taken en verantwoordelijkheden die door de
onderneming zijn opgelegd aan de mensen die over de inkoopbeslissing gaan.
• Non-task-variabelen.
Deze variabelen hebben te maken met de persoon van de degene die over de
inkoopbeslissing gaat.
Als men kijkt naar inkoopbesluitvorming, kan men stellen dat dit gelijk staat aan
groepsbesluitvorming. Deze groep noemt men ook wel de DMU, de Decision Making Unit.
Wind en Webster (1972) definiëren dit als: al diegenen die participeren in de besluitvorming
onder invloed van als gemeenschappelijk ervaren doelstellingen en die bereid zijn de risico’s
verbonden aan de uitkomst van de beslissing te aanvaarden. Binnen de DMU zijn er enkele
rollen:
1. De gebruikers;
2. De beïnvloeders;
3. De kopers;
4. De ‘gatekeeper’ (een voorbeeld hiervan, is dat men eerst met een secretaresse moet
spreken, voordat men de directeur kan spreken);
5. De beslissers.
2.4 Het inkoopproces
Het inkoopproces bevat zes stappen:
1. Specificeren
2. Selecteren
3. Contracteren
4. Bestellen
5. Bewaken
6. Nazorg en evaluatie
Er worden drie verschillende inkoopsituaties onderscheiden:
1. “New-task”-situatie (nieuw product, nieuwe leverancier, specificaties zijn niet bekend);
2. De gewijzigde herhalingsaankoop (nieuw product, bekende leverancier, bekende
specificaties);
3. De rechtstreekse aankoop (bekend product, bekende leverancier, bekende specificaties).
, 2.5 De specificatiefase
Men kan de specificatie van een product onderverdelen in verschillende onderdelen:
• Functionele specificatie;
• Technische specificatie;
• Programma van Eisen (hierin staan de prestatie-eisen en het budget).
Alle eisen bij elkaar worden inkooporderspecificaties genoemd.
2.6 De fase van leveranciersselectie en leveranciersbeoordeling
Bij het selecteren van een leverancier worden de volgende activiteiten verricht:
Vaststellen van de wijze van contracteren;
Er zijn drie verschillende contactvormen:
1. Inkopen op basis van een vaste prijs
2. Inkopen op basis van verrekening
3. Inkopen op basis van een eenheidsprijscontract
• Prekwalificatie van leveranciers;
• Het opstellen van de lijst van aan te vragen leveranciers;
• De voorbereiding van de offerteaanvraag;
• Het vergelijken van de offertes;
• Het maken van de voorlopige leverancierskeuze.
2.7 De fase van onderhandelen en contracteren
Met een inspanningsverbintenis wordt bedoeld dat de ene partij zich zal inspannen om een
bepaald resultaat te bereiken voor de andere partij. Met een resultaatsverbintenis bedoelt men
dat de ene partij de andere partij belooft dat een bepaald resultaat bereikt zal worden.
In de garantietermijn wordt bepaald gedurende welke periode de leverancier aansprakelijk is
voor de goede werking van de geleverde producten onder bepaalde omstandigheden.
2.8 De fasen van bestellen en orderbewaking
Men kan de volgende verschillende vormen onderscheiden wat betreft de inkooporderbewaking:
1. Exception expediting
2. De routine status check
3. De advanced status check
2.9 De fase van nazorg en evaluatie
De kerntaak van een inkoper is een leveranciersbeoordeling (vendor rating) verzorgen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kevinoldengarm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.