Koop en verkoop samenvattingen, uittreksels, aantekeningen,
oefententamens en notities van jouw opleiding op Knoowy.nl
Gedownload door: esmeequint - esmee.quint@hotmail.com
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Natuur en Techniek
Thema 2: biologische eenheid
2.1 Organisatieniveau cel
Alle organismen zijn opgebouwd uit cellen. De kleinste organismen (bacteriën en eencellige) bestaan
slechts uit een cel. Mensen bestaan uit miljarden cellen. Een cel is zo klein daar heb je een
microscoop voor nodig.
Cel Een levende eenheid, cellen groeien en delen. Ze hebben voedsel nodig en scheiden afval af.
Veel cellen kunnen ook bewegen. Daar hebben ze speciale structuren voor nodig: organellen.
Organellen beteken klein orgaan.
Celmembraan een scheiding tussen de binnen – en buitenkant van een cel. Het is een dun vliesje
dat het celplasma omsluit. Zorgt dat nuttige stoffen binnen blijven en schadelijke stoffen buiten.
Celplasma is een dikke vloeistof waarin de andere organellen liggen.
Celwand een dik omhulsel dat de cel stevigheid geeft. (dieren hebben die niet)
Celkern een soort bibliotheek waarin de erfelijke informatie ligt. (DNA)
Chromosoom kun je vergelijken met een boekenkast van de bibliotheek.
Genen zijn instructies voor wat er in een cel gebeurd.
Mitochondrion zorgen voor energie. Zet de brandstof (voedsel) om in energiepakketjes voor de
andere organellen.
Vacuole een blaasje gevuld met water. Opslag ruimte van een cel voor het bewaren van nuttige
en schadelijke stoffen. Planten cellen hebben meestal een grote vacuole. Het zorgt voor de
stevigheid.
Bladgroenkorrels zorgen dat de planten zon kunnen gebruiken als energie bron en voor de groene
kleur van balderen en stengels. Gebruiken koolzuurgas, lucht en water en zetten dit om in
voedingsstoffen (fotosynthese)
2.2 organisatieniveau orgaan en orgaanstelsel
Orgaan een onderdeel van een organisme, zoals de longen van een dier of de bloem van een
plant. Een orgaan heeft meerdere functies. Organen zijn opgebouwd uit weefsels.
Weefsels elk weefsel bestaat uit gelijk soortige cellen. ( hersenen – zenuwweefsel en spieren –
spierweefsel.
Orgaanstelsel organen werken samen in een orgaanstelsel.
Dieren en planten hebben ook organenstelsels. De belangrijkste bij planten is het
voortplantingsstelsel, het transportstelsel en het ademhalingsstelsel. De voortplantingsorganen van
planten zijn de bloemen. Voor het transport van nuttige stoffen en afvalstoffen is de plant afhankelijk
van vaten die door de stengel lopen. Huidmondjes zorgen ervoor dat planten kunnen ademhalen, dat
zijn zeer kleine openingen op de bladeren of stengels.
Gedownload van Knoowy.nl - Marktplaats voor studiedocumenten
, 2.3 organisatieniveau organisme
Organismen alles wat leeft.
Wat hebben alle organismen gemeen?
Ze voeden zich allemaal, planten zich voort, overleven vijanden en verdedigen zich tegen invloeden
uit de omgeving.
Een soort organisme een groep organisme die meestal op elkaar lijken, zich met elkaar kunnen
voortplanten en vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen. Er zijn ongeveer 10 miljoen soorten.
Er zijn heel veel verschillen tussen organisme, maar er zijn natuurlijk ook gelijkenissen. De
belangrijkste is: alle organismen zijn opgebouwd uit cellen. Al die cellen kunnen we opdelen in vijf
groepen. De vijf groepen van het leven.
Classificeren Het ordenen van soorten in steeds kleinere dingen.
Rijk Aantal cellen in een Organellen
organisme
Bacteriën Een cel Cel zonder organellen
Eencelligen Een cel Cel met organellen
Schimmels Een of meer cellen Cel met organellen: celwand,
geen bladgroenkorrels
Planten Meer cellen Cel met organellen: celwand,
bladgroenkorrels
Dieren Meer cellen Cel met organellen: geen
celwand, geen
bladgroenkorrels.
Bacteriën De kleinste organisme die we kennen. Bestaan uit een cel en hebben geen organellen in
de cel. DNA ligt los in het celplasma. Planten zich voor door deling.
Bacteriën komen overal op aarde voor: diep in de oceanen/hoog in de bergen. Een kleine schep
aarde bevat al miljarden bacteriën.
Darmflora Daar leven de bacteriën in je darmen, die helpen mee met de vertering.
Cholera / Tuberculose / ziekte van Lyme zijn ernstige ziektes die door bacteriën worden
veroorzaakt.
Eencelligen bestaan uit een cel, hebben wel organellen. Erfelijke materiaal opgeslagen in een
celkern en mitochondriën leveren energie. Van 10 tot 100 keer groter dan bacteriën. Lijken op cellen
van planten of bacteriën. (pantoffeldiertje)
Eencellige is een groep met veel verschillen. Wetenschappers kijken er kritisch naar sommige lijken
op plantencellen andere op dierencellen of op geen van twee.
Pantoffeldiertje leven in sloten en zwemmen met behulp van kleine haartjes over de lengte van
hun cel. (eten bacteriën). Je kunt ze zoeken door slootwater onder een microscoop te houden.
Algen eencellig, kunnen energie uit zonlicht halen. Hebben bladgroenkorrels.
Malaria Ziekte die is veroorzaakt door eencelligen
Schimmels Meestal meercellige organismen. Hebben organellen: dikke celwand. Voeden zich met
andere organismen of restjes daarvan. Zijn eetbaar, maar kunnen ook ziektes veroorzaken of
geneesmiddel zijn (antibiotica)
Paddenstoelen De vruchten van schimmels.
Mycelium Onder de grond bij de paddenstoel is een uitgestrekte netwerk van schimmeldraden.
Gist eencelligen schimmels, te gebruiken voor het bakken van brood of brouwen van bier.
Gedownload van Knoowy.nl - Marktplaats voor studiedocumenten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller esmequint. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
