Summary
Samenvatting Milieu & milieubehoud - Milieu-economie
- Course
- Institution
- Book
Volledige samenvatting van het boek en de slides. Door deze samenvatting haalde ik een 16/20.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: elke13 • 11 months ago
Seller
Follow
Student182459
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 1: Bouwstenen voor een verruimde milieu economieInleiding
- Van welke disciplines is milieu economie een combinatie?
• Natural Resource Economics:
- Omgang van mens met uitputbare en hernieuwbare hulpbronnen, geeft aanbevelingen hoe
deze het best te benutten om winst en welvaart te maximaliseren
- 2 centrale vragen:
1. Vormen beschikbare hulpbronnen een grens voor de blijvende groei van economische
welvaart?
2. Welk tempo van aanwending van beschikbare hulpbronnen is economisch optimaal?
- Eindigheid van grondsto en die nodig zijn voor economische processen
- Hotelling’s rule: tempo waaraan natuurlijke grondsto en ontgonnen worden om de waarde
van de voorraad te maximaliseren
• Environmental Economics:
- Bestudeerd stromen die economie terug afstoot naar omgeving (sinks)
- 2 centrale vragen:
1. Welk niveau van vervuiling is economisch optimaal?
2. Hoe kan het optimum het best worden bereikt?
- Natuurlijk kapitaal is een onderdeel van het economisch systeem
- Groot vertrouwen in economische instrumenten: vrije markt corrigeert schaarste en vervuiling
==> internaliseer externaliteiten
- Technologisch optimisme: natuurlijk kapitaal vervangbaar door kapitaalgoederen
• Ecological Economics:
- Economie is onderdeel van de biosfeer
- Technologie pessimisme: natuurlijk kapitaal niet volledig vervangbaar door kapitaalgoederen
- Voorzorgprincipe Boulding: bepaal limieten op grondstofgebruik want grondsto en zijn
beperkt
- Wat is het verschil tussen persistente en assimileerbare vervuiling?
• Persistene vervuiling: nemen onherroepelijk een stuk van de opvang- en opbergcapaciteit van
de planeet in, gelijkaardig aan aanwending uitputbare bronnen
• Vb. Radioactieve sto en
• Assimileerbare vervuiling: indien vervuiling beperkt in omvang en intensiteit blijft, kan de natuur
de vervuiling verwerken; hierbij kunnen de afvalstromen van het ene biologische proces dienen
als voeding voor andere processen, gelijkaardig aan het gebruiken van hernieuwbare
hulpbronnen MAAR indien te intensieve vervuiling of roofbouw om hernieuwbare bronnen kan
leiden tot een onomkeerbare vernieling van ecosystemen
• Vb. Biodegradeerbare organische sto en
I.1 Ecosysteemvisie en economische groei
-> Ecosysteemvisie analyseert de interacties tussen economische systemen en hun natuurlijke
omgeving
- Wat is het Industrieel metabolisme?
Voor de productie van economische activiteiten zal er hoge kwaliteit
materie en energie uit de omgeving worden opgenomen, zodat
groei en stabiliteit mogelijk is, na consumptie zal er een afvoer zijn
van afvalsto en en energie van lage kwaliteit naar de omgeving
- Welke 3 hoofdfuncties vervult de natuurlijke omgeving?
1) Bronfunctie (source): zon, fossiele brandsto en, mineralen,
ertsen, biologische/geologische materialen…
==> probleem: uitputting van de bronnen
1
ff ff ff ff ff ff ff
, 2) Stortfunctie (sink): emissies, afval; natuur kan beperkte hoeveelheden opnemen
==> probleem: vervuiling, stortfunctie overbelast met als gevolg milieu impact
(verslechtering waterkwaliteit, broeikase ect) en kaderfunctie in gedrang
3) Kaderfunctie (life-support): ruimte waarbinnen de economische activiteiten plaatsvinden eb
andere diensten die nodig zijn om de leefbaarheid te garanderen (klimaat, frisse lucht,
daglicht..)
==> probleem: aantasting, draagkracht van de natuur en leefbaarheid mens komen onder
druk door de destructie van natuurlijke mechanismen en evenwichten
- Wat is het probleem?
Afwenteling; economie gaat zijn problemen niet zelf oplossen maar doorschuiven in de tijd/ruimte
door verpakken (asbest), verdunnen (3M), verplaatsen
(geogra sch of in de tijd), verspreiden
- Wat zijn de terugslage ecten?
• Welzijn:
• toename in consumptie en dus materiële welvaart
compenseert het verlies van welzijn, hierdoor versnelt de
overbelasting van de ecosystemen
• Wordt tussen mensen afgewenteld, nl. degene die het
meeste voordeel halen uit een geïndustrialiseerde economie
wonen in groene gordels
• Vb. Vervuilde luchtkwaliteit, onaangenaam klimaat..
• Welvaart:
• Vb. Moeilijker om niet vervuilde bodems te vinden, duurder om zuiver water ter beschikking te
stellen
• Oplossingen zorgen voor nog een grotere aantasting Vb. Overstap hernieuwbare energie:
produceren van batterijen en elektrische wagens —> schaarse materialen zoals lithium, cobalt
ontginnen => grondsto en nog meer uitputten (naast fossiele brandsto en ook dit) en natuur
verdwijnt OF meer producten nodig Vb. Windmolen vroeger van doeken nu van polymeren
• Draagvlak: aantasting ecosystemen bedreigen het klimaat, zoetwatervoorraden, wouden,
landbouwgronden, verscheidenheid aan planten en dieren.. ==> nieuwe technieken vergroten
de doorstroom vanuit de natuur door de economie en terug naar de natuur, dit vergroot de
terugslag op het draagvlak
- Wat zijn de 2 hoofdwetten van thermodynamica?
1) Behoud van massa en energie: massa/energie kan niet gecreëerd of vernietigd worden
2) Bij het omzetten van massa en energie ondergaat deze een kwaliteitsdaling (= entropie
verhoging): economie maakt gebruik van lage entropie energie in ruwe materialen en zet deze
om in nuttige producten en diensten; hoge kwaliteit energie wordt onvermijdelijk omgezet in
onbruikbare energie Vb. Hoge temperaturen zullen na verloop van tijd dalen tot
omgevingstemperatuur, Vb. Mengsels hebben een lagere kwaliteit maar hogere entropie/
wanorde
- Is onbegrensde welvaartsgroei wenselijk en mogelijk?
• Neoklassiek economisch model: onbegrensde economische groei is wenselijk en mogelijk
onverzadigbare materiële wensen, maar schaarse middelen
=> zoveel mogelijk verlangens voldoen met de beschikbare middelen
-> schaarste is relatief: middelen zijn substitueerbaar en
technologische vooruitgang zorgt voor meer middelen
2
fi ffff ff ff
, • Kritiek: Herman Daly, eindige natuur en menswaardige ethiek maken onbegrensde groei
onwenselijk en onmogelijk
=> Neoklassieke economen hanteren een te enge visie, economie is onderdeel van een groter
systeem
=> Technologie put natuurlijke hulpbronnen uit zodat de economie economische middelen kan
omzetten in materiële welvaart
=> Technologie werd
- veelzijdiger (meer verschillende bronnen)
- e ciënter (meer halen uit bestaande bronnen)
- verder reikend (bereiken ontoegankelijkere bronnen)
- vermogender (ontginning op massale schaal)
=> hierdoor stijgt het vertrouwen van de samenleving in de mogelijkheden van technologie
MAAR mensen koesteren ook andere doelen dan enkel een opstapeling van materiële welvaart,
zoals geluk, zelfrealisatie.. waarbij een overdaad aan rijkdom hinderend kan zijn
-> tot op een zekere hoogte worden mensen gelukkig van materiële rijkdom, maar vanaf een
bepaald punt maakt een toevoeging aan die rijkdom niet extra gelukkig; daarnaast gaat geluk
over vriendschap, de mensen waarmee je woont/werkt, autonomie, erkenning
- Wat zijn ecosysteemdiensten en welke zijn er?
Ecosysteemdiensten zijn de voordelen voor de mens die direct of indirect afkomstig van
ecosysteemfuncties
Er zijn 4 ecosysteemdiensten:
1) Productverstrekking: voorzien van grondsto en voor voedsel, persoonlijke hygiene,
bouwmaterialen
2) Regulerende diensten: regulatie klimaat, ziekte
3) Culturele diensten: recreatie, ecotoerisme, educatie
4) Ondersteunende diensten: bodemvruchtbaarheid…
=> Ecosysteemdiensten dragen bij tot het welzijn van mensen
I.2 Duurzame ontwikkeling
- Wat is duurzame ontwikkeling?
Een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder de mogelijkheid
van toekomstige generaties om te voorzien in hun behoeften in gevaar te brengen, waarbij
aandacht gegeven wordt aan de integratie en de synergie tussen de sociale, de ecologische en de
economische dimensie. De realisatie vergt een veranderingsproces, waarin het gebruik van
hulpbronnen, de bestemming van investeringen, de gerichtheid van technologische ontwikkeling
en institutionele veranderingen worden afgestemd op zowel toekomstige als huidige behoeften
= genoeg, voor altijd, voor iedereen
-> mensen hebben een actieve verantwoordelijkheid in duurzame ontwikkeling
Einddoel: rechtvaardige vervulling van de behoeften van de mens bereiken via 3 processen, nl.
herverdeling, beheersing van de groei en fundamenteel veranderen
Proces 1, Herverdelen: ontwikkelingskansen geven aan arme landen voor economische groei te
verwezenlijken, economische en sociale gerechtigheid tussen landen en eerlijke herverdeling van
grondsto en
Proces 2, Beheersing groei: om welvaartsdoelen in ontwikkelingslanden te realiseren moet de
populatiegroei afnemen en in rijke landen de consumptiestandaarden terugbrengen naar de
mogelijke ecologische grenzen
3
ffi ff ff
, Proces 3, Verandering:
- Zuiniger/rationeler omspringen met natuurlijke rijkdommen
- Investeringen naar arme landen voor watervoorziening en -zuivering, energielevering ipv
productie/consumptie apparaat te blijven uitbreiden in rijke landen
- Technologie focussen op duurzame energievoorziening, sluiten van kringlopen, mobiliteit op
maat van mens ipv ultieme luxe wagens en schepen voor de happy few, vrijetijdsgadgets
- Instituties aanpassen om veranderingen door te voeren want deze beïnvloeden keuzes van de
maatschappij via normen, regels, wetten
=> economische groei focussen op arme landen, zodat deze ook hun ecosystemen kunnen
beschermen, gelijkheid in de toegang tot ecosystemen en meer participatie
- Wat zijn de 4 dimensies van duurzame ontwikkeling?
• Prosperity (welvaart voor allen): groei en begrenzing (hoe groot mag economische koek zijn),
e ciëntie (hoeveel middelen voor de koek), komen goederen bij degene die er het meeste mee
kunnen (consumeren/produceren), stabiliteit (verwachtingen van mensen beantwoorden,
investeringen laten renderen
• People: verdeling van rijkdom tussen landen en generaties, toegang tot grondsto en, kennis,
informatie en gezondheidsdiensten
• Planet: uitputting eindige bronnen, vervuiling, aantasting ecosystemen
• Politics (democratisch bestuur): instituties met normen, regels, wetten, betrokkenheid,
zeggenschap, participatie
=> alle 4 onmisbaar en moeten op elkaar inspelen
4
ffi
ff
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Student182459. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now