Summary
Samenvatting Cogito - 5. Wetenschapsfilosofie
- Course
- Institution
Overzichtelijke samenvatting Cogito hoofdstuk 5: wetenschapsfilosofie.
[Show more]
3 reviews
By: laurenvanharen • 4 year ago
By: 9459 • 5 year ago
By: merveyildirimm98 • 6 year ago
Seller
Follow
Claudia98
Reviews received
Content preview
Cogito – 5. Wetenschapsfilosofie§1. Wat is wetenschappelijk?
Onderscheid tussen wetenschap en niet-wetenschap hangt samen met opkomst van de westerse
filosofie.
Circ. 500 v.C.: Griekse natuurfilosofen op zoek naar principe dat het ontstaan en bestaan van de
wereld kan verklaren, zoeken een oerstof.
- Thales: de oerstof is water. Eerste die theorie bedacht als verklaring voor wat die zag, i.p.v.
mythische verklaring te geven voor natuurverschijnselen. Voorspelt zonsverduistering,
olijvenoogst.
Doel van de wetenschap nu: de natuur beheersbaar maken d.m.v. een theorie waarmee nauwkeurige
voorspellingen gedaan kunnen worden.
Filosofie ‘moeder van de wetenschappen’, maar is filosofie zelf wel een wetenschap? Sommigen
zeggen dat vragen als: waar bestaat de wereld uit? , opgelost zijn door natuurwetenschappen, maar
zij blijven met vragen zitten, filosofie werkt met onlosbare en vage vragen.
De wetenschappelijke revolutie
17e eeuw: ontwikkeling van de moderne natuurwetenschap, daarvoor bepaalde het christelijk geloof
het wereldbeeld met het wereldbeeld van Aristoteles (de aarde is het middelpunt van de schepping).
1600: Giordano Bruno op brandstapel voor het verdedigen van Copernicus’ theorie dat de zon het
middelpunt van het zonnestelsel is.
1633: Galileo Galilei krijgt levenslang huisarrest voor de bewering dat de zon het middelpunt van het
zonnestel is.
1678: Isaac Newton brengt werk uit over de fundamenten van de natuurkunde, men erkent dat de
aarde niet het middelpunt is en dat de aardse en hemelse bewegingen verklaart worden door
natuurwetten. Beheersbaarheid van de natuur wordt het ideaal.
Francis Bacon – Het nieuwe Atlantis (1626): een utopie waar welvaart, gezondheid en geluk voor
iedereen is, dankzij de wetenschap en de techniek.
20e eeuw: ontstaan wetenschapsfilosofie, dan zijn naast het positieve ook de keerzijden van de
wetenschap en techniek bekend.
Aristoteles (384-322 v.C.): de waarneming (ductie) moet juist geïnterpreteerd worden door de logica
(deductie). Teleologische wereldbeeld gaat uit van de doelgerichte kracht in de natuur. Grondlegger
westerse wetenschap.
Wat is wetenschappelijke kennis?
Belangrijkste taak wetenschapsfilosofie: het verhelderen van wat wetenschap is of zou moeten zijn.
Gaat zowel descriptief (beschrijft wat wetenschap is) als normatief (laat zien hoe wetenschap
bedreven moet worden) te werk.
Sigmund Freud (1856-1939) – pyscho-analyse: is dit wetenschappelijk?
, Kenmerken goede wetenschappelijke methode volgens wetenschapsfilosofie:
- Vraag naar toetsbaarheid.
- Vraag naar welke methode gebruikt is.
De standaardmethode van de natuurwetenschap
Wilhelm Dilthey (1833-1911): ziet dat er een fundamenteel onderscheid bestaat tussen
natuurwetenschappen en mens- of geestwetenschappen:
- Natuurwetenschappen (bio, scheikunde, natuurkunde): als doel de wetmatigheden in de
natuur verklaren (erklären).
- Mens- of geestwetenschappen (geschiedenis, filo, letterkunde, kunst): als doel het begrijpen
(verstehen) van redenen en bedoelingen.
‘De natuur verklaren we, de geest begrijpen we.’
Francis Bacon (1561-1626): ‘Kennis is macht’. Doel van de wetenschap is natuur leren kennen en
kunnen beheersen. Inductieve methode: door nauwkeurige observaties en doelgerichte
experimenten kan de wetmatigheid v/d natuur gevonden worden.
Standaardmethode voor natuurwetenschappen is de empirisch-analythische methode: waarneming
wordt door logica tot theorie gebracht. Gaat uit van de uniformiteit van de natuur: de natuur werkt
altijd op dezelfde manier. Atomisme: feiten worden onafhankelijk van elkaar beschreven. 5 stappen:
1. Waarneming van verschijnselen.
2. Opstellen hypothese om verschijnselen te verklaren.
3. Toetsen van de hypothese d.m.v. experimenten.
4. Afleiden van resultaten uit deze experimenten.
5. Opstellen van een wetmatigheid.
Inductie: uit herhaaldelijke waarnemingen een algemene conclusie trekken.
Deductie: uit een algemene uitspraak wordt via een logische redenering een individuele conclusie
getrokken.
Galileo Galilei (1564-1642) en Isaac Newton (1642-1727): zorgen dat wetenschap kwantitatief te werk
gaat (getalsverhoudingen centraal) i.p.v. kwalitatieve benadering Aristoteles (doelen en essenties
centraal). Eerste versie moderne wetenschappelijke methode. Wereld is geen schepping van God
meer, maar een grote machine met natuurwetten.
Niet verklaren, maar verstaan
Methode bij de geesteswetenschappen is de methode van de hermeneutiek:
- Basis is levenservaring.
- Holisme: menselijke uitingen pas betekenis als we ze in geheel zien.
- Historiciteit: in tijd staan gebeurtenissen niet los van elkaar, werken in elkaar door.
- Hermeneutische cirkel: losse onderdelen zijn niks zonder het geheel, het geheel is niks zonder
de losse onderdelen.
- Interpretatie.
- Object en subject van onderzoek vallen deels samen. Subject tegenover ander subject.
Dilthey: de natuurwetenschappen en mens- of geestwetenschappen geven verschillende aspecten
van werkelijkheid weer, ene methode bevat dus niet meer waarheid dan de ander. Hij komt op voor
mens- of geestwetenschappen, door verlies hiervan, verliest men namelijk betekenis.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Claudia98. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.92. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now