Summary
Samenvatting Openbaar bestuur : beleid, organis.& politiek - dynamiek van besturen
- Course
- Institution
- Book
samenvatting voor het vak dynamiek van besturen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lenascheerder
Content preview
Dynamiek van besturenHoofdstukken 1,2,3,4,8,9 & 10
Hoofdstuk 1 De wereld van openbaar bestuur
Openbaar bestuur: het geheel van organisaties en activiteiten die primair zijn gericht op de besturing
van de maatschappij.
- Ruime opvatting: het openbaar bestuur bevat ook organisaties die niet tot de overheid horen, maar
ii wel een publieke taak vervullen of op een andere manier sturing geven aan de maatschappij.
- Beperkte opvatting: openbaar bestuur betekent hetzelfde als de overheid of staat.
Het openbaar bestuur houdt zich bezig met de besturing van de maatschappij:
- Richting geven, een koers uitzetten.
- Tot stand brengen en uitvoeren van beslissingen.
- Bestuurlijke beslissingen hebben een bindend karakter voor alle leden van de samenleving, naleving
ii ervan kan worden afgedwongen.
Drie logica’s van sturing (afbeelding 1):
- Staat, algemeen belang te dienen.
- Middenveld, richt zich op doelstellingen die niet op winst maken gericht zijn.
- Markt, producten en diensten op commerciële grond leveren.
Politieke leiding: gezagdragers die direct of indirect verantwoording moeten afleggen aan hun kiezers.
Ambtenaren: functionarissen ondergeschikt aan politieke leiding, zij moeten uitvoering geven aan
politieke beslissingen.
Privatisering: het staatsbedrijf naar de markt.
Nationalisering: de markt naar de staat.
Kernaanpakbenadering: het belangrijkste verschil tussen publieke en niet-publieke organisaties is de
rechtstatelijke vorm, publiekrechtelijke organisaties hebben een publiekrechtelijke grondslag.
De kracht van de tweedeling is dat het recht lijkt te doen aan de grote verschillen.
Bozeman spreekt over de mate van publiekelijkheid, deze dimensionele aanpak maakt verschil tussen
3 dimensies:
- Eigendom, publiek rechtelijk of privaat rechtelijk?
- Bekostiging, door wie wordt het betaald? Is deze inkomstenstroom privaat of publiek?
- Controle, politieke controle? Houdt de politiek het bedrijf in de gaten?
Verticale dimensie: geeft aan dat het openbaar bestuur op meerdere niveaus van omvattendheid
gestalte kan krijgen.
Horizontale dimensie: openbaar bestuur bestaat niet alleen uit overheid, maar uit tal van organisaties
Om beide termen aan te duiden gebruik je multi-level governance.
De nationale bestuurslaag dreigt te worden uitgehold, waardoor het zwaartepunt naar een
supranationale verbanden worden gelegd.
Gedecentraliseerde eenheidsstaat: de hoogste bestuurslaag is het rijk, maar de gemeente en
provincies hebben ook een belangrijke rol en hebben op bepaalde onderwerpen zelfstandige
bevoegdheden.
, Ambiguïteit opgebouwd: centraal systeem maar mogelijkheden tot variatie en verschil daarbinnen
doormiddel van een zekere decentrale autonomie.
Bestuurlijke kwaliteiten op basis van 4 dimensies:
1. Democratie: Responsief bestuur.
- Een democratie gaat uit van volkssoevereiniteit
- Democratisch bestuur betekent dat burgers participeren en inspraak hebben.
2. Rechtmatigheid: Bestuur gebonden aan het recht.
- Monopolies openbaar bestuur:
» Belasting heffen
» Wetten uitvaardigen
» Rechtspreken
» Geweld gebruiken
- Iedere publieke bevoegdheid heeft een wettelijke grondslag. Rechtmatig is daarmee een belangrijke
ii eis die aan het bestuurlijk handelen wordt opgelegd. Invloed van rechtsregels en instanties is groter
ii geworden door:
» Groei van rechtsbescherming tegen overheid
» Juridische eisen die aan het optreden van het OB worden gesteld hoger zijn geworden
» De rechters die minder terughoudend zijn om de overheid aan te pakken
3. Doeltreffendheid en doelmatigheid: presterend bestuur.
- Doeltreffendheid/effectiviteit, openbaar bestuur is succesvol als de vooraf geformuleerde ii ii ii ii ii ii
iidoelstellingen ook daadwerkelijk worden gehaald.
- Doelmatigheid/efficiency, met zo min mogelijk middelen een doel bereiken. ii iipannekoken lekker ii
ii Doelmatigheidsoverwegingen zijn onder druk van de afnemende budgetten steeds belangrijker ii ii ii
ii geworden.
4. Integriteit: Onkreukbaar bestuur.
- Politici, bestuurders en ambtenaren behoren integer te zijn. Hiervoor wordt er een integriteitsbeleid
ii gemaakt, maar er zijn bepaalde spanningen:
» Bij de rechtmatigheid horen veel bezwaarschriften
» De steeds ruimte opsporingsbevoegdheden beschermen de democratie, maar gaan in strijd met ii
ii ii het strafrecht
» Wethouder Milieuzaken die een fabriek helpt door een oogje toe te knijpen bevordert de ii ii ii ii ii
ii ii werkgelegenheid, maar overtreed de regels.
Regenten nachtwakers en verzorgers (1648-1930)
Regenten in de republiek: republiek der Verenigde Nederlanden (1648-1795). Wat opvalt is het
ontbreken van het ambtelijk apparaat, er was nauwelijks sprake van een centrale overheid. Hier komt
de bestuurstraditie ‘’schikken en plooien’’ vandaan. Er was een grote mate van zelfregulering in het
middenveld.
Nachtwakers in de eenheidsstaat: de macht van de provincies en steden werden ingeperkt, recht
werd gecodificeerd en er kwamen centrale staatsorganen. Monocratische invloed, Willem I had veel
macht. Onder invloed van de liberale stroming ontwikkelde de staat zich vooral tot een
nachtwakersstaat.
Professionals in de verzorgingsstaat (1870): de industrialisatie beoogde meer overheidsingrijpen.
Opkomst van algemene gezondheidszorg en openbaar onderwijs. Langzaam professionaliseerde ook
het overheidsapparaat.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenascheerder. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.70. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now