Summary
Samenvatting Farmacologie
- Course
- Institution
Samenvatting van de les over Farmacologie.
[Show more]
Seller
Follow
esmadriessen
Reviews received
Content preview
Anatomie, Fysiologie en PathologieFarmacologie
Farmacologie: wetenschap van geneesmiddelen.
Farmacotherapie: behandelen met geneesmiddelen.
Volgens de Wet op de geneesmiddelenvoorziening wordt onder een geneesmiddel verstaan:
- Het genezen, verlichten of voorkomen van een ziekte of ziekteverschijnsel
- Het herstellen, verbeteren of wijzigen van het functioneren van organen
- Het stellen van een medische diagnose
Binnen de wetgeving worden 2 categorieën geneesmiddelen onderscheiden: vrij verkrijgbare
en op recept verkrijgbare geneesmiddelen.
De vrij verkrijgbare medicijnen, de naam zegt het al, kunnen zonder recept verkocht worden.
Voor het verkrijgen van een middel behorende tot de 2e categorie moet een recept worden
overlegd, dat uitschreven is door een bevoegde beroepskracht (arts, tandarts,
verloskundige).
In de wet is vastgelegd voor welke geneesmiddelen een recept nodig is en welke
geneesmiddelen vrij verkocht mogen worden.
Geneesmiddelen kunnen op verschillende manieren worden ingedeeld. Met betrekking tot
de werking wordt een onderscheid gemaakt in:
- Causale (curatieve) werking: het geneesmiddel bestrijdt de oorzaak.
bijvoorbeeld antibiotica tegen een bacterie
- Profylactische (preventieve) werking: het geneesmiddel probeert een aandoening te
voorkomen.
- Symptomatische werking: ziekteverschijnselen verlichten of onderdrukken.
bijvoorbeeld antihypertensiva tegen hypertensie
- Substitutie werking: aanvullen van tekorten.
bijvoorbeeld insuline bij Diabetes Mellitus type 1
- Placebowerking: dit zijn preparaten die op een geneesmiddel lijken, maar geen
werkzame stof bevatten.
Geneesmiddelen = farmacon = medicijn = medicament
Nomenclatuur (naamgeving)
Er zijn verschillende mogelijkheden om een geneesmiddel aan te duiden. De chemische
brutoformule, zegt niets over de eigenschappen van de stof, omdat deze formule niet laat
zien hoe de atomen in het molecuul gerangschikt zijn. De structuurformule geeft juist wel
inzicht in de eigenschappen van de stof.
Zowel de chemische brutoformule als de structuurformule en de chemische naam zijn met
name van belang voor chemici en farmacologen.
Meestal wordt de internationaal geaccepteerde stofnaam gebruikt. Dit wordt ook wel de
generische naam genoemd. Deze naam is afgeleid van de chemische stofnaam.
,De handelsnaam (merknaam) is de naam die de fabrikant aan het geneesmiddel geeft.
Achter de merknaam wordt meestal de afkorting R gezet. Dit betekent Registered Trademark,
ofwel beschermd handelsmerk.
Generieke naam/stofnaam Merknaam
Simvastatine Zocor
Omeprazol Losec
Levonorgestrel/ethinylestradiol Microgynon 30
Indicatie: aandoeningen waarbij middelen voorgeschreven kunnen worden.
bijvoorbeeld een antihypertensivum bij hypertensie
Off-label voorschrijven: middel bewust buiten de indicatie om voorschrijven.
Dit mag niet zomaar, dat is wettelijk bepaald. Meestal gebeurt het als medische richtlijnen,
handboeken en vakliteratuur het middel als werkzaam aanwijzen bij de off-label indicatie.
bijvoorbeeld een bètablokker (Propanolol), normaal bij hartritmestoornissen, bij
examenvrees
Contra-indicatie: tegenhanger van indicaties: aandoeningen waarbij het middel juist niet
voorgeschreven mag worden.
Dit is eigenlijk altijd omdat er bij dat geneesmiddel dan onaanvaardbare risico’s ontstaan
door het wel te geven.
zo kan een middel dat de hartslag vertraagd gecontra-indiceerd zijn bij mensen die al een
trage hartslag hebben
Comorbiditeit: meerder ziekten.
Absolute contra-indicatie: in geen enkele omstandigheid mag het middel gegeven worden.
bijvoorbeeld mogen zwangere geen anti-acné medicatie gebruiken die zijn gebaseerd op
vitamine A, dit is super schadelijk voor het ongeboren kind
Relatieve contra-indicatie: er moet zorgvuldig worden overwogen of de voordelen opwegen
tegen de nadelen, of kan er bijvoorbeeld worden nagedacht over een lagere dosering, of kan
er voor een ander middel worden gekozen.
Dosering: hoeveelheid van een geneesmiddel dat per keer wordt toegediend.
Overdosering: als er te veel van het geneesmiddel wordt toegediend.
Waarbij afhankelijk van het middel vervelende bijwerkingen kunnen optreden.
Onderdosering: als er een te lage dosering van het geneesmiddel wordt toegediend.
In dat geval kan het medicijn niet goed zijn werk doen.
Toedieningsvormen
Voor de toedieningsvorm van een geneesmiddel bestaan 3 mogelijkheden: de droge, natte
en vette afleveringsvorm.
, Droge toedieningsvorm
De werkzame stof of een combinatie van stoffen kan worden toegediend door middel van
een poeder.
Poeders hebben als nadeel dat zij zich in de mond over een groot oppervlak verdelen en veel
smaakpapillen prikkelen met als gevolg overheersing van de smaak. Een ander nadeel is dat
het poedermengsel water kan aantrekken, waardoor de houdbaarheid beperkt is.
Meestal wordt aan een poeder een indifferente stof toegevoegd om een behoorlijk volume
te krijgen.
Poeders worden tegenwoordig bijna alleen nog voorgeschreven in de vorm van een sachet,
dat is een afgesloten zakje waarin de benodigde hoeveelheid poeder zich bevindt. Bij gebruik
moet het poeder worden opgelost in een glas water.
Vroeger werden de meeste geneesmiddelen afgeleverd in de vorm van pillen: bolletjes
gemaakt van een gestolde oplossing, die de werkzame stoffen bevatten met bindmiddel. De
bolletjes werden op een speciale pillenbank gedraaid.
Een nadeel van dit proces was dat de bereiding niet altijd constant was. Zo was de pil de ene
keer te zacht, de andere keer te hard, zodat hij in het maagdarmkanaal niet uiteenviel en met
de feces uitgescheiden werd. Pillen zijn inmiddels geheel vervangen door tabletten en
capsules.
Een tablet is een onder hoge druk geperst poeder of mengsel van poeders (samen met
toevoegingen zoals zetmeel en cellulose en lactose), dat in water of maagsap uiteenvalt. De
soort en de hoeveelheid toevoegingen, alsmede de mate van compressie bepalen de
snelheid waarmee een tablet uiteenvalt en het geneesmiddel wordt geresorbeerd.
Er zijn specifieke soorten tabletten ontwikkeld. Dragees zijn tabletten met een suikermantel,
meestal bedoelt om het slikken van een vies smakend medicijn te vergemakkelijken.
Een enteric-costedtablet is een dragee voorzien van een maagzuurbestendig laagje. Het valt
pas uiteen in de dunne darm, zodat het de maagwand niet kan beschadigen of door het
maagzuur onwerkzaam kan worden gemaakt.
Een bruistablet valt in water uiteen tot een bruisende drank. Acetylsalicylzuur kan
maagklachten veroorzaken. Door de oplosbaarheid te vergroten en het zuurkarakter van het
preparaat te verminderen, neemt de kans op maagklachten af.
Kauw- en zuigtabletten zijn vaak bedoeld voor lokale werking het mond-keelgebied.
Nicotinekauwgom of -zuigtabletten kunnen worden voorgeschreven bij de verlichting of
bestrijding van nicotine-onthoudingsverschijnselen. Bij langzaam kauwen van de gom wordt
gedurende een half uur de nicotine afgegeven en via het mondslijmvlies geresorbeerd.
Implantatietabletten worden subcutaan ingebracht, zij zorgen voor een geleidelijke en
langdurige opname van de werkzame stof in het lichaam.
Subcutane implantatie van estradioltabletjes kan worden toegepast bij de hormonale
behandeling van oestrogeendeficiëntie in de postmenopauze of na ovariëctomie.
Bij een retard-tablet (vertraagde afgifte) wordt de werkzame stof geleidelijk en min of meer
geregeld over een bepaalde tijd afgegeven. De dosering werkt langere tijd en de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller esmadriessen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now