Anatomie, Fysiologie en Pathologie
Wondgenezing en fractuurleer
Fracturen
Fractuur: onderbreking of breuk in een van de botten in het lichaam.
Oorzaken
Traumatische fracturen: een fractuur van een normaal gezond bot, ontstaan door van
buitenaf inwerkend geweld.
De oorzaken zijn meestal ongevallen in het verkeerd, bij het werk of bij sportbeoefening. Ze
ontstaan door de inwerking van uitwendige dan wel inwendige krachten, die kunnen bestaan
uit:
- Direct geweld: een schop tegen het scheenbeen kan leiden tot een fractuur ter
plaatse.
- Indirect geweld: een val op een uitgestrekte hand kan leiden tot een fractuur.
- Eigen musculatuur: hevige spierkrampen kunnen leiden tot fracturen en luxaties.
Pezen blijken vaak sterker te zijn dan bot, zo ontstaan afscheuringsfracturen
(avulsiefracturen): de pees trekt dan een stuk van het bot af.
Spontane fracturen: meestal is wel een veroorzakend trauma, maar het inwerkend geweld
zou bij een gezond bot geen fractuur tot gevolg hebben gehad.
Bekende oorzaken zijn:
- Osteoporose bij ouderen (vooral bij vrouwen)
- Lokale ‘goedaardige’ botafwijkingen
- Primaire bottumoren en vooral botmetastasen
Vermoeidheidsfracturen: ontstaan in overbelast of verkeerd belast bot.
De meest bekende fractuur is wellicht de ‘marsfractuur’ bij rekruten die aan lange marsen
worden onderworpen. De breuk bevindt zich in het 2e middenvoetsbeentje.
Indeling naar vorm
- Impressie- of indeukingsfractuur, vooral in de platte beenderen van de schedel.
- Fissuur of scheur, zowel in platte beenderen als in lange pijpbeenderen
- Green-stick fractuur, vooral in lange pijpbeenderen bij kinderen (onderarm)
- Dwars
- Schuin
- Spiraalvormig
- Met overlangse splijting
- Enkelvoudig (2 gescheiden botstukken)
- Meervoudig, samengesteld of communitief (verschillende botfragmenten)
- Ongecompliceerd (gesloten)
- Gecompliceerd (in open contact met de buitenwereld)
- Compressiefracturen (het bot is hierbij ineengedrukt)
- Intra-articulair (1 of meer van de fractuurlijnen komen in het gewricht uit)
,Fracturen kunnen worden ingedeeld naar dislocatie, (verplaatsing) van fractuurstukken
- Hoekstand
- Verplaatsing in dwarse richting
- Verlenging of verkorting
- Rotatiestand
- Combinaties hiervan
Fractuurgenezing
Fractuurgenezing verloopt in 3 verschillende fasen die elkaar overlappen:
• Ontstekingsfase: er ontwikkelt zich een ontstekingsreactie in het hematoom dat
ontstaan is in het breukgebied. Het hematoom en kleine stukjes dood bot aan de
randen van de fractuur worden opgeruimd door macrofagen en osteoclasten. Er
ontstaat granulatieweefsel met nieuwe bloedvaatjes.
• Herstelfase: binnen een aantal dagen wordt door de osteoblasten jong bot gevormd
en wordt het zachte granulatieweefsel omgezet in vezelig, kraakbeenachtig
botweefsel (callus). Deze zachte callus wordt geleidelijk vervangen door harde callus.
Als het hele wondgebied na een aantal weken is opgevuld met harde callus, is het bot
stabiel en niet pijnlijk meer.
Tijdens de ontstekingsfase en herstelfase is een goede fixatie van het bot noodzakelijk
voor een goed genezingsproces.
• Remodelleringsfase: in de volgende weken tot maanden ontstaat een nieuwe
mergholte en wordt het bot opnieuw vormgegeven tot het de originele vorm en
sterkte terug heeft. In deze fase zorgen bewegen en belasten voor stimulering van de
osteoblasten en het sterker worden van het bot.
Fractuurgenezing is afhankelijk van verschillende factoren:
- Voedingstoestand
- Leeftijd (bij ouderen duurt het langer dan bij jongeren)
- Lichamelijke toestand
- Onvoldoende bloedvoorziening (bij voorbeeld door roken, Diabetes Mellitus of
perifeer arterieel vaatlijden)
- Als botstukken niet goed in een lijn liggen
- Als er weefselfragmenten tussen zitten
- Bij te veel beweeglijkheid
- Sommige medicatie (corticosteroïden, schildklierhormoon)
Genezingsduur van een aantal fracturen
Ribfractuur: 3-4 weken
Sleutelbeenfractuur: 2-4 weken
Onderarmfractuur: 4-8 weken
Vingerfractuur: 3-6 weken
Onderbeenfractuur: 8-12 weken
Bovenbeenfractuur: 12-16 weken
Dijbeenhalsfractuur: 10-20 weken
Enkelfractuur: 4-6 weken
, Soorten fracturen
Risicofactoren
- Mensen vanaf 50 jaar
- Zorgvragers met een verhoogd valrisico
- Osteoporose
Etiologie
De meeste fracturen zijn traumatische fracturen: ze ontstaan door een kracht van buiten het
lichaam.
Stressfracturen kunnen ontstaan bij herhaalde matige belasting van het blot.
Fracturen kunnen ook spontaan optreden, of bij een zeer gering trauma, als gevolg van een
al bestaande verzwakking van het been. Deze pathologische fracturen zijn meestal het gevolg
van botmetastasen, bottumoren of ernstige osteoporose.
Symptomen
De voornaamste symptomen zijn:
- Pijn: verergert bij bewegen, bij palpatie van de druk (drukpijn) en bij belasting in de
lengteas (asdrukpijn).
- Functieverlies
- Afwijkende stand zichtbaar van buitenaf
- Zwelling en/of hematoom
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller esmadriessen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.