Het bestuderen van een ziektebeeld in het blok Acute Zorg
Geef bij de bestudering van een ziektebeeld een antwoord op de volgende vragen:
1. Welk (deel van een) orgaansysteem is door de aandoening ‘getroffen?’
Een meningitis wordt altijd in de hersenvliezen en het ruggenmerg getroffen. Hierdoor is het
orgaansysteem dat getroffen is het centrale zenuwstelsel.
2. Wat zijn de normale functies van het aangedane (deel van het) orgaansysteem?
Het menselijk lichaam kent 3 verschillende hersenvliezen:
- De dura mater (harde hersenvlies): De dura mater bestaat uit 2 lagen dicht bindweefsel.
De buitenste laag (de periostale laag) vormt het geheel met het botvlies van de schedel.
En de binnenste laag (de meningeale laag) biedt bescherming om aan de hersenen.
Tussen deze 2 lagen liggen op verschillende plaatsen bloedbanen, de bloedsinussen. De
dura mater is zowel te vinden om de hersenen maar ook om het ruggenmerg. Bij het
ruggenmerg loopt dit vanaf net onder de kleine hersenen tot aan de tweede
heiligbeenwervel.
- De arachnoïdea (spinnenwebvlies): De laag tussen de dura mater en de pai mater is een
laag bindweefsel. De arachnoïdea wordt gescheiden van de dura mater door een
subdurale ruimte, deze ruimte heeft een kleine hoeveelheid cerebrospinaal vocht
- De pia mater (zachte hersenvlies): De Pia mater is het binnenste hersenvlies die
vastkleeft aan de hersenen. De pia mater heeft veel kleine bloedvaten die de zuurstof en
voedingsstoffen transporteert naar de hersenen.
3. In wel opzicht verschilt de bouw van het aangedane orgaansysteem van de bouw van het
gezonde orgaansysteem? (dat wil zeggen: bepaal het pathofysiologisch substraat van het
ziektebeeld)
De opbouw van de hersenvliezen (meningen) is van buiten naar binnen toe: de dura mater
(harde hersenvlies), de arachnoïdea (spinnenwebvlies) en de pia mater (zachte hersenvlies).
Deze hersenvliezen bedekken de grote hersenen, kleine hersenen en ruggenmerg tot aan de
tweede heiligbeenwervel. Tussen de dura mater en de arachnoïdea is een kleine ruimte met
cerebrospinaal vocht. Dit hersenvocht is normaal gesproken helder en heeft geen
onzuiverheden. Bij een meningitis is het hersenvocht troebel door de ontsteking. Er is dan
verder onderzoek nodig naar de samenstelling van het hersenvocht. Daarnaast komt door de
prikkeling van de hersenvliezen een stijve nek waardoor het niet mogelijk is om de kin op de
borst te brengen.
4. Wat is de oorzaak van het disfunctioneren van het betreffende orgaansysteem?
Een meningitis kent verschillende oorzaken. Ook zijn er verschillende vormen van een
meningitis, zo heb je een bacteriële- en een virale meningitis.
- Virale meningitis: Een virale meningitis wordt veroorzaakt door een virus. Dit is ook de
meest voorkomende vorm van meningitis. Een virale meningitis gaat vaak gepaard met
milde klachten en wordt gevolgd door een volledig herstel.
- Bacteriële meningitis: De bacteriële meningitis wordt meestal overgedragen door
contact met een geïnfecteerd persoon. Bij een bacteriële meningitis zijn er verschillende
bacteriën die de meningitis veroorzaken, ver meer voorkomende bacteriën zijn:
- Haemophilus influenzae: Deze vorm van een bacteriële meningitis komt meestal voor
bij kinderen tussen de 2 en 5 jaar oud.
- Neisseria meningitidis: Deze vorm van een bacteriële meningitis komt meestal voor bij
, een leeftijd van 5 tot 30 jaar. Dit is het meest voorkomende bacteriële meningitis.
- Streptococcus pneumoniae: Deze vorm van een bacteriële meningitis komt vooral voor
bij mensen boven de 30 jaar.
- Verder zijn er nog andere bacteriën die een bacteriële meningitis kunnen veroorzaken,
bijvoorbeeld tuberculose- en syfilis bacteriën.
5. Welke functieverandering kan je daaruit afleiden? (dat wil zeggen: bepaal de
pathofysiologie van het ziektebeeld)
Door de ontsteking die voorkomt uit de bacteriën of het virus komt er een verstoring in de
werking en functie van de hersenvliezen door de verandering in omgevingsfactoren. Deze
veranderingen komen door de gifstoffen die vrijkomen tijdens de celdeling van de bacteriën
en virussen. Deze gifstoffen tasten het hersenvocht aan waardoor de hersenvliezen
geïrriteerd raken.
6. Hoe kunnen de klachten en symptomen van het ziektebeeld vanuit de gegevens bij 2, 3 en
4 verklaard worden?
De symptomen van een meningitis zijn verschillend voor de bacteriële en virale meningitis.
Bacteriële meningitis:
- Koorts: Koorts is een natuurlijk verdedigingsmechanisme van het lichaam. Door de
tempratuur van het lichaam te laten stijgen creëer je een niet optimale omgeving voor
de ziektekiemen. Waardoor de ziektekiemen minder goed groeien.
- Nekstijfheid: Door de prikkeling van de hersenvliezen ontstaat een stijve nek, hierdoor is
het niet mogelijk om je kin op de borst te plaatsen. Echter is nekstijfheid niet altijd bij
een meningitis.
- Hoofdpijn: De hersenvliezen bevatten veel zenuwen. Door de prikkeling bij de ontsteking
wordt dit opgevangen als hoofdpijn. Daarnaast kan er hersenweefsel opzwellen wat druk
geeft in de schedel.
- Een verlaagd bewustzijn: Het hersenweefsel kan tijdens een meningitis opzwellen
waardoor de druk in de schedel stijgt. Daarnaast kan bij een meningitis een sepsis
ontstaan als de bacteriën in de bloedbaan terechte komen. Bij een sepsis zijn er veel
gifstoffen van de bacteriën aanwezig. Deze gifstoffen kunnen zorgen voor vermoeidheid
en/of een verlaagd bewustzijn.
- Misselijkheid/overgeven: Meestal gaat de misselijkheid en overgeven gepaard met de
hoofdpijn. Het overgeven geeft geen verlichting van de klachten.
- Epileptische aanvallen: Epileptische aanvallen kunnen worden veroorzaakt na een
ontsteking in/bij de hersenen. Bij meningitis kan er een verstoring in de
prikkelverwerking van de hersenvliezen ontstaan.
- Petechiën (rode/paarse vlekjes): Als een meningitis langere tijd aanwezig is kunnen de
bacteriën zicht verspreiden naar de bloedvaten. Deze verspreiding gaat dan gepaard met
een sepsis. Een sepsis veroorzaakt een verhoogde druk in de bloedvaten waardoor de
bloedvaten kunnen knappen. Petechiën zijn dan ook kleine bloed uitstoringen
veroorzaakt door deze verhoogde druk.
Virale meningitis:
- Hoofdpijn: Zie bacteriële meningitis.
- Nekstijfheid: Zie bacteriële meningitis.
- Gevoelig voor licht: Niet kunnen vinden wat de oorzaak hiervan is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller daniquevledder. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.