17 Rechtspersonenrecht en ondernemingsvormen
17.1 Inleiding
Een rechtspersoon leidt een eigen leven in het recht, los van het vermogen van de bestuurders of oprichters
van de rechtspersoon. Er zijn 2 soorten rechtspersonen:
- Publiekrechtelijke rechtspersonen; door de wet ingesteld om een deel van de overheidstaak uit te
voeren
- Privaatrechtelijke rechtspersonen; worden door mensen opgericht
17.4 Naamloze en besloten vennootschap
Voordelen commerciële rechtspersonen
- Aansprakelijkheid; ondernemer loopt met z’n privévermogen weinig risico’s
- Kapitaal; gemakkelijker om aan bedrijfskapitaal te komen (BV en NV; aandeelhouders)
- Continuïteit; voortzetting van het bedrijf wat minder afhankelijk van de ondernemer of de bestuurders
van de rechtspersoon dan bij bedrijven die geen rechtspersoonlijkheid NV; vanaf art. 2:64 BW
bezitten. BV; vanaf art. 2:175 BW
- Belastingvoordeel; vallen onder vennootschapsbelasting (voordeliger) Coöperatieve vereniging; vanaf art.
- Sociale zekerheid; ondernemer heeft de positie van een werknemer, 2:53 BW
waardoor er onder voorwaarden soms aanspraak bestaat op
uitkeringen. Ondernemers met een bedrijf zonder rechtspersoonlijkheid zijn ‘zelfstandigen’ en vallen in
ieder geval niet onder de werknemersverzekeringen.
De oprichting van een commerciële rechtspersoon gebeurt bij notariële akte, waarin de statuten van de
rechtspersoon zijn opgenomen. De statuten bevatten in ieder geval informatie over de naam en de zetel van de
onderneming, het doel en de wijze van benoeming van bestuur. Daarna inschrijving handelsregister.
Organen van de nv en de bv
Algemene vergadering van aandeelhouders; benoemt en ontslaat bestuurders, wijzigt eventueel
statuten, keurt de jaarstukken goed en neemt alle andere belangrijke besluiten over de onderneming.
Bestaat uit mensen die één of meer aandelen in het kapitaal van de vennootschap bezitten.
Bestuur; bevoegd namens de vennootschap op te treden. Zo kunnen bestuursleden werknemers
aannemen en ontslaan, goederen kopen of een rechtszaak beginnen. Ze leggen jaarlijks
verantwoording af over het gevoerde beleid door het aanbieden van de jaarstukken.
Raad van commissarissen; bij zogeheten structuurvennootschappen, vennootschappen met een
vermogen van minstens €11.344.505 en met minstens 100 werknemers, is een raad van
commissarissen verplicht. Hij moet toezicht houden op het beleid dat het bestuur voert en het bestuur
adviseren over het te voeren beleid.
17.5 De besloten vennootschap nv en de bv
Bij eenmans-bv’s bestaat minder behoefte aan allerlei vormen van verplicht overleg tussen de verschillende
organen van de bv. De ondernemer is vaak de enige aandeelhouder en ook nog eens de bestuurder van de
onderneming.
, Het belangrijkste verschil tussen bv en nv is dat de aandelen van een bv in principe niet vrij overdraagbaar zijn.
De wet bevat een zogeheten aanbiedingsregeling. Dit wil zeggen dat een aandeelhouder zijn aandelen niet
zomaar aan mensen van buiten het bedrijf te koop mag aanbieden. Pas als andere aandeelhouders binnen het
bedrijf de aandelen niet willen, mag deze te koop worden aangeboden. In de statuten kan het bestuur zelf
andere aanbiedingsregelingen vastleggen of zeggen dat er geen aanbiedingsregeling van kracht is (nv). Staat er
niks in de statuten dan geldt de algemene regeling van art. 2:195 BW.
Voor een nv geldt een minimumstartkapitaal, voor een bv geldt geen minimumstartkapitaal. Als de
ondernemer zijn aandeelhouders niet allemaal evenveel zeggenschap in de onderneming wil geven, kan hij
verschillende soorten aandelen uitgeven. Om ervoor te zorgen dat ook een minderheid van aandeelhouders
haar stem kan laten gelden, biedt de wet aandeelhouders die samen minstens één procent van het geplaatste
kapitaal aan aandelen in hun bezit hebben de mogelijkheid om een aandeelhoudersvergadering bijeen te
roepen. Bij een wijziging van statuten geldt dat alle aandeelhouders hiermee eens moeten zijn.
Alle uitkeringen aan aandeelhouders moeten worden goedgekeurd door het bestuur van de bv. Het bestuur
moet dergelijke uitkeringen weigeren als het weet dat de bv door deze uitkeringen zijn opeisbare schulden niet
zal kunnen betalen. Kan de bv, na een uitkering aan aandeelhouders, inderdaad zijn schulden niet meer
betalen, dan kunnen de schuldeiseres de bestuurders van de bv hoofdelijk aansprakelijk stellen voor deze
schulden, tot het totale bedrag dat aan de aandeelhouders is uitgekeerd (art. 1:216 BW).
17.6 Verschillen nv en bv
1. Een bv bevat een aanbiedingsregeling (tenzij uitzondering), nv is dit niet toegestaan
2. Aandeelhouder van nv krijgt als bewijs van zijn aandeel een aandeelbewijs. Het bewijs van je
aandeelhouder van een bv bent, is alleen te vinden in het aandelenregister van de bv.
3. Bv kent alleen aandelen op naam, een nv kent ook aandelen aan toonder.
4. Nv een wettelijk voorgeschreven kapitaal geldt van €45000. Voor bv geen minimum.
17.7 De aansprakelijkheid van bestuurders
Op de regel dat schuldeiser de privévermogens van bestuurders niet aan kunnen spreken, gelden enige
uitzonderingen. Men noemt deze uitzonderingen de antimisbruikwetgeving.
Meldingsplicht – blijft tijdige melding achterwege, dan kunnen deze instanties, als de vennootschap
failliet gaat, het privévermogen van de bestuurders aanspreken. De bestuurders zijn in dat geval
hoofdelijk aansprakelijk voor deze schulden, dit wil zeggen dat ze ieder voor het totaal van de schuld
aangesproken kunnen worden. Na een tijdige melding geldt dat een bestuurder alleen hoofdelijk
aansprakelijk is met zijn privévermogen als het onvermogen om deze vorderingen te betalen mede te
wijten is aan wanbeleid van de bestuurder (belastingwetten)
Onbehoorlijk bestuur – art. 2:138 en 2:248 BW. Wanbeleid door bestuurders hoofdelijk aansprakelijk.
Voor de hoofdelijke aansprakelijkheid is vereist dat de curator in het faillissement kan bewijzen dat het
bestuur in de drie jaar vóór de faillietverklaring zijn taak niet behoorlijk heeft vervuld. Voorbeelden
onbehoorlijk bestuur: onzorgvuldige boekhouding, onttrekken van gelden aan vennootschap, slordige
kredietbewaking etc.
17.8 Ondernemingsvormen die geen rechtspersoonlijkheid bezitten
17.8.1 Eenmanszaak
Één persoon is eigenaar van de onderneming
Vermogen van de ondernemer en dat van de onderneming vormen één geheel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xlieke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.