beginselen van de democratische rechtstaat master artikelen samenvatting week 5
Written for
Universiteit van Amsterdam (UvA)
Master publiekrecht: Staats- en Bestuursrecht
Beginselen van de democratische rechtstaat
All documents for this subject (4)
Seller
Follow
daisyvantslot
Reviews received
Content preview
Week 5 BDR samenvatting
De rol van de rechter in de gezondheidszorg, in het bijzonder aan het begin en einde van het leven
Rechterlijk activisme? > rechtspraak speelt een grote rol in de rechtsvorming op dit gebied.
Levensbeeindiging op verzoek: spanning tussen bescherming van het leven en het recht op
zelfbeschikking > wetgever laat het afweten dus worden de rechters voor het blok gezet.
Veranderende rol rechter: vroeger werd de rechter als ‘ bouche de la loi’ gezien > hij sprak recht
volgens de wet > de rechter is steeds actiever geworden > rechter geeft gestalte aan
rechtsbeginselen.
Rol rechter in de gezondheidszorg: belangrijke rol voor de rechtspraak, rechter toetst vaak aan
niet-wettelijke normen (zelfregulering beroepsgroepen). 1952: HR doorbrak het gesloten systeem
van medische beroepsuitoefening. Er zijn ook zaken waarin de rechter wetgeving terzijde laat of er
toepassing of aanvulling aan geeft, dat recht wordt gedaan aan hoger recht (internationale
verdragen)
Rol van de rechter bij rechtsvragen aan het begin en einde van het leven: dit zijn de onderwerpen
waarbij de rol van de rechter erg in het oog springt omdat er geen maatschappelijke consensus is
op deze onderwerpen.
Afbreking van zwangerschap: het begrip medisch indicatie werd eerder door de rechtspraak
geïnterpreteerd als ‘levensgevaar voor de vrouw’, het begrip werd later steeds ruimer uitgelegd.
Op grond van de geestelijke gezondheid kon abortus ook toelaatbaar zijn bijvoorbeeld. Later werd
ook sociale gronden geaccepteerd door de rechtspraak > kennelijk zag de rechter zich door het
uitblijven van wetgeving genoodzaakt om gevolg te geven aan de veranderende maatschappij.
De rol van de rechter na totstandkoming abortus en eutanasiewetgeving: abortuswetgeving laat
meer ruimte voor zelfbeschikking (vrouw beslist uiteindelijk), bij euthanasie speelt de arts een veel
grotere rol. Bij abortus zijn samenleving en strafrecht veel meer op afstand gezet (controle van
individuele beslissingen nauwelijks mogelijk), bij euthanasie moet elke beslissing worden gemeld
en getoetst door een toetsingscommissie.
Er is vraag naar een minder knellend, meer liberale wet > volgens auteur is daar geen
wetswijziging voor nodig omdat onder ‘uitzichtloos en ondragelijk lijden’ meer kan worden verstaan
dan dat nu het geval is > kan dit van de rechter gevergd worden? Ja, hij zou formeel niet tegen de
wet ingaan maar de grens verleggen. Volgens auteur zou een liberaal rechtsregiem (met minimum
aan bescherming van gemeenschappelijke waarden) de voorkeur hebben omdat rond dit
onderwerp geen consensus is en dan iedereen zijn eigen levensopvatting kan volgen. Als de
wetgever niet in staat is in zo’ n regiem te voorzien bestaat er een maatschappelijke behoefte dat
de rechter een ruime uitleg hanteert van de huidige wet in de geest van de tijd.
Rol van de wetgever: zou zich moeten beperken tot het vaststellen van een buitengrens,
waarbinnen ruimte is voor beslissingen en individuele gevallen door artsen die bereid zijn patiënten
te helpen en daarvoor de verantwoordelijkheid op zich te nemen. Als die buitengrens maar
voldoende ruim wordt getrokken, kan ook de rol van de rechter beperkt blijven.
The Dutch Euthanasia Act: Recent Legal Developments
Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding kwam in 2002 tot stand. Dit
artikel geeft een overzicht van de meest recente ontwikkelingen van de Nederlandse euthanasie-
wet (met speciale aandacht door patiënten met dementie, psychiatrische problemen en voltooid
leven. Tot 2002 regelde het WvS dat euthanasie en hulp bij zelfdoding in alle omstandigheden
verboden waren. Tot 1 apr 2002 heeft de rechtspraak in bijzondere gevallen een uitzondering
gemaakt, namelijk wanneer de arts op verzoek van een patiënt heeft opgetreden en zich gehouden
heeft een aantal zorgvuldigheidseisen. Rechtsgrondslag voor deze aanpak: overmacht. In 2002
heeft de Wtl een speciale grond voor vrijstelling van strafrechtelijke aansprakelijkheid toegevoegd
aan 293 en 294 WvS: euthanasie is geen probleem indien een arts het uitvoert, zich houdt aan art
2 lid 1 Wtl (due care requirements) en het rapporteert. In principe blijft de actie strafbaar, maar
onderworpen aan de in de wet gespecificeerde voorwaarden en indien dit door een arts wordt
uitgevoerd, wordt het niet geacht strafbaar te zijn. Arts moet de forensisch patholoog is kennis
stellen met een rapport waarin hij aangeeft dan aan alle voorwaarden is voldaan, dit rapport wordt
vervolgens getoetst door het Regional Review Committe > als aan alle voorwaarden van art. 2 lid 1
is voldaan dan is de procedure voltooid, als dit niet het geval is zal het worden doorgegeven aan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller daisyvantslot. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.