Het is een uitgebreide samenvatting met plaatjes en de begrippen goed uitgelegd. Doordat het hoofdstuk in verschillende deelparagrafen is opgedeeld is, maakt dat het overzichtelijker met leren. De begrippen zijn dikgedrukt en tussenhaakjes de uitleg, zodat je ze snel weer terug kan lezen.
SAMENVATTING SCHEIKUNDE HOOFDSTUK 16
§16.1: Koolhydraten
Glucose en glycogeen zijn koolhydraten. Ze worden onder invloed van zonlicht
gevormd in groene planten uit koolstofdioxide en water. Op microniveau is een
koolhydraat een koolstofverbinding met de algemene formule CnH2mOm.
Koolhydraten worden ook wel sachariden of suikers genoemd. Monosachariden
zijn koolhydraten waarvan de moleculen uit één ringvormige eenheid van vijf of zes
atomen bestaan. Glucose is een hexose, een molecuul met zes C-atomen. Een
monosacharide waarvan de moleculen vijf C-atomen hebben heet een pentose.
Disacharidemoleculen bestaan uit twee ringvormige eenheden. Zo’n disacharide
kan ontstaan door een condensatiereactie van twee monosacharide-eenheden,
waarbij ook water ontstaat. Polysachariden zijn polymeren van
monosacharidemoleculen en ontstaan door polycondensatie. Omdat in de
monosachariden meerdere OH-groepen voorkomen waaraan polycondensatie kan
optreden, kunnen polysachariden zowel vertakt als
onvertakt zijn. Di- en polysachariden kunnen door
hydrolyse worden afgebroken tot monosachariden.
Van alle koolhydraten uit je voeding blijven
uiteindelijk de monosachariden glucose en fructose
over.
§16.2: Vetten
Oliën en vetten functioneren in je lichaam als reservebrandstof en bouwstof. Ze zijn
nodig voor de vorming van celmembranen. Oliën en vetten zijn esters van glycerol
(propaan-1,2,3-triol) en vetzuren (= carbonzuren met
een lange koolstofketen). De letter R geeft hierbij een
koolstofketen aan die vaak tussen de 4 en 28 C-atomen
lang is. Omdat de meeste oliën en vetten tri-esters van
glycerol zijn, worden ze ook triglyceriden genoemd
(ook wel lipiden). De vetzuren bestaan uit lange
onvertakte ketens met een even aantal C-atomen. Bij sommige vetzuren komen
één of meer dubbele bindingen tussen twee koolstofatomen voor (= onverzadigde
vetzuren). De C=C-bindingen in een olie komen in de moleculen vrijwel altijd in de
cis-vorm voor. Aangezien er in een molecuul geen OH- of NH-groepen voorkomen,
worden er geen waterstofbruggen met watermoleculen gevormd. vetmoleculen zijn
dus apolair en daardoor slecht oplosbaar in water. Oliën en vetten worden door
hydrolyse afgebroken tot glycerol en vrije vetzuren. Essentiële vetzuren kan het
lichaam niet zelf maken en moeten uit de voeding worden opgenomen.
Vet is bij kamertemperatuur een vaste stof, terwijl een olie dan vloeibaar is. In
vetten komen alleen triglyceridemoleculen met verzadigde vetzuren voor. Deze
vetzuren liggen redelijk dicht op elkaar in een regelmatig patroon. De ruimte tussen
de triglyceridenmoleculen is hierdoor klein. Het gevolg is een relatief sterke
vanderwaalsbinding en een hoger smeltpunt. De stof is
vast bij kamertemperatuur. In olie komen
triglyceridenmoleculen met onverzadigde vetzuren voor.
Deze waaieren enigszins uit, door de knik bij elke cis-C=C-
binding. Door de onregelmatigere vorm wordt de afstand
tussen de moleculen groter. Hierdoor is de
vanderwaalsbinding zwakker dan bij verzadigde vetten.
a = verzadigde vetzuren
b = onverzadigde vetzuren Een olie heeft dan een lager smeltpunt en is dus
vloeibaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demilut14. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.87. You're not tied to anything after your purchase.
