Een belasting kan alleen geheven worden als daar een wet voor is
Privaatrecht gaat over de relatie tussen burgers onderling.
Publiekrecht gaat over de relatie tussen burgers en overheid.
Twee algemene wetten in het publiekrecht zijn:
Awb: Algemene wet bestuursrecht
AWR: Algemene wet inzake rijksbelastingen
Recht
Recht is een verzameling van normen
Publiekrecht bestaat uit drie onderdelen:
- Staatsrecht: Alles omtrent de staat als geheel; grondwet, internationale verdragen
- Bestuursrecht: Alles wat gaat over het besturen van iets. Uitvoerende macht. Regels waar de
overheid zich aan moet houden
- Belastingrecht
- Strafrecht
Het dilemma van publiekrecht is de spanning tussen eenzijdig bindende overheidsbesluiten en
individuele vrijheid. Er moet een balans gezocht worden tussen vrije keuze van de burger en de regels
van de overheid.
Oplossing: De democratische rechtsstaat; de burgers kiezen zelf de overheid en zijn daarom bereid
om de regels te accepteren.
Wanneer is een staat een rechtsstaat?
Als er sprake is van:
-Legaliteitsbeginsel
-Machtsverdeling
-Grondrechten
-Rechterlijke controle
, Legaliteitsbeginsel
-Overheidsoptreden moet berusten op een wettelijke grondslag.
-Overheidsoptreden moet plaatsvinden binnen de grenzen van de wet.
In geval van checks and balances wordt er afhankelijkheid tussen actoren ingebouwd, zodat geen één
enkele partij alle macht heeft.
-Machtsverdeling gebeurt ook op kleinere schalen.
Grondrechten
Fundamentele vrijheden en rechten. Hoofdstuk 1 van de grondwet.
Bijvoorbeeld vrijheid van godsdienst en meningsuiting.
Rechterlijke controle
De rechterlijke macht is onafhankelijk.
Er is ook een:
Democratische rechtsstaat: Burgers moeten niet alleen bescherming tegen de overheid hebben,
maar ook zeggenschap in het functioneren van de overheid.
Sociale rechtsstaat (verzorgingsstaat): Meer overheidsingrijpen. Waar een andere rechtsstaat de
overheid verbied zich te bemoeien met burgers, verplicht de sociale rechtsstaat de overheid om de
burgers te beschermen/verzorgen.
Hoorcollege 2
Machtsverdeling
Montesquieu bedacht de trias politica ter voorkoming van machtsmisbruik. De macht in de regering
van een land ligt dan bij een uitvoerende macht, wetgevende macht en een rechtsprekende macht.
Een macht die de regels bedenkt, een macht die de regels handhaaft en een macht die rechtspreekt
over verschillen in opvattingen van die regels.
Trias politica is een voorbeeld van horizontale machtsverdeling. Decentralisatie is een voorbeeld van
verticale machtverdeling.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joldenhartog. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.