BBG2 WEEK 8
Dit document bestaat uit 2 aparte uitwerkingen van BBG2 Week 8. Onderwerpen die aan bod komen zijn:
1. Thema gedrag: OCD, somatische symptoomstoornis, stoornis in lichaamsbeweging, conversie, ziekteangststoornis,
aanpassingsstoornis, dwangbehandeling
2. Thema brein: epilepsie, epileptische aanvallen
3. Thema reumatologie: osteoporose, fractuurpreventie, red flags rugpijn, fybromyalgie
INHOUD
Uitwerking 1
Gedrag ............................................................................................................................................................................... 3
Obsessive compulsive en verwante stoornissen ........................................................................................................... 4
Obsessieve compulsieve stoornis (OCD, OCS) ............................................................................................................ 4
MOrfodysfore stoornis – stoornis in de lichaamsbeleving ............................................................................................. 7
Somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen ................................................................................................ 8
Somatische symptoomstoornis ...................................................................................................................................... 9
ziekteangststoornis ....................................................................................................................................................... 10
Conversiestoornis ......................................................................................................................................................... 10
Beweging – reumatologie ................................................................................................................................................ 12
osteoporose .................................................................................................................................................................. 12
postmenopauzale osteoporose .................................................................................................................................... 15
etiologie van fracturen .................................................................................................................................................. 15
fractuur diagnose .......................................................................................................................................................... 16
rode vlaggen rugpijn ..................................................................................................................................................... 17
Fybromialgie – gegeneraliseerde pijnsyndromen ........................................................................................................ 19
behandeling .................................................................................................................................................................. 22
Brein ................................................................................................................................................................................. 24
Epileptische aanvallen .................................................................................................................................................. 25
Classificatie epilepsieaanvallen ................................................................................................................................... 31
Classificatie epilepsiesyndromen ................................................................................................................................. 35
Koortsconvulsies .......................................................................................................................................................... 38
DD aanvallen ................................................................................................................................................................ 38
Uitwerking 2
epileptische aanvallen ...................................................................................................................................................... 41
epileptische aanvallen: wel of geen epilepsie? ................................................................................................................ 44
etiologie en epilepsiesyndromen...................................................................................................................................... 45
diagnostiek ....................................................................................................................................................................... 45
anamnese en LO .......................................................................................................................................................... 45
behandeling ...................................................................................................................................................................... 46
fibromyalgie ...................................................................................................................................................................... 49
klinisch beeld ................................................................................................................................................................ 49
, acr classificatie voor fibromyalgie ................................................................................................................................ 49
diagnostiek ....................................................................................................................................................................... 50
anamnese ..................................................................................................................................................................... 50
lichamelijk onderzoek ................................................................................................................................................... 50
behandeling .................................................................................................................................................................. 50
osteoporose ..................................................................................................................................................................... 51
postmenopauzale osteoporose .................................................................................................................................... 51
etiologie van fracturen .................................................................................................................................................. 51
fractuur diagnose .......................................................................................................................................................... 52
rode vlaggen rugpijn ..................................................................................................................................................... 53
obsessieve-compulsieve stoornis ................................................................................................................................ 55
morfodysfore stoornis ................................................................................................................................................... 57
Referenties ....................................................................................................................................................................... 58
2
,BBG2 WEEK 8 [UITWERKING 1]
GEDRAG
OCD – dwangstoornis
• Medicatie en therapie vormen
Somatische symptoomstoornis
• Wat is het?
• Wat is het verschil met conversiestoornis en ziekteangststoornissen
Stoornis in de lichaamsbeleving
Conversie
Ziekteangst stoornis
Aanpassingsstoornis
Dwangbehandeling
• Crisismaatregel, zorgmachtiging
• Ernstig nadeel
o Gevaar voor anderen
o Gevaar voor zichtzelf
o Maatschappelijke neergang
• Zorgmachtiging – op de lange termijn
3
,OBSESSIVE COMPULSIVE EN VERWANTE STOORNISSEN
De kenmerkende symptomen van obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen zijn obsessies en/of compulsies.
We onderscheiden de • Obsessieve-compulsieve stoornis (ODC/ OCS)
volgende obsessieve- • Morfodysfore stoornis – stoornis in de lichaamsbeleving
compulsieve en verwante • Verzamelstoornis
stoornissen • Trichotillomanie
• Excoriatiestoornis
• Obsessieve-compulsieve of verwante stoornis door een middel/medicatie
• Obsessieve-compulsieve of verwante stoornis door een somatische
aandoening.
Binnen OCD worden de • Angst voor besmetting en wasdwang
volgende subtypen • Angst voor een gevaarlijke gebeurtenis en controledwang
onderscheiden • Agressieve, seksuele en religieuze obsessies en compulsies
• Symmetrieobsessies en compulsies, tellen en/of ordenen of verzameldwang
EPIDEMIOLOGIE
• Obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen ontstaan vaak al in de vroege adolescentie
• De levensprevalentie van de OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS is 2-3%.
• Er is comorbiditeit met de depressieve stoornis, angststoornissen, ticstoornissen en cluster C-
persoonlijkheidsstoornissen.
DIFFERENTIELE DIAGNOSTIEK
In de differentiële diagnostiek van obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen moeten somatische aandoeningen worden
uitgesloten, evenals het gebruik of de onttrekking van bepaalde (genees) middelen, en wordt onderscheid gemaakt met:
• De dwangmatige-persoonlijkheidsstoornis, angststoornissen, de ziekteangststoornis, verslavingen, eetstoornissen,
parafilieën en tic stoornissen.
OBSESSIEVE COMPULSIEVE STOORNIS (OCD, OCS)
De OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS (OCD) kenmerkt zich door obsessies (dwanggedachten, dwangimpulsen en/of
dwangbeelden) en/of compulsies (dwanghandelingen: ook psychische activiteiten).
• Obsessies worden, zeker in het begin, ervaren als egodystoon (ik-vreemd): de patiënt beleeft ze als niet-eigen,
opgedrongen en onwenselijk.
Bijkomende obsessieve symptomen kunnen zijn:
• Rumineren: letterlijk 'herkauwen' – voortdurend een al dan niet reëel probleem moeten overpeinzen, wikken en
wegen, als regel zonder dat er een constructieve oplossing wordt gevonden;
• Dwangmatig piekeren: aanhoudende zich opdringende pijnlijke, onplezierige of onaangename gedachten, waaraan de
patiënt zich niet kan onttrekken en waarvan de emotionele betekenis niet in verhouding staat tot het onderwerp
waarover wordt gepiekerd;
• Twijfelzucht: steeds maar moeten twijfelen;
• Besluiteloosheid.
Obsessies gaan gepaard met angst of onrust. Omdat obsessies hinderlijk en/of schaamtevol zijn, probeert de persoon er
weerstand tegen te bieden door ze te negeren, ze te neutraliseren of ze te stoppen, bijvoorbeeld door compulsies.
• Compulsies kunnen dwanghandelingen zijn (zoals handen wassen, ordenen, controleren), of geruststellende psychische
activiteiten (zoals bidden, tellen, woorden in stilte herhalen).
4
,DSM-V OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS
CRITERIUM A - Aanwezigheid van obsessies (dwanggedachten, -impulsen en/of -voorstellingen), compulsies (dwanghandelingen
en/of dwangmatige psychische activiteiten) of beide.
Obsessies worden gedefinieerd door (1) en (2):
1. Recidiverende en persisterende gedachten, impulsen of voorstellingen die gedurende bepaalde momenten van de
stoornis als intrusief en ongewenst worden ervaren, en die bij de meeste betrokkenen duidelijke angst of lijdensdruk
veroorzaken.
2. De betrokkene probeert deze gedachten, impulsen of voorstellingen te negeren of te onderdruk- ken, of deze te
neutraliseren met een andere gedachte of handeling (bijvoorbeeld een compulsie).
Compulsies worden gedefinieerd door (1) en (2):
1. Repetitieve handelingen (bijvoorbeeld handen wassen, ordenen, controleren) of psychische activiteiten (bijvoorbeeld
bidden, tellen, in gedachten woorden herhalen) waartoe de betrokkenen zich gedwongen voelt: in reactie op een
obsessie, of volgens regels die rigide moeten wordt toegepast.
2. De handelingen of de psychische activiteiten hebben tot doel om angst of lijdensdruk te voorkomen of te verminderen,
of om een bepaalde gevreesde gebeurtenis of situatie te voorkomen, maar deze handelingen of psychische activiteiteten
hebben geen reëel verband met datgene wat moet worden geneutraliseerd of voorkomen, of zijn duidelijk excessief.
CRITERIUM B – De obsessies en/of compulsies zijn tijdrovend (zij nemen bijvoorbeeld meer dan een uur per dag in beslag).
KLINISCHE SUBTYPEN
Er bestaan verschillende vormen van de obsessieve-compulsieve stoornis. Meestal hangen de obsessies en compulsies inhoudelijk
met elkaar samen.
Globaal kunnen vier groepen dwangsymptomen onderscheiden worden, die horen bij de vier subtypen van de obsessieve-
compulsieve stoornis.
Klinische subtypen van de obsessieve-compulsieve stoornis
Angst voor besmetting; wasdwang • Obsessies over mogelijke besmetting met vuil, asbest, bacteriën en virussen of
uitscheidingsproducten.
• Om angst te verminderen voeren ze was- en schoonmaakrituelen uit en
vermijden ze contact met deze stoffen
Angst voor een gevaarlijke gebeurtenis; • Deze patiënten hechten een sterk geloof aan gebeurtenissen die zouden kunnen
controledwang plaatsvinden en waar de patiënt verantwoordelijk voor zou zijn.
• De angst wordt verminderd door controlerituelen en door angstwekkende
situaties te vermijden.
Agressieve, seksuele en religieuze • Bij deze groep speelt het fenomeen thought-action fusion een belangrijke rol: de
obsessies en compulsies persoon denkt dat de kans dat iets gebeurt groter wordt als hij er een gedachte
over heeft.
• 'Als ik eraan denk dat mijn moeder een ongeluk zou kunnen overkomen, neemt
de kans ook toe dat dit daadwerkelijk gebeurt'.
Irreëel beeld dat ze er aan denken en dit ook echt gaat gebeuren. Ze zijn dan
handelingen uit aan het voeren zodat dit niet echt gaat gebeuren.
Symmetrieobsessies en -compulsies, en Patiënten hebben dwanggedachten dat allerlei zaken precies 'goed ' moeten zijn.
compulsief tellen, ordenen en daarmee
geobsedeerd zijn.
(!) Verzameldwang kan ook voorkomen als afzonderlijk fenomeen zonder dat er sprake is van obsessies en compulsies (dan
verzamelstoornis genoemd)
EPIDEMIOLOGIE
5
, • Obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen ontstaan vaak al in de vroege adolescentie (rond het 22e levensjaar)
• De levensprevalentie van de OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS is 2-3%.
o Evenveel bij mannen als vrouwen
• Er is comorbiditeit met de depressieve stoornis (60%), angststoornissen (70%), ticstoornissen (30%) en cluster C-
persoonlijkheidsstoornissen (30%).
RISICOFACTOREN
• Zwangerschappen
• Genetische kwetsbaarheid – niet heel hoog, maar is aanwezig (40-60%)
• Etc…
DIAGNOSTIEK
Op grond van anamnese en status-mentalis onderzoek.
Dwangsymptomen worden beleefd als niet behorend tot de eigen belevingswereld (egodystoon). Voor de patiënt zijn ze vreemd
en irrationeel. Dit is een belangrijk onderscheid met de waan, waarbij je juist overtuigd bent van wat je denkt en ervaart.
→ Op het moment dat de obsessies gepaard gaan met ontbrekend realiteitsbesef (bij obsessieve-compulsieve stoornis, de
morfodysfore stoornis, en de verzamelstoornis) is het onderscheid met de waanstoornis soms lastig.
Aanvullende diagnostiek
• Uitsluiten of het door een somatische stoornis wordt veroorzaakt
• Bij kinderen streptokokken infectie
• Y bocs –om dwanghandelingen en obsessies in kaart te brengen (veelgebruikt meetinstrument)
BELOOP
Het beloop van de obsessieve-compulsieve stoornis is voor de meeste patiënten episodisch met incomplete tussentijdse remissie.
Voor de minderheid (30%) is het beloop chronisch.
De obsessieve-compulsieve stoornis is niet moeilijk vast te stellen, maar omdat patiënten zich schamen voor hun klachten, melden
zij zich vaak pas na gemiddeld 15 jaar bij de huisarts voor hulp.
BEHANDELING
De obsessieve-compulsieve stoornis wordt behandeld met COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE , SEROTONERGE ANTIDEPRESSIVA , of
een combinatie hiervan.
• Soms in combinatie met een ATYPISCH ANTIPSYCHOTICUM
o Quetinapine
o Aripiprazol
1e keus SSRI, 2e keus TCA (clomipramine)
Exposure in vivo en respons preventie
Wanneer effect van medicatie – 10 tot 12 weken. Meerdere maanden overheen laten gaan voor je effect kan evalueren.
Wanneer cognitieve gedragstherapie en medicamenteuze behandeling (serotonerg antidepressivum eventueel in combinatie met
atypisch antipsychoticum) niet tot remissie leiden, kan NEURO-CHIRURGISCH INGRIJPEN (capsulotomie, cingulotomie, of diepe-
hersenstimulatie) overwogen worden.
→ Waar zou je DBS laten plaatsen?
o Waar de meeste dwangactivatie zit
6
, → Alleen geïndiceerd bij therapie resistente OCD
Niet-invasieve vormen van neuromodulatie (onder andere TRANSCRANIËLE MAGNETISCHE STIMULATIE ) zijn in ontwikkeling.
Na behandeling (psychotherapeutisch, medicamenteus of een combinatie van beide) blijkt ongeveer 50% van de patiënten niet
meer aan de obsessieve-compulsieve stoornis te voldoen. Dat wil meestal zeggen dat de dwangklachten gereduceerd zijn tot
minder dan r uur per dag. Voor 25% van de patiënten geldt dat de symptoomreductie ondanks adequate behandeling onvolledig
is. Bij de overige 2 5% van de patiënten blijken de klachten niet of weinig te verbeteren.
MORFODYSFORE STOORNIS – STOORNIS IN DE LICHAAMSBELEVING
Bij de MORFODYSFORE STOORNIS is de patiënt gepreoccupeerd met een vermeende misvorming of onvolkomenheid in het
uiterlijk die voor een buitenstaander niet waarneembaar is, of die een buitenstaander als onbeduidend zou ervaren.
Het kan over alle delen van het lichaam gaan, maar betreft voornamelijk de ogen, de neus, de kin, de tanden, de borsten en de
geslachtsdelen.
Een speciale vorm die voornamelijk bij mannen voorkomt, is het musculodysfore type waarbij je meent dat je lichaam te klein of
onvoldoende gespierd is.
(!) Het risico op chirurgische interventies is groot wanneer de morfodysfore stoornis niet herkend of erkend wordt.
(!) Belangrijk bij deze aandoening is dat het realiteitsbesef in veel gevallen verminderd of afwezig is (dan spreek je van een
dysmorfe waan), en dat een groot deel van de patiënten betrekkingswanen heeft.
DSM-V MORFODYSFORE STOORNIS
CRITERIUM A – Preoccupatie met een of meer vermeende misvormingen of onvolkomenheden in het uiterlijk die door anderen
niet waarneembaar zijn, of door hen als onbeduidend worden beschouwd.
CRITERIUM B – Op een bepaald moment tijdens het beloop van de stoornis heeft de betrokkene in reactie op de ongerustheid
over het uiterlijk repetitieve handelingen verricht (zoals zichzelf controleren in de spiegel, zich excessief uiterlijk verzorgen, aan
de huid pulken, of om geruststelling vragen) of psychische activiteiten uitgevoerd (zoals het eigen uiterlijk vergelijken met dat van
anderen) .
BELOOP
• Kan al vroeg debuteren – in 2/3 van de gevallen voor het 18e levensjaar
• Deze groep die de aandoening op jonge leeftijd ontwikkeld heeft een slechtere prognose dan de groep die de aandoening
op latere leeftijd ontwikkeld.
(!) De stoornis wordt vaak niet herkend en erkend, terwijl de uitwerking op het leven van de patiënt zeer groot is.
Patiënten met morfodysfore stoornis dringen vaak aan op operatief ingrijpen, wat geen oplossing voor het probleem geeft maar
wel de kans op secundaire, iatrogene schade verhoogt.
7
,SOMATISCH-SYMPTOOMSTOORNIS EN VERWANTE STOORNISSEN
Bij de SOMATISCH-SYMPTOOMSTOORNIS EN VERWANTE STOORNISSEN zijn lichamelijke klachten de hoofdklacht voor de
zorgvraag. Deze lichamelijke klachten kunnen zowel voortkomen uit somatische ziekten, als optreden zonder de aanwezigheid
van een somatische ziekte (somatisch onverklaarde lichamelijke klachten, SOLK).
Kenmerkend: Somatische klachten gaan gepaard met disfunctionele gevoelens, gedachten en gedragingen.
We onderscheiden de volgende somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen:
• Somatisch-symptoomstoornis
• Ziekteangststoornis
• Conversiestoornis
• Psychische factoren die somatische aandoeningen beïnvloeden.
Epidemiologie: De prevalentie van de somatisch-symptoomstoornissen in de algemene bevolking geschat op 6%
Beloop: Wisselend beloop dat afhankelijk is van de ernst van de symptomen en van luxerende en onderhoudende
factoren.
De ernstige gevallen kunnen zowel een licht als een episodisch en chronisch beloop hebben.
Comorbiditeit: Depressieve stoornis
Angststoornissen
Persoonlijkheidsstoornissen
Diagnostiek: Nadruk ligt op het opsporen van disfunctionele gedachten, gevoelens en gedragingen en daarmee gepaard
gaande zorgen over de gezondheid. Niet zozeer bij het uitsluiten van een somatische of psychiatrische
aandoening die de lichamelijke klachten kan verklaren.
De psychiater moet alert zijn op een van de somatisch-symptoomstoornissen wanneer er bij de patiënt sprake
is van buitensporige denkbeelden, emoties en gedragingen tegenover de lichamelijke klachten.
(!) Bij de somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen is de lichamelijke klacht een gegeven, ongeacht de vraag of
de klacht somatisch verklaarbaar is of niet.
De focus ligt nu op het zogeheten B-criterium dat de patiënt disfunctioneel omgaat met lichamelijke klachten, of die nu verklaard
zijn door een somatische aandoening of niet.
RISICOFACTOREN
• Veel aandacht voor lichamelijke klachten vanuit thuis
• Seksueel misbruik
• Lage sociaal economische status
• Life events
• Ernstige somatische aandoening
BEHANDELING
(!) Aandacht ligt op het aanpakken van de disfunctionele gevoelens, gedachten en gedragingen tegenover de lichamelijke
klachten.
Cognitieve gedragstherapie, psycho-educatie
8
,SSRI bij ziekteangst of SSS – niet standaard voorgeschreven
SOMATISCHE SYMPTOOMSTOORNIS
Het kan bij de somatisch-symptoomstoornis zowel gaan om onverklaarde of functionele aandoeningen, zoals fibromyalgie, het
chronische-vermoeidheidssyndroom (cvs), het benigne pijnsyndroom en het prikkelbare darmsyndroom, als om lichamelijke
symptomen die passen bij een ziekte zoals diabetes mellitus.
→ Waar het in beide gevallen om gaat, is dat de somatische symptomen gepaard gaan met abnormale gedachten,
gevoelens en gedragingen zoals omschreven in het B-criterium
DSM-IV CRITERIA – PIJNSTOORNIS – VOORHEEN
CRITERIUM A – Pijn in één of meer anatomische locaties vormt de belangrijkste presentatie en is van voldoende ernst om
medische zorg te rechtvaardigen.
CRITERIUM B – De pijn veroorzaakt in significante mate lijden of beperkingen in het sociaal of beroepsmatig functioneren of het
functioneren op andere belangrijke terreinen.
CRITERIUM C – Psychische factoren worden verondersteld een belangrijke rol te spelen bij het begin, de ernst, de verergering of
het voortduren van de pijn.
CRITERIUM D – De pijn wordt niet met opzet veroorzaakt of voorgewend (zoals bij een nagebootste stoornis of simulatie).
CRITERIUM E – De pijn is niet eerder toe te schrijven aan een stemmingsstoornis, angststoornis of psychotische stoornis en
voldoet niet aan de criteria voor een dyspareunie.
DSM-V CRITERIA SOMATISCH-SYMPTOOMSTOORNIS – NU
CRITERIUM A – Een of meer lichamelijke klachten waar de betrokkene onder lijdt, of die het dagelijks leven in significante mate
verstoren.
CRITERIUM B – Excessieve gedachten, gevoelens of gedragingen samenhangend met de lichamelijke klachten of de hiermee
gepaard gaande zorgen over de gezondheid, tot uiting komend in minstens één van de volgende kenmerken:
1. Disproportionele en persisterende gedachten over de ernst van de klachten.
2. Een persisterende hoge mate van ongerustheid over de gezondheid of de klachten.
3. Het excessief veel tijd en energie besteden aan deze klachten of aan de zorgen over de gezondheid.
CRITERIUM C – Niet elke afzonderlijke lichamelijke klacht hoeft steeds aanwezig te zijn, maar het hebben van klachten op zich is
wel persisterend (meestal langer dan zes maanden).
Er kan gespecificeerd worden of er sprake is van
• Met voornamelijk pijn (voorheen pijnstoornis)
o Deze specificatie geldt voor mensen van wie de lichamelijke klachten vooral bestaan uit pijn.
• Persisterend
o Een persisterend beloop wordt gekenmerkt door ernstige klachten, duidelijke beperkingen in het functioneren
en een lange duur (langer dan zes maanden).
→ Geen evidente oorzaak voor de pijn
→ Het kan ook zijn dat er in het begin daadwerkelijk iets van pijn is geweest, die zich later manifesteert in een pijnstoornis.
→ Cognitieve therapie
EPIDEMIOLOGIE
9
, In het algemeen wordt de prevalentie van somatisch-symptoomstoornissen in de algemene bevolking geschat op 6%.
→ Komt vaker voor bij vrouwen
o Vrouwen melden zich eerder bij de huisarts met lichamelijke klachten
→ Onderschatting (mensen melden zich niet altijd)
ZIEKTEANGSTSTOORNIS
Het essentiële kenmerk van de ziekteangststoornis is de preoccupatie met de opvatting of de vrees een ernstige ziekte te
hebben.
Het kan gaan om excessief piekeren over lichamelijke sensaties en de veronderstelde gevolgen ervan, gepaard gaande met angst
en ongerustheid, herhaaldelijk controleren van het lichaam, en veelvuldig artsenbezoek dat slechts kortstondig opluchting geeft.
Maar ook vermijdingsgedrag uit angst kan optreden.
→ Patiënten met een ziekteangststoornis kunnen zich dus ofwel excessief vaak bij de arts presenteren, of juist veel te lang
niet, bijvoorbeeld door niet naar de arts te gaan uit vrees voor een diagnose van kanker.
DSM-V ZIEKTEANGSTSTOORNIS
CRITERIUM A – Preoccupatie met het hebben of krijgen van een ernstige ziekte.
CRITERIUM B – Lichamelijke klachten zijn niet aanwezig, of als dit wel het geval is: slechts in lichte mate. Als er een somatische
aandoening aanwezig is, of een hoog risico om een somatische aandoening te ontwikkelen (zoals wanneer een ziekte veel in de
familie voorkomt), is de preoccupatie duidelijk excessief of disproportioneel.
CRITERIUM C – Er is een hoge mate van angst over de gezondheid, en de betrokkene is snel verontrust over de eigen
gezondheidstoestand.
CRITERIUM D – De betrokkene vertoont excessief gezondheidsgerelateerd gedrag (controleert bijvoorbeeld herhaaldelijk zijn of
haar lichaam op tekenen van ziekte) of maladaptatieve vermijding (vermijdt bijvoorbeeld doktersafspraken en ziekenhuizen).
CONVERSIESTOORNIS
Bij de CONVERSIESTOORNIS heeft de patiënt functionele veranderingen in willekeurige sensorische of motorische functies.
Daarom wordt de conversiestoornis ook wel een FUNCTIONEEL-NEUROLOGISCH-SYMPTOOMSTOORNIS genoemd.
Voorbeelden:
• Onverklaarde parese of paralyse van een ledemaat
• Onvermogen om te lopen (abasie)
• Onvermogen om te staan (astasie)
• Slikstoornis
• Afwezig stemvolume (afonie)
• Neurologisch onverklaarde bewegingsstoornis – zoals een tremor
• Sensorische pseudo neurologische disfuncties – verminderde tastzin, reukzin plotse blindheid of gehoorverlies.
• Pseudo-epileptische aanvallen
(!) Een conversiestoornis is moeilijk te onderscheiden van een nagebootste stoornis, omdat het vaak niet goed mogelijk is
om vast te stellen of de patiënt de functionele neurologische symptomen doelbewust voorwendt of niet.
De uitvalsverschijnselen of bewegingssymptomen zijn incompatibel met een bekende neurologische of andere lichamelijke
aandoening. Dit blijkt bij neurologisch onderzoek.
10
