Hoofdstuk 6 – Conditioneren en leren
Leren
Relatief permanente verandering in gedrag of kennis ten gevolge van ervaring.
Relatief permanent
• Omdat we niet alles onthouden wat we geleerd hebben.
Door leren ontstaat nieuw gedrag
• Mensen en dieren leren veel dingen op basis van dezelfde principes
o Mensen en dieren:
▪ Ervaring
▪ Genetische achtergrond
▪ Motivatie
• Dierproeven (ethische bezwaren)
o Mensen alleen
▪ Door gesproken en geschreven vorm van communicatie
▪ Door na te denken over gebeurtenissen
We bespreken drie vormen van leren die zowel bij mensen als dieren voorkomen:
• KLASSIEKE CONDITIONERING
• OPERANTE CONDITIONERING
• OBSERVEREND LEREN
Zeer eenvoudig mechanisme maar breed toepasbaar
6.1 Klassieke conditionering
Zeer eenvoudig mechanisme maar breed toepasbaar
6.1.1 De inzichten van Ivan Pavlov
Pavloviaanse conditionering
• Nobelprijs fysiologie en geneeskunde
Processen in spijsverteringsorganen continu registreren
• Verandering secretie spijsverteringssappen
• Veel processen worden reflexmatig gelokt
o Voorbeeld: Als voedsel in maag
▪ Direct sappen afgescheiden
• Psychische Reflex = Al sappen afgescheiden voor het voedsel orgaan bereikt
• Veroorzaakt door voedselstimuli op een afstand van het dier
Methode:
• Natuurwetenschappelijke aanpak: gecontroleerde omgeving
• Afhankelijke variabele (respons): speeksel
• Toevallige ontdekking: bel (bij binnenkomst persoon) + voedsel → permanente
gedragswijziging: speeksel bij horen van bel in plaats van zien voedsel →
leerproces
Geen subjectief gestuurd gedrag → wetenschappelijke studie
1
, Toelichting figuur
• NS = heeft niets met kwijlen te maken
OS komt op gang door NS → wordt een CS
6.1.2 Kenmerken van klassieke conditionering
Verwerving
Proces waardoor een geconditioneerde stimulus een geconditioneerde reactie uitlokt.
• Meerdere associaties tussen neutrale stimulus (die CS wordt) en OSS
EXPERIMENT:
• OS → blazen in oog pp
• OR → knipperen
• NS → belletje
Extinctie
Als CS zonder OS de CR doet dalen
Bel zonder hondenbrokken → na een tijd minder kwijl
• Niet vergeten
o Tijdelijk spontaan herstel (behandeling van fobieën)
o Zeer snelle nieuwe verwerving CS →CR
▪ Nieuwe relatie onderdrukt CS → CR
Stimulusgeneralisatie
Als CS → CR en CS’ → CR (een ander belletje gebruiken)
• Evolutionair belangrijk: preventie gevaar
• Niet absoluut: stimulusdiscriminatie → bang van een tijger betekent niet dat
je bang bent van alle andere dieren
6.1.3 Problemen met de behavioristische interpretatie
Behavioristen: leren = nieuwe S-R verbinding creëren
• 1e toepassing klassieke conditionering op mensen → Little Albert (Watson)
• S-R associaties – tussenin blackbox
o Blind principe van contiguïteit: CS paar seconden voor OS
• Smaakaversie (afkeer van een bepaald voedsel of drank door misselijkheid)
o Zelfs wanneer misselijkheid niet door eten komt (wordt door hersenen
toch samen geassocieerd)
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoniempjexd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.