Dit is een samenvatting van het vak 'diversiteit en armoede in de stad' voor het eerste jaar sociaal werk op de Karel de Grote Hogeschool. Alles (lessen, slides en eventueel boek) is hier in verwerkt. Ik was er door in eerste zit.
! snelle demografische verandering met toenemende diversiteit
! sociaal werk in 21e eeuw = diversiteit
1. snel veranderende samenleving + nood interculturalisering sociaal werk
Westerse samenleving + steden: etnisch diverser
- hoe > stad, hoe sterken & sneller
- in sommige steden zijn inwoners met migratieachtergrond in de meerderheid vb Brussel
2. sociaal werk in de 21e eeuw: snijvlak armoede, diversiteit & stad
- interactie tussen armoede, diversiteit en stad
- hoe meer diversiteit, hoe meer we terugvallen op verouderde nationalistische denkkaders
- evolutie naar immigratie SL
o wij-zijn denken (wie is wij en zij?)
o wederzijdse betrokkenheid
Deel 1: op zoek naar armoede, diversiteit en stedelijkheid
Armoede en maatschappelijke kwetsbaarheid
! definitie en complexiteit van armoede
! 7 verklaringsmodellen van armoede
! belang leefwereld van mensen in armoede
1. de bril waardoor we kijken bepaalt mee wat we zien
- armoede is realiteit
o onze kijk ernaar is veranderlijk
§ referentiekaders veranderen met maatschappelijke ontwikkelingen
o we kijken ieder vanuit onze achtergrond
§ een selectieve en subjectieve achtergrond
§ gebaseerd op onze sociale positie, ervaringen, levensgeschiedenis, leeftijd,
overtuigingen,…
o hoe we zien, bepaalt wat we zien
§ en stuurt ons handelen
• als burger, sociaal werker, politicus,…
§ vele mensen in SL kijken veroordelend
o hoe kijken als sociaal werker?
§ Word je bewust van je eigen (middenklasse-) perspectief
1
,2. wat is armoede? Het ontstaan van een ruim aanvaarde definitie
- Jaren ’60 en ’70: tekort aan geld à financiële steun: sociale zekerheid, bestaansmin /
leefloon
- Einde van jaren ’70: besef dat armoede meer is dan financiële achterstelling
o Relatief (in vgl met anderen, systematisch minder hebben dan gemiddelde)
o Multi-aspectueel (meer dan geld, meerdere domeinen)
o Structureel (verankerd in de maatschappij, functioneren van SL)
o Gradueel (van bestaansonzeker tot dakloos, verhouding mensen tov elkaar)
- Structurele definitie
o Armoede is een netwerk van uitsluitingen (achterstellingen)
o Dit netwerk strekt zich uit over meerdere gebieden van het individuele en
collectieve bestaan van de armen
§ Maar wortelt hoofdzakelijk in een marginale positie tav het productieproces
o Het gevolg is dat de armen dermate van de rest van de SL gescheiden worden, dat
ze uitgesloten geraken van de algemeen aanvaarde leefpatronen van die SL
o Deze kloof kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen
- Naast inkomen, arbeid en consumptie, worden bij deze definitie van armoede dus alle
mogelijke aspecten van het burgerschap in rekening gebracht:
o Gezondheid, huisvesting, onderwijs, cultuur, sociale en politieke praticipatie,…
- Armoede bestrijden
o Doe je niet alleen door naar de leefwereld van mensen in armoede te kijken
o Doe je niet alleen door mensen in armoede hulp te verlenen of te versterken
o Maar vereist ook een analyse en verandering vd SL
- In 1 vd rijkste samenlevingen ooit
- Op zoek naar verklaringsmodellen
o Micro: individueel
o Meso: groep / organisatie
o Macro: de samenleving
- Armoede en sociale uitsluiting = probleem
o Als het in de samenleving bestempeld wordt als onwenselijk
o Als de oorzaak binnen de samenleving wordt gezocht
schuld (intern) ongeval (extern)
micro individueel schuldmodel individueel ongevalmodel
(individu / gezin) houding, motivatie, eigen individuele tegenslagen,
verantwoordelijkheid genetische verklaringen
meso institutioneel schuldmodel institutioneel ongevalmodel
(groep / organisatie) armoedecultuur, drempels, aanpassingstrategieën, sociale
selectiemechanismen isolatie, etiketering
macro maatschappelijk schuldmodel maatschappelijk ongevalmodel
(maatschappij) / structurele model / conjuncturele model
dualisering, maatschappelijke conjuncturele ontwikkelingen,
ordening die zorgt voor economische crisis,
onwelzijn demografische en technologische
ontwikkelingen
maatschappelijke kwetsbaarh focus op empowerment
2
, Individueel schuldmodel
- Legt de schuld vd armoede in de eerste plaats bij de armen zelf
o In volksmond heet het dat armen lui zijn, hun geld verkwisten of weigeren zich
‘behoorlijk’ te gedragen
- Vb Britse psychiater Dalrymple
- Overheid moet mensen op hun verantwoordelijkheid wijzen, confronteren, disciplineren,
overlast bestrijden
o Niet ‘pamperen’ zoals welzijnwerkers doen…
o Systeem dat mensen in armoede houdt afbouwen
§ OCMW wordt benoemd als ‘hangmat’
- slechte armen (non-deserving)
o luiheid, geen studies, werkloos, alcoholisme
- Culpabiliseert de armen: blaming the poor
- Helpt mensen zelden uit armoede en verzwakt mensen in plaats van ze te versterken
- Hinder die armen veroorzaken aan SL beperken
o Disciplinering, verplichte integratie, verwijdering uit SL
Individueel ongevalmodel
- armoede als gevolg van een ongeluk dat een persoon/gezin overkomt, buiten eigen wil
o echtscheiding, werkloosheid, ziekte, handicap of arbeidsongeval
o niet zelf verantwoordelijk
- goede armen (deserving poor)
- sociaal werk gaat uit van individuele tekortkomingen (het deficit-model)
o beperkte en selectieve interventie (sociale bijstand, voedselpaketten,…)
- men wil de goede armen helpen: zij die het verdienen en/of niet meer knn werken
o met treedt sociaal corrigeren op vanuit een probleemgerichte kijk en een caritatieve
medemenselijkheid
o maar de maatschappelijke structuren blijven buiten het zichts- en handelingsveld
Institutioneel schuldmodel
- mesoniveau , meer expliciete processen
- focus op
o rol van organisaties
o rol van de sociale groep of van de cultuur
o rol van gemeenschappen
- organisaties knn armoede creëren & bestendigen
o strenge toegangscriteria, selectiemechanismen, langdurige bureaucratische
procedures, watervalsystemen, fragmentering van de hulp en gebrek aan coördinatie
knn drempels worden
o elitescholen, wachtlijsten nieuwkomers,… aantrekken van bepaalde ouders,…
- de theorie van de armoede(sub)cultuur legt de verklaring van het voortbestaan van armoede
bij de cultuur van een gemeenschap, bij de specifiteit van hun waarden, normen en
overtuigingen
o armen ‘zoeken’ elkaar à vergroot kloof met SL
- steeds vaker ook een culturalisering van de sociale problemen bij mensen van andere
ethnische afkomst
- SW vertrekt uit structurele benadering
o Met mensen in de situaties in dialoog (hoe uitgesloten?)
o Wederzijdse competentie-ontwikkeling
o In dialoog met organisaties (hoe effectiever?)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Itebal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
