Dit is een samenvatting van het vak 'Filosofie' voor het eerste jaar sociaal werk op de Karel de Grote Hogeschool. Alles (lessen, slides en eventueel boek) is hier in verwerkt. Ik was er door in eerste zit.
Filosofie
1. situering en legitimering
- Filosofie = vast onderdeel van bijna elke propedeuse (= het onderwijs in algemene en inleidende vakken
aan een universiteit of een hogeschool, ter voorbereiding op latere, meer specialistische vakken. Slagen
voor examens = zijn propedeuse halen)
- Begon met een basis maar later verdere verdieping en specialisering
- Competentie, nuttigheid en functionaliteit
o Vaagheid
o Traditie
o Denkdiscipline
- Uitspraken op basis van denkactiviteiten zijn gebaseerd op de denkkaders waarover ze op dat moment
beschikken
o Om kwaliteit van deze uitspraken te verbeteren:
§ Aandacht op kenmerken en kwaliteit van die denkkaders
§ Denkproces gebaseerd op die denkkaders moet zo bewust en zo helder mogelijk tot
stand komen
o Sociaal werker
- Beroep sociaal werker = maatschappelijk / politiek (functie in democratie)
o Filosofie = politiek / maatschappelijke functie
- UNESCO (1995): filosofie is de best mogelijke leer- en oefenschool mbt de vorming van burgers in een
democratie
o Goed filosofieonderwijs zou moeten bijdragen tot
§ Aanscherpen van eigen oordeelsvermogen
§ Zelfstandig leren denken
§ Confrontatie met en begrijpen van verschillende standpunten
§ Leren argumenteren
§ Leren nadenken over de beste vorm van politieke en sociale organisatie van de
samenleving
§ Vormen van kritische en democratisch gezinde burgers
§ Gevoel voor universele waarden en waarheden
§ Leren dialogeren
à vaardigheden
e
o Benadrukt in 2 UNESCO (2007): roept op voor meer filosofie
- Denkvaardigheden en disposities (argumenten behoud filosofie)
o Begrippen precies formuleren
o Oorzaak - gevolg relaties formuleren
o Regels van de relatielogica kennen
o Vragen formuleren
o Vage woorden herkennen
o Redenen geven
o De contextuele aard van waarheid en onwaarheid erkennen
o Onderscheidingen maken
o Verbanden leggen
o Alternatieven ontdekken
o Hypothesen opstellen
o Waarde analyseren
o Voorbeelden geven
o Criteria identificeren en gebruiken
1
, - Filosofie-onderwijs als vak waarvan de inhoud te ‘kennen’ is naar een vak waar het ‘kunnen’ maar centraal
staat is nieuw
- We moeten af van filosofie als museumkunde (gedachten bestuderen van mensen die al lang dood zijn)
2. naar een hanteerbare visie
- filosofie heeft 2 perspectieven
o product
§ plaats tussen alle andere grote theoretische cursussen die deel uitmaken van de
propedeuse
§ overzicht van gedachten, opvattingen, beweringen en stellingen
• waarom op een bepaald moment en bepaalde plaats deze gedachten, en
waarom wordt dat belangrijk genoeg geacht
§ link met geschiedenis (om hedendaagse kwesties te begrijpen)
o proces
§ eigen denken, zelf verwerven van nieuwe inzichten
§ werken, oefenen en inspanning
- Margalit: 2 soorten filosofen
o Dat-wil-zeggen filosofen
§ Explicateurs, uitleggers
§ Definities en algemene beginselen
§ Voorbeelden zijn ondergeschikt aan de uitleg
o Bijvoorbeeld filosofen
§ Illustratoren
§ Treffende voorbeelden
• Om gedachten treffend te maken en daaruit bedenkingen af te leiden
• Zoals Kant: ‘handkarren van het oordeel’
§ Opleiding student
• kan algemene beginselen of opvattingen illustreren aan de hand van treffende
voorbeelden
• kan overgang tussen abstract en concreet realiseren
• kan uit elk voorbeeld een wijsheid (beginsel) distilleren
o In praktijk onrealistisch
o stijlen in omgaan met filosofische kwesties
3. visie op professionaliteit
- wat is meesterschap?
o ‘Goed zijn in je stiel’ à goede stielman kan zijn werk goed uitvoeren zonder meer
o stiel zo goed mogelijk uitvoeren
o bemeesteren en rekening houden met alle factoren
§ tevredenheid van klanten, techniek, streven naar perfectie en meesterschap, eigen
tevredenheid
o Aristoteles
§ Meesterschap is de karaktertoestand die ervoor zorgt dat iemand de juiste keuzes kan
maken
• keuzes die het midden houden tussen wat voor hem of haar een teveel en een
te weinig is
• en die gebaseerd zijn op een redelijk principe, namelijk het principe dat een
persoon een praktische wijsheid hanteert
§ rekening houden met menselijke mogelijkheden en met de eigen aard (het karakter) à
praktische wijsheid
2
, 4. de ethiek van de student en het studeren
- willen
o orgaan voor de toekomst
o Nil Volentibus Arduum (niets is moeilijk voor hen die willen)
o Weten wat het object van dat willen is
§ In praktijk vaak niet het geval
§ Goede eigenkennis maar ook wat de wereld te bieden heeft
o Nadruk en focus bij zichzelf: ‘wat is het wat ik wil?’
- Kunnen
o Willen en moeten zijn beiden afhankelijk van kunnen
o Mijn mogelijkheden
§ Zelfonderzoek en experiment
- moeten
o verantwoordelijkheid bij externe instanties
o plicht, datgene wat je hoort te doen
o komt makkelijk uit
- aan elkaar gerelateerde begrippen
o Aristoteles: praktische wijsheid
o In een context waarmee je rekening houdt met ander
4.1 hoe te studeren
- antwoord op de vraag ‘hoe’
- methode
o meta en hodos: na, nadien, over ; weg, route
o afvragen welke weg je wil volgen en hoe je dit denkt te doen
o methodologie: logos = de leer van
§ leer van de beste weg
- verantwoordelijkheid bij student zelf
o je moet zelf je weg leren zoeken
o openstaan voor goede adviezen
kennismaken
1. buigen voor een vraag
- kennismaken is de kunst van de aandacht vestigen op interessante vragen
- kennismaken veronderstelt een interesse van weerskanten in elkaar
2. naar de wereld kijken
- filosofie: 2 Griekse woorden
o philos: vriend en sofoi: wijsheid
§ vriend of liefhebber van de wijsheid à wijsbegeerte
§ kan je bevriend zijn met wijsheid, weet je al wat wijsheid is?
- Heimspeki = Ijsland
o Heim: wereld en Speki: kijken naar
§ Kijken naar de wereld
o Als observator IN de wereld
o In filosofie: de kunst van het observeren en het doordenken van wat geobserveerd werd à
helder denken
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Itebal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
