Samenvatting van Praktische Economie Module 8, Goede tijden, Slechte tijden over o.a. conjunctuur, effectieve vraag, overheidsbestedingen en het IS-MB-GA model
Module 8 – Conjunctuur en economisch beleid
Het begrip conjunctuur draait om de hoeveelheid goederen en diensten die gevraagd worden. Het
gaat dus om de totale bestedingen. De effectieve vraag is dan een optelsom van alle bestedingen in
een land, met de import daarvan afgetrokken. EV = C + I + O + E – M. De omvang van bestedingen
bepaalt hoeveel we produceren.
De omvang van bestedingen is echter niet constant. Deze
volgt een golfbeweging, dat is de conjunctuurgolf. De
trend geeft de gemiddelde economische groei over een
bepaalde lagere periode weer. We spreken van
hoogconjunctuur wanneer de groei boven het gemiddelde
zit. In zo’n periode daalt de werkloosheid, maar stijgt de
inflatie. Bij laagconjunctuur groeit de economie minder dan de trend. In deze periode stijgt de
werkloosheid maar is de inflatie relatief laag. Wanneer de groei ten minste twee maanden negatief is,
krimpt de economie. Dan is er sprake van een recessie. Wanneer de economie drie of meer
kwartalen achter elkaar aan krimpt, is er sprake van een depressie.
De ideale productie wordt ook wel de potentiële productie genoemd. Het verschil tussen de
potentiële productie en de werkelijke productie is de output gap. Deze wordt als een percentage van
de potentiële productie weergegeven. Conjuncturele werkloosheid is werkloosheid die samenhangt
met de output gap. Bij een negatieve output gap zijn er minder banen en dus meer werkloosheid.
Daarnaast is er nog natuurlijke werkloosheid, die niets met de conjunctuur te maken heeft. Dit is
frictiewerkloosheid, de werkloosheid tussen het wisselen van een baan, seizoenswerkloosheid en
structurele werkloosheid.
De productie wordt gemeten met behulp van het BBP, meestal uitgedrukt in een bedrag: de
nominale waarde. Een groei van het nominale BBP hoeft niet altijd te betekenen dat er meer
productie was, de stijging kan ook veroorzaakt worden door prijsstijgingen. Het reële BBP is
gecorrigeerd voor de inflatie. Bij het berekenen van het reëel BBP geldt IRI = INI / CPI x 100%.
Op de korte termijn is er sprake van starheid of rigiditeit bij lonen en prijzen, ze liggen vast in
contracten of cao’s bijvoorbeeld, en veranderen dus niet heel snel. Op de lange termijn is hier geen
sprake van, omdat er na een tijd onderhandeld wordt over de prijzen en lonen, en er een nieuwe prijs
vastgesteld wordt, die aansluit op de huidige economie.
Mensen laten zich vaak, zeker op korte termijn leiden door nominale waarden. Er is sprake van een
geldillusie: wanneer het nominale inkomen stijgt, terwijl het reële inkomen gelijk blijft of zelfs daalt,
voelen mensen zich rijker.
De overheid heeft via haar begroting invloed op de omvang van de bestedingen, door middel van
overheidsbestedingen en via de belastingen. Meer belastingen betekent namelijk dat mensen of
bedrijven minder over houden om uit te geven. Wanneer de overheidsmaatregelen er voor zorgen
dat de golfbeweging afgezwakt wordt, spreken we van een anticyclisch begrotingsbeleid.
Progressieve belastingen en uitkeringen hebben een automatisch stabiliserend effect, ze werken dus
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellenvdmolen06. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.95. You're not tied to anything after your purchase.
