DEEL 1: OP VERKENNINGSTOCHT NAAR DE SOCIOLOGIE ................................................................................. 6
H1: SOCIOLOGIE, EEN POGING TOT DEFINITIE ................................................................................................... 6
1 Definitie ............................................................................................................................................... 6
2 Wetenschapskennis versus ervaringskennis ! EX. !.............................................................................. 6
3 Sociale wetenschappen versus natuurwetenschappen ....................................................................... 8
4 Onderscheid tussen sociologie en andere sociale wetenschappen ................................................... 10
H2: ONTSTAAN EN GRONDLEGGERS VAN DE SOCIOLOGIE............................................................................... 12
1 Het ontstaan van de sociologie .......................................................................................................... 12
2 De grondleggers v/d sociologie.......................................................................................................... 13
DEEL 2: DE BOUWSTENEN VAN DE SOCIOLOGIE ............................................................................................ 16
H1: SOCIAAL HANDELEN, SOCIALE INTERACTIE EN COMMUNICATIE ............................................................... 16
1 Sociaal handelen ................................................................................................................................ 16
2 Sociale interactie en communicatie ................................................................................................... 19
H2: HET ROUTINEKADER VAN DE SAMENLEVING............................................................................................. 21
1 Sociale relaties ................................................................................................................................... 21
2 Sociale positie .................................................................................................................................... 22
3 Sociale rol ........................................................................................................................................... 25
H3: CULTUUR .................................................................................................................................................... 27
1 Definitie ............................................................................................................................................. 27
2 Componenten van cultuur ................................................................................................................. 27
3 Subculturen ........................................................................................................................................ 31
4 Etnocentrisme en cultureel relativisme ............................................................................................. 34
5 Institutionalisering en instituties ....................................................................................................... 35
H4: SOCIALISERING ........................................................................................................................................... 36
1 Definitie van socialisering .................................................................................................................. 36
2 Primaire, secundaire en tertitaire socialisering ................................................................................. 37
3 Differentiële socialisering .................................................................................................................. 39
4 Anticiperende socialisering ................................................................................................................ 40
5 Het collectief ritueel .......................................................................................................................... 41
H5: CONFORMISME, DEVIANT GEDRAG EN SOCIALE CONTROLE ..................................................................... 42
1 Conformisme ..................................................................................................................................... 42
2 Deviant gedrag ................................................................................................................................... 42
3 Sociale controle.................................................................................................................................. 45
H6: SOCIALE STRATIFICATIE EN SOCIALE ONGELIJKHEID .................................................................................. 48
1 Definitie en basisprincipes ................................................................................................................. 48
2 Sociale stratificatie ............................................................................................................................. 49
3 Sociale mobiliteit ............................................................................................................................... 56
4 Sociale ongelijkheid ........................................................................................................................... 58
DEEL 3: SAMENLEVINGEN IN BEWEGING ...................................................................................................... 67
H1: GLOBALISERING.......................................................................................................................................... 67
1 Definitie ............................................................................................................................................. 67
2 Demografisch gevolg van globalisering: superdiversiteit ................................................................... 69
(Vertovec; Blommaert & Geldof) ................................................................................................................. 69
H2: VAN MODERNISERING NAAR POSTMODERNISERING ................................................................................ 70
1 Modernisering.................................................................................................................................... 70
2
, 2 Op weg naar een postmoderne samenleving? .................................................................................. 77
H3: HET VRAAGSTUK VAN DE SOCIALE COHESIE .............................................................................................. 78
1 Individualisering, rationalisering en sociale cohesie: utilitair individualisme .................................... 78
2 De evolutie in de sociale cohesie volgens Emile Durkheim ............................................................... 79
3 Meer recente studies over sociale cohesie ........................................................................................ 80
4 Solidariteit in België ........................................................................................................................... 83
H4: DEMOGRAFISCHE EVOLUTIES..................................................................................................................... 85
1 Definitie demografie .......................................................................................................................... 85
2 Opbouw van een bevolking ............................................................................................................... 85
3 Beweging van een bevolking.............................................................................................................. 91
4 Demografische transities ................................................................................................................... 92
H5: GEZINNEN IN BEWEGING ........................................................................................................................... 93
1 Definitie van gezin.............................................................................................................................. 93
2 Drie gezinstijdperken ......................................................................................................................... 93
3 Tijdsbesteding .................................................................................................................................... 95
4 Van bevelshouden naar onderhandelingshuishouden ...................................................................... 97
5 Gevolgen van (echt)scheiding ............................................................................................................ 98
6 Visie van jongeren op huwelijk & scheiding..................................................................................... 101
3
, INLEIDING
• We maken deel uit v/e samenleving. Als leden van zo’n samenlevingsverbanden handelen we met
elkaar. We behoren tot een gezin, vriendengroep, studentengroep...
• Sociologie wil:
- kijken hoe mensen samenleven in deze ¹ samenlevingsverbanden
- de werkelijkheid waarnemen, beschrijven, analyseren en verklaren. Bij deze verklaring à
socioloog legt focus op de (maatschappelijke) context. Hoe we omgaan met alles, wordt
immers bepaald door de sociale context, door de cultuur en structuur van de
samenleving(sverbanden).
• Waarom sociologie in opleiding SRW? (3 doelstellingen)
1) Theoretisch belang:
- In ons handelen worden wij deels bepaald door onze omgeving à sociaal handelen
(nurture-nature)
- De mens is een sociaal wezen
- De sociale dimensie (zowel structuur als cultuur) beïnvloedt de mens
- Doel: de structurele en culturele bepaaldheid van het menselijk handelen inzien.
o begrijpen dat het handelen mede gestuurd wordt door de ruime en minder
ruime context v/h individu (in opvoeding kijken we vaak naar het
individuele kind en dat maakt net deel uit v/e gezin, klas, school...)
o m.a.w. inzien dat de mens sociaal geconditioneerd is, zonder het te
vervallen in een sociaal determinisme
è sociale beïnvloeding, maar toch ook ruimte voor persoonlijke
verantwoordelijkheid
- Sociologie = niet enkel kijken naar genen en kenmerken v/h kind, maar naar de
sociale omgeving (structuur v/d omgeving: in welke mate bepaalt die gedrag van
het kind?) è nurture
2) Praktisch belang:
- (Theoretisch belang kan overgaan in praktisch belang)
- Maatschappelijke problemen door een sociologische bril te bekijken à tot
mogelijke oplossingen komen
- Doel: hulpvragen in hun sociale context plaatsen, bekijken in bredere context. Het
individueel probleem in onderliggende noemer plaatsen.
o Kijk niet alleen naar het individuele kind, jongere, ouder maar neem zeker ook de
context v/h kind, de jongere, de ouder in oogschouw
o Vb. hoe kunnen we verklaren dat er steeds meer jongeren met eetproblemen te
maken krijgen?
o Vb. Hoe komt het dat onze slaapproblematiek aan het stijgen is in de
samenleving?
à maatschappelijk verklaren: ‘Ik heb het druk’ krijgt meer status dan
mensen die veel vrije tijd hebben, je moet hard werken om prestige te
hebben (vroeger was dit omgekeerd) à stressgehalte à
slaapproblematiek
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisvantomme. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.65. You're not tied to anything after your purchase.