Samenvatting Geschiedenis hoofdstuk 3 Nederland 1948/2008
4 views 0 purchase
Module
Geschiedenis
Level
HAVO
Book
Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Samenvatting van Geschiedenis Hoofdstuk 3 Nederland 1948/2008. Alle kenmerkende aspecten, jaartallen en begrippen van dit hoofdstuk worden erin behandeld.
Geschiedenis Samenvatting
Hoofdstuk 3 Nederland (1948 - 2008)
H3.1: Een welvarende samenleving → 1948 - 1978
Kenmerkende aspecten:
● Verdeling van de wereld in 2 ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoombom oorlog.
● De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.
● De eenwording van Europa.
● De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren 60 een aanleiding gaf tot
ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen.
● De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.
Na de Tweede Wereldoorlog werden de vooroorlogse sociale verhoudingen hersteld. De
bevolking was verdeeld in 4 groepen, zuilen:
1. Katholieken
2. Protestanten
3. Liberalen
4. Socialisten
De groepen leefde in hun eigen wereld. Ze hadden eigen scholen, sportclubs, kranten,
vakbonden en politieke partijen.
Zuil Omroep Politieke partij
Katholieken KRO KVP
Protestanten NCRV ARP
Liberalen AVRO VVD
Socialisten VARA PvdA
Ondanks het herstellen van de vooroorlogse politieke partijen waren er ook veranderingen in
de politiek. In het interbellum werd Nederland geregeerd door confessionele kabinetten.
Maar van 1946 tot 1958 waren rooms-rode kabinetten met de KVP en de PvdA aan de
macht. Nederland was niet meer neutraal, maar sloot zich in de Koude Oorlog aan bij de VS.
Bij de oprichting van de NAVO in 1949 werd Nederland gelijk lid. Nederland hoorde ook bij
de Europese samenwerking in de EGKS, dit was vanaf 1952.
Het verschil met de vooroorlogse jaren is de economische groei van Nederland. Dit begon
in 1948 en duurde tot 1973. Nederland had grote welvaart. Nederland kwam arm uit de
oorlog. Fabrieken, huizen havens, bruggen en andere productiemiddelen en infrastructuur
waren verwoest. Daarnaast stond de landbouwgrond onder water. Om meer te kunnen
produceren moesten in het buitenland dingen als steenkool machines en tractoren worden
gekocht. Hiervoor was geen geld. Vanaf het moment dat de marshallhulp in 1948 in ging,
ging de wederopbouw in gang. Ook was de industrialisatie een belangrijke factor van de
, goed draaiende economie. Er ontstonden nieuwe industrieën of ze werden uitgebreid. De
Nederlandse economie profiteerde van het Duitse wirtschaftswunder.
De rooms-rode kabinetten onder leiding van de PvdA-leider Willem Drees voerde de
geleide loonpolitiek in. Dat houd in dat het kabinet bepaalde hoe hard de lonen mochten
stijgen. Op deze manier werden de Nederlandse producten goedkoper als die in de andere
landen.
In 1960 kwam er een eind aan de geleide loonpolitiek. Vanaf 1963 stegen de lonen snel,
maar toen profiteerde Nederland ook van de grote aardgasvoorraden die vanaf 1959 onder
Groningen werd gevonden. Mede hierdoor werd Nederland een van de rijkste landen van
Europa.
De toenemende welvaart werd gebruikt om de verzorgingsstaat uit te breiden. Belangrijke
uitbreidingen van de sociale zekerheid waren:
● WW → 1952 → uitkering voor werkloosheid
● AOW → 1957 → alle 65-plussers krijgen vast basis pensioen
● Bijstand → 1963 → voor mensen die geen ander inkomen hebben
● WAO → 1967 → voor mensen die door ziekte of invalide niet kunnen werken
Bij de uitbreiding van de verzorgingsstaat werkte de overheid samen met werkgevers en
vakbonden, zij vormen de sociale partners.
Poldermodel = Overleg voeren gericht op overeenstemming.
Verschillen in inkomen, macht en onderwijs moesten worden verkleind. Vooral de
sociaal-democraten geloofde hierin.
De welvaart zorgde voor ingrijpende sociaal-culturele veranderingen. In de jaren 1960
gingen de Nederlanders steeds meer uitgeven. Hiernaast gingen ze ook steeds meer eten
en drinken. In de jaren 1960 kochten ook mensen de eerste auto's. Hierdoor nam de
mobiliteit toe. Ook het woon-werkverkeer nam toe.
Door de welvaart kwam ook de ontzuiling op gang. Mensen kwamen vaker in contact met
mensen die anders denken dan hen, bijvoorbeeld door de tv. Op de radio en tv werd de
verzuiling doorbroken door Veronica en TROS. Radio Veronica was een commerciële radio
die van 1960 tot 1974 programma's uitzond vanaf een schip op de Noordzee. Het begon in
1964 met het uitzenden van televisie uitzendingen, maar dit werd na een paar maanden een
eind aan gemaakt door de regering. Om dezelfde soort programma's uit te kunnen zenden
werd de TROS opgericht. Vanaf 1967 was er ook reclame op de tv, en vanaf 1974 werd
Veronica ook een niet-verzuilde omroep.
In de naoorlogse jaren vond er een babyboom plaats. De bevolking groeide hard en in de
jaren 1960 waren er veel jongeren. Zij hadden meer geld, vrije tijd en gingen langer naar
school. Hierdoor ontstonden er verschillende jongerenculturen. Popmuziek was hier erg
belangrijk voor.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nickytenberge. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.94. You're not tied to anything after your purchase.
