Class notes
COMPLEET Hoorcolleges Grondslagen van het Recht / Inleiding tot het recht (3011IRX1VY)
- Course
- Institution
Dit document bevat alle aantekeningen uit de hoorcolleges van het vak Grondslagen van het Recht (blok 1 2023).
[Show more]
Seller
Follow
nadjamcvetkovic
Content preview
2023Grondslagen van het
recht
HOORCOLLEGES
NADJA CVETKOVIĆ
,GRONDSLAGEN VAN HET RECHT, HOORCOLLEGES
WEEK 1, HC1, 4 SEPTEMBER 2023
Door Nanda Oudejans
JAARINDELING
In Canvas kun je het digitale werkboek vinden, hierin staan kennisvragen die je kunnen helpen ter
voorbereiding op het tentamen. Dit tentamen (multiple choice) telt voor 70% mee voor de afronding van het
van Grondslagen van het recht. Daarnaast lever je in duo’s een paper in dat meetelt voor de resterende 30%.
De inleverdata voor het paper luiden als volgt:
vrijdag 13 oktober 10:00 conceptversie (inleveren via het E-journal van ALF)
vrijdag 27 oktober 17:00 definitieve versie
Onderin Canvas kun je de studieleidraad vinden, hierin staat de belangrijkste informatie te maken met dit en
met andere vakken.
INTRODUCTIE
We behandelen twee vragen die en goede doorkijk geven wat er gebeurt in een rechtenstudie:
1. Wat is recht?
Dit wordt besproken aan de hand van een casus: het transouder-arrest.
2. Hoe vindt een rechter recht?
Dit wordt besproken aan de hand van een casus: de toeslagenaffaire
In beide gevallen van de casussen gaat het om onrecht dat is mogelijk gemaakt m.b.v. het recht. Ook kiest zij
hiervoor omdat het transouder-arrest hoort tot privaatrecht, en de toeslagenaffaire behoort tot publiekrecht.
WAT IS RECHT?
Het recht is het geheel van het door het bevoegd gezag neergelegde regels, het in Nederland geldende
positieve recht. Je kunt deze indelen in drie aanvliegroutes:
1. Twee kernbegrippen van het Nederlandse Positieve recht: privaatrecht en publiekrecht, Recht is het
geheel van regels dat in de samenleving geldt
2. Casuïstiek (het recht aanleren d.m.v. casussen, hoe gaat de rechter om met het recht)
3. Theorie en reflectie (de rechter is bezig met het trekken van grenzen tussen recht en politiek, recht en
moraal, en recht en samenleving)
PRIVAATRECHT VS PUBLIEKRECHT
PRIVAATRECHT PUBLIEKRECHT
• Burgers onderling (B-B) • Overheid betrokken (B-O / O-O)
• Maakt relaties tussen mensen mogelijk, • Hiërarchische relatie, burger ondergeschikt
gelijkwaardige partijen. aan de overheid. Gezags-relatie.
• Eigen belang • Algemeen belang
• Individuele vrijheid: een individu heeft de • Ook de overheid is gebonden aan het recht
vrijheid om zijn eigen leven in te richten • Grondslag voor overheidsoptreden
• Partijen mogen zelfstandig hun relatie • Veelal dwingend recht, je mag er niet van
regelen binnen de grenzen van het recht. afwijken
Het is regelend/aanvullend recht. Als een • Staat treedt op als behartiger van algemeen
partij verzuimt te regelen, springt het belang
privaatrecht bij. • Een grote gemeente heeft niet meer te
• Partijen gebruiken het recht om hun eigen zeggen dan een kleine gemeente maar
belang te behartigen heeft juridisch gezien dezelfde status.
, • Het initiatief van het inschakelen van een • Bij strafrecht: OM legt een strafvervolging
burgerlijke rechter ligt bij de partijen zelf, vast, het OM heeft het
en kunnen ook zelf kiezen te stoppen met vervolgingsmonopolie. Burgers kunnen
de procedure. aangifte doen, maar niet het OM dwingen.
• Er kan beroep gedaan worden op de Burgers kunnen wel klagen bij het
bestuursrechter, de betrokkene wordt gerechtshof.
geconfronteerd in het • Burgers kunnen geen einde maken aan de
besluitvormingsproces procedure.
INHOUD VAN HET HOORCOLLEGE
TRANSOUDER-ARREST
Er was een persoon die werd als man geboren, onderging een geslacht veranderende operatie tot vrouw. Hij
vriest zijn sperma in, vrouw 1 vindt vrouw 2 en zij krijgen een kind met het ingevroren sperma. Vrouw 1 wil
juridisch als vader erkend worden. Dit kon niet, want ze is een vrouw.
De rechtsvraag: Kan een transvrouw, die met behulp van ingevroren sperma na haar geslacht veranderende
operatie een kind heeft verwekt bij een andere vrouw, als vader van het kind worden aangemerkt?
Hoe oordeelt het hof?
1. Volgens de letter van de wet kan een vrouw geen vader zijn
2. Bedoelingen van de wetgever was te voorkomen dat kinderen een ouder hebben met een juridisch
geslacht dat tegengesteld is aan biologisch geslacht (sterilisatie-eis)
3. Er is sprake van een lacune in de wet, de wetgever kon dit niet voorzien
4. In de samenleving wordt gelijke behandeling van verschillende samenlevingsvormen steeds
belangrijker
Om recht te doen: De vrouw is niet de vader van het kind, maar wel de ouder van het kind. Hiermee wordt de
biologische band tussen de vrouw en het kind geëerbiedigd.
5. Recht doen is niet hetzelfde als het recht toepassen
6. Recht is niet hetzelfde als het mechanisch toevoegen van het recht
7. De rechter introduceert een nieuwe categorie (ouder) in het Nederlandse recht.
Alleen de wetgever mag nieuw recht maken, de rechter alleen toepassen.
Hierbij komen de volgende vragen op…
Wat is de verhouding tussen recht en rechtvaardigheid?
Is het wel aan de rechter mom zich te buigen over rechtvaardigheid?
Wat is de verhouding tussen recht en politiek?
In NL is het zo dat het recht wordt gemaakt door de regering en de staten generaal. De wetten die in
NL gelden worden gemaakt door volksvertegenwoordigers die wij kiezen, en die zijn eig afkomstig van
het volk. Een rechter is niet gekozen, dus mag hij dit wel introduceren?
Wat is de verhouding tussen recht en samenleving?
Volgt de rechter de samenleving, of loopt hij voorop op verschillende samenlevingsvormen? Dit kun je niet
beantwoorden, hiervoor is reflectie en normatieve theorie nodig.
TOESLAGENAFFAIRE
De toeslagenaffaire speelt zich af in het bestuursrecht. Wetgever en de rechtspraak kregen er ook van langs
toen. Toeslagenaffaire: ouders hadden voor de BSO een kinderopvangtoeslag gekregen. Ze werden onterecht
beschuldigd van fraude, en moesten daarom het gehele bedrag aan toeslagen terugbetalen. Dit ging om
tienduizenden euro’s. Mensen verloren hun huizen, kinderen, echtgenoten. Niet alleen de Belastingdienst maar
ook het bestuur kreeg de schuld.
Dit beruste op een hele slechte lezing van de wet. Ze moesten niet het gehele bedrag van de toeslag
terugvorderen, maar het gehele bedrag dat als onbetaald werd verklaard.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nadjamcvetkovic. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.54. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75759 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now
Recently viewed by you
