Summary
Samenvatting Forensisch welzijnswerk
- Course
- Institution
Samenvatting van Forensische Welzijnswerk (B001634), gedoceerd in criminologische wetenschappen
[Show more]
Seller
Follow
anoniempjexd
Reviews received
Content preview
Forensisch welzijnswerkLes 1 – Sociale problemen
1. Het theoretisch – ideologische kader
Visie op maatschappelijke (m’ke) problemen
Westerse Europese samenleving: (verzorgingsstaat) – actieve welvaartsstaat – bepaalt
manier waarop we kijken naar probleem
o Met de ontwikkeling van de verzorgingsstaat verschuift de betekenis naar
‘sociaal werk wordt een sociale voorziening, dit is een institutioneel
verzorgingsarrangement, ingezet tot bescherming tegen de risico’s van een te
sterke marktafhankelijkheid’.
o Het drukt een opvatting uit over de relatie tussen private en publieke sfeer
Private sfeer: de leefsituatie en de leefwereld begrepen van kinderen,
jongeren en volwassenen
De materiële situatie
Publieke sfeer: verwijst naar de ‘openbaarheid’
Ruimtelijk begrip: het ‘gemeenschappelijk bezit’, dit is de ruimte
die voor iedereen vrij toegankelijk is
Politiek begrip: het gaat om de ruimte waarin men ‘recht heeft
om te luisteren, te spreken en gehoord te worden’
o Een onderscheid tussen het ‘publieke debat’ en de Staat
Concreet begrip: de ‘publieke sfeer’ verwijst naar het ‘algemeen
belang’ zoals ‘openbaar’ en afdwingbaar gemaakt in de
internationale mensenrechten en in de lokale regelgeving
De grenzen tussen private en publieke sfeer zijn open: ze veranderen
naargelang historische en maatschappelijke ontwikkelingen
Sociale kwestie(s) …
o Wat is maatschappelijk probleem? Wat niet?
Niet elke probleemsituatie is een sociaal probleem
o Hoe definiëren? Wie definieert?
Analoog
o Wat wordt als deviant gedrag beschouwd?
o Risicosamenleving (Beck, 1992; Garland, 2001)
Meer focus op problematisch gedrag
Sociaal werk
Definitie vanuit het oogpunt van sociale gelijkheid het ondersteunen van het ‘publiek’
houden van de publieke ruimte: het openhouden van de mogelijkheden tot vrije toegang en
ontmoeting.
De ontwikkeling hiervan is nauw verbonden met de ontwikkeling van de parlementaire
democratie
Het ‘sociale’ in sociaal werk ligt in verbinding met de maatschappelijke strijd
o Bv: ‘verbondenheid’ van het sociaal werk met de ‘sociale kwestie’
Zowel historisch als actueel
1
,2. Constructie (niet neutraal)
2.1 Probleemomschrijving
Wat wordt als sociaal probleem gezien?
Sociale behoeften ≠ sociaal probleem
4 kenmerken sociaal probleem
1. Fenomeen heeft sociale oorzaak/karakter (in maatschappij)
Een duidelijke oorsprong
Bv: een natuurramp is geen sociaal probleem, maar de manier
waarop men ermee omgaat kan wel een sociaal probleem zijn
2. Moet maatschappelijke aandacht/draagvlak hebben: door (deel) samenleving
erkend
Een significant deel van de samenleving is bewust van de
probleemsituatie
3. Als onwenselijk geacht probleemdefinitie?
Eenzelfde situatie kan aanleiding geven tot verschillende
probleemdefinities
In strijd met belangrijk geachte waarde (vb. vrouwenbesnijdenis)
Niet overal ter wereld wordt het als een probleem gezien
Het is cultuur gebonden
4. Er moet/kan iets gedaan worden
De overtuiging leeft dat aan het probleem iets gedaan kan worden
Proces van ontdekking /bewustzijn = constructieproces (niet neutraal)
2.2 Maatschappelijke actie
Na bewustzijn van sociaal probleem (iets is onwenselijk)
Uitdenken en legitimeren oplossingsvoorstellen
o ~ discrepantie (kloof tussen probleem en maatschappelijk aanvaardbaar)
Tussen de feitelijke en wenselijk geachte situatie
Welke oplossing? Hangt samen met visie op sociaal probleem
o Bepaalt sociaal politieke keuzes: wat is doelstelling?
o Bepaalt sociaal beleid en welzijnszorg (als antwoord op bepaalde nood- of
probleemsituatie)
Niet elk sociaal probleem geeft aanleiding tot maatschappelijke actie
o Sociale problemen kunnen dus verborgen blijven of ontdekt, of herontdekt
worden
De constructie van sociaal probleem naar geconstrueerd sociaal probleem verloopt via een
aantal fasen:
1. Het zichtbaar worden van het sociaal probleem door een groeiend bewustzijn van de
discrepantie tussen de feitelijke en wenselijk geachte situatie
2. De legitimering van maatschappelijke actie door de duiding van de discrepantie tussen
feitelijke en wenselijk geachte situatie als strijdig met belangrijk geachte waarden
3. Het mobiliseren voor maatschappelijke actie
4. De uitwerking van een actieplan
5. De uitvoering van het actieplan en de evaluatie daarvan
2
,Ook maatschappelijke actie is niet neutraal – geeft mee vorm aan probleemdefinities:
tussenkomen en construeren
Repressie vs. hulpverlening
o Repressieve actie
Het probleem brengen onder de aandacht als een probleem van
maatschappelijk afwijkend gedrag
o Hulpverlening
Het probleem brengen onder de aandacht als een probleem van
armoede en nood aan maatschappelijke ondersteuning
Sociaal werk komt niet alleen tegemoet aan concrete probleemsituaties
o Het construeert mee de sociale probleemdefinitie van waaruit naar deze
situaties gekeken wordt
o Sociaal werk maakt niet alleen deel uit van de context waarin het ingezet
wordt, het beïnvloedt ook deze context
o De aanpak van een bepaalde situatie door sociaal werkpraktijken creëert een
maatschappelijk draagvlak om de problematiek bespreekbaar te maken
Bv: kindermisbruik/-verwaarlozing
Elke definiëring van & antwoord op sociaal probleem impliceert waardeoordeel
Illustratie: armoede
Wat is de eerste oorzaak van armoede?
1. Persoonlijke pech
2. Luiheid/gebrek doorzettingsvermogen
3. Sociale onrechtvaardigheid
4. Onderdeel van moderne samenleving
Opinie over oorzaken ≠ opinie over oplossingen
Meer dan armoede: sociale kwetsbaarheid
Populatie die niet beschikt over voldoende hulpbronnen om op eigen kracht moeilijkheden en
tegenslagen te overwinnen en het leven op gewenste manier vorm te geven
Verschillende gradaties sociale kwetsbaarheid = ladder
Soort hulp nodig om volwaardig leven te leiden
o Bv: leefloon
Zelfredzaamheid, hoeveelheid, ernst, duur en complexiteit problemen (=
samenhangende, elkaar versterkende factoren)
Ladder want het is niet alles of niets
3. ‘de bril’: analyseschema sociale problemen
Proces tussen probleem & interventie
Model ontstaan vanuit analyse armoede (Vranken) maar breed toe te passen op alle
sociale problemen (dus ook dader- en slachtofferschap)
Analyseschema = theoretisch → in prak jk: kenmerken verschillende modellen
Perceptiemogelijkheden – waar ligt de oorzaak?
Niveau van de oorzaak: micro, meso of macro
Aard van de oorzaak: intern (schuld) of extern (ongeval)
3
, De constructie van sociale problemen vindt plaats in een voortdurende wisselwerking tussen
3 dimensies: een sociaal politieke dimensie, een sociaal beleidsdimensie en een agogische
dimensie.
3.1 Individueel schuldmodel
Oorzaak/schuld bij de mensen zelf
Persoonlijke tekorten
Focus op houding, motivatie, eigen verantwoordelijkheid
Individuen zijn onaangepast aan samenlevingsnormen – afwijkend gedrag
‘Non-deserving’ poor (vb: werkloos = onvoldoende werk zoeken)
Deze manier van kijken is terug te vinden in een sociaal pathologische benadering van
de sociale werkelijkheid
Aanpak van sociale problemen is repressief en moraliserend
o Het bestraffen en heropvoeden van diegenen die de morele regels van de
samenleving verwerpen
Kritiek
Verwachting van bepaald gedragspatronen self-fulfilling prophecy
Halo/horn-effect: cognitieve bias waarbij (on)gunstig kenmerk beoordeling persoon als
(on)gunstige
o Gevolg: afwijkend gedrag steeds zoeken (en vinden) bij dezelfde groepen
Eenzijdige selectie negatief gedrag/beperkingen
o Zonder hierbij recht te doen aan het totale gedragspatroon en voorbijgaand
aan de condities waarbinnen een gedragspatroon ontwikkeld wordt
3.2 Individueel ongeval model
Oorzaak bij persoonlijke tegenslagen
Vertrekt vanuit de dynamiek van de samenleving waarin gevraagd wordt van de
mensen zich aan te passen aan de snelle veranderingen
o Op diverse levensdomeinen
o Dagelijks bestaan
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoniempjexd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.40. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now