Deze samenvatting bevat alle stof van H13 uit het boek FPZ in een overzichtelijke structuur en is in 2023/2024 (en naar alle verwachting in 2025) nog actueel. Na een aantal keren lezen zou je alle informatie kunnen begrijpen en toepassen.
1. Menstruatie
De eerste menstruatie treedt op bij vrouwen van ongeveer 13 jaar en duurt gemiddeld 28
dagen. Bij een normale menstruatie cyclus is er sprake van een eicelrijping gevolgd door een
eisprong. Na de menstruatie wordt in de baarmoeder de slijmvlieslaag dikker, zodat een
eventueel bevruchte eicel zich daarin kan innestelen.
Maar als de eicel niet bevrucht wordt, stoot je lichaam het baarmoederslijmvlies af via de
vagina. Dat baarmoederslijmvlies is het bloed dat je ziet en dit maandelijkse proces heet
menstruatie.
Een normale cyclus bestaat uit 4 fasen (ongelijk in tijd):
1. Menstruatie: Ongesteld zijn, afstoting van het slijmvlies
2. Folliculaire fase: De eicelrijping
3. Ovulatie: De eisprong
4. Luteale fase: De tweede helft van de cyclus (standaard 2 weken, dus de helft)
(Normale gemiddelde) Menstruatie cyclus
Fase 1 Dag 1 – 5 Menstruatie
Fase 2 Dag 6 – 11 Folliculaire fase
Fase 3 Dag 12 – 16 Ovulatie
Fase 4 Dag 17 – 28 Luteale fase
a. Folliculaire fase (ei rijping fase)
Follikel betekent ei. De folliculai re fase is de eerste fase na de menstruatie (dus feitelijk de
tweede fase van de totale cyclus). De hele menstruatie cyclus vindt plaats door
communicatie via hormonen. Deze hormonen worden geproduceerd in de hypofyse. De
hypofyse ligt in het achterste gedeelte van je hersenen (is een klier).
🡺 Stap 1: FSH (Follikel Stimulerend Hormoon) is een hormoon dat wordt geproduceerd
door de hypofyse. FSH geeft een signaal door aan de eierstok en zorgt ervoor dat de
eitjes gaan rijpen in de eierstok.
🡺 Stap 2: Vervolgens geven de rijpende eitjes een hormoon genaamd estradiol
(oestradiol) af. Door estradiol wordt het slijmvlies in de baarmoeder (Latijnse naam
endometrium) dikker zodat de eventuele baby die door bevruchting komt een plekje
heeft om te zitten.
🡺 Stap 3: Halverwege deze fase wordt in de eierstok bepaald welk eitje het belangrijkst
is (het mooiste en beste eitje, zo van: dat eitje is mooi en gezond, die sturen we door
, naar de baarmoeder, dat is dan de eisprong.) Deze eicel noemen we het Graafse
follikel.
Graafse follikel: Het gekozen, beste/mooiste eitje.
🡺 Stap 4: Na deze stap groeit het eitje door. De niet gekozen eitjes sterven.
Bij een tweeling kunnen er per ongeluk 2 eitjes worden gekozen, dit noem je dan een
twee-eiige tweeling. Bij een eeneiige tweeling word er één eitje door één zaadcel bevrucht
(zoals het normaal gesproken gaat). Maar hierna splitst die eicel zich in tweeën waarbij twee
verschillende embryo’s ontstaan.
b. Ovulatie (eisprong)
De volgende fase is de ovulatie. Bij een bepaalde hoeveelheid estradiol gaat er wéér een
signaal naar de hersenen (in de hypofyse) en maakt deze het LH hormoon (Luteïniserend
Hormoon) aan. De LH piek is de ovulatie en de eisprong vindt plaats.
Bij een ovulatie veranderd het omhulsel van de beste eicel (Graafs follikel) in een geel
lichaam (corpus luteum). Dit noem je luteïnisatie.
c. Luteale fase (wel of geen bevruchting)
Tijdens de luteale fase produceert het gele lichaam (corpus luteum) progesteron en
estradiol.
Progesteron: Stopt (remt) de verdikking van het baarmoederslijmvlies en maakt het
vochtiger.
Na de verdikking van de baarmoeder en het vochtiger worden, wacht het eitje op
bevruchting. Als die niet plaats vindt verschrompelt het gele lichaam (wordt kleiner) en
verlaat hij het lichaam in het baarmoederslijmvlies in het menstruatiebloed.
Als er wél bevruchting heeft plaatsgevonden gaat de bevruchte eicel hCG (Humaan
ChorionGonadotrofine) produceren. Dit zwangerschapshormoon stimuleert het gele lichaam
tot het blijven aanmaken van progesteron.
d. Menstruatie
De menstruatie ontstaat door verlaagde spiegels van progesteron.
, Het meeste bloedverlies is in de eerste 48 uur waarbij je gemiddeld 35 ml bloed verliest. Na
deze 48 uur daarna herstelt het baarmoederslijmvlies zich.
Een menstruatie duurt gemiddeld 4,5 dag.
Menstruatie kort samengevat:
- Geslachtshormonen: estradiol (rijpende eitjes) en progesteron (gele lichaam).
- Hypofyse: FSH (ei rijping) en LH (eisprong).
- De afgifte en pieken in deze stoffen bepalen het verloop van de menstruatiecyclus.
- De menstruatie cyclus bevat 4 ongelijke fasen in tijd.
- Denk aan het treinspoor met menstruatie als hoofdstation.
2. Orale anticonceptiva
Anticonceptie betekent letterlijk, het voorkomen van bevruchting. In Nederland worden de
volgende methoden veel gebruikt:
- Periodieke onthouding
- Condoom
- Sterilisatie van de man of vrouw
- Hormonale anticonceptiva (orale anticonceptiva en de pil?)
- Morning-after pil
- Spiraaltje
a. Orale anticonceptiva (??)
Orale anticonceptiva of OAC’s behoren tot de groep van hormonale anticonceptieve
middelen. Vrijwel alle OAC’s zijn combinatiepreparaten die bestaan uit stoffen die lijken op
de natuurlijke geslachtshormonen van de vrouw (oestrogenen en progestagenen).
Deze pilhormonen bootsen in het lichaam van de vrouw een menstruatiecyclus na
(kunstmatige cyclus). Het zijn dus eigenlijk neppe (kunstmatige) hormonen waardoor je
lichaam wel de cyclus behoudt, zonder dat er een eisprong heeft plaatsgevonden. Je stoot bij
de ‘menstruatie’ dus alleen het baarmoederslijmvlies af. Dit noem je ook wel een
onttrekkingsbloeding.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annasenna. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.21. You're not tied to anything after your purchase.
