Nederlandse samenvatting van het artikel Leadership and Change: The Case for Greater Ethical Clarity van Burnes en Todnem (2011) tot aan de discussie. Gebruikt voor mijn opdracht in de cursus OVO.
Introductie
Leiderschap is een proces dat niet specifiek een functie is van de verantwoordelijke persoon, maar
leiderschap is een functie van de individuele wil en de individuele behoeften en het resultaat van de
dynamiek van de georganiseerde collectieve wil om aan deze verschillende behoeften te voldoen.
Ten tweede is leiderschap een proces van aanpassing en evolutie; het is een proces van dynamische
wisselingen en uitwisseling van waarden. Leiderschap is afwijken van conventies. Ten derde is
leiderschap een proces van energie, niet structuur. Waarbij leiderschap zich onderscheid van
management, die streven naar stabiliteit, terwijl leiderschap gaat over verandering.
Er is een verschuiving gaande naar de meer charismatische of Transformatieve leider. Leiderschap en
verandering gaan hand in hand, waarbij het afgelopen jaren de belangrijkste taak van een leider
verandering om organisatorisch succes te behouden of te verbeteren. Leiderschap en verandering
zijn fenomenen die essentieel zijn voor het succes van de organisatie, echter moeilijk te
ondernemen.
Leiderschap is de afgelopen jaren veranderd, waarbij er meer nadruk kwam te liggen op ethische
waarden en gedrag. Waarbij een organisatie effectief is waar doelen en waarden overeengestemd
zijn en gedeeld worden tussen het leiderschap en de werknemers van een organisatie. Sosik et al.
(2009) beweren dat ethische waarden gedrag beïnvloeden, in termen van de vraag of de
organisatiedoelstellingen als juist en passend worden beoordeeld, en de mate van inspanning die
moet worden geleverd bij het nastreven van deze doelen. Er wordt door meerdere literatuur een
positieve relatie tussen waardenafstemming, leiderschapsgedrag, medewerker betrokkenheid en
doelrealisatie beschreven. De Oxford Dictionary of English definieert ethiek als morele principes die
het gedrag van een persoon bepalen of het uitvoeren van een activiteit. Hoe verhoudt de mens zich
tegenover andere wezens en streven naar wederzijds welzijn, groei, creativiteit en betekenis. Het
menselijke gedrag gericht op het bepalen wat goed of kwaad is.
Door te pleiten voor ethische duidelijkheid in relaties van leiderschap en verandering wordt er in het
artikel een consequentalist perspectief op ethiek gehandhaafd. Consequentialisme is een filosofie
wat inhoudt dat de waarde van een actie voorkomt uit de waarde van de gevolgen ervan. Hierbij
worden de veranderingen die leiders initiëren beoordeeld op basis van de gevolgen die ze
veroorzaken en niet op basis van de bedoelingen. Hierbij wordt er vooral gekeken naar het
(egoïstisch consequentialisme en utilitair consequentialisme. Leiders kunnen geen duurzame en
voordelige verandering voor hun organisatie bewerkstelligen, tenzij ze op ethische wijze handelen en
ethisch verenigbare benaderingen voor verandering aannemen die niet alleen aansluiten op hun
eigen individuele (egoïstische) behoeften, maar ook utilitaire resultaten opleveren in termen van het
grootste goed voor het grootste aantal belanghebbenden. Leiders moeten duidelijk zijn over hun
eigen ethische overtuigingen en de ethische waardes zij hanteren bij de aanpak voor verandering.
Hierop volgend dienen de gene die bepaalde wijzen van leiderschap en verandering aandragen
expliciet moeten zijn over de ethische sterke en zwakke punten hiervan. Het doel van dit artikel is om
aan te tonen dat:
1. Leiderschap en verandering onlosmakelijk verbonden zijn en hun effectiviteit bij het bereiken
van gunstige resultaten voor belanghebbenden is gekoppeld aan hun onderliggende ethische
waarden.
2. Het is waarschijnlijker dat sommige benaderingen van verandering leiden tot ethische
uitkomsten dan andere.
3. De behoefte aan groter ethische duidelijkheid bij het evalueren van benaderingen van
leiderschap en verandering.
, Leiderschap en ethiek
Er zijn verschillende ontwikkelingen geweest rondom leiderschap en ethiek. Twee belangrijke zijn:
- Oudere theorieën over leiderschap, zoals het eigenschapsmodel en het leider-volger-model
zijn ingehaald door contextuele of situationele modellen. Dit is een benadering die benadrukt
dat leiderschap gericht is op het teweegbrengen van transformationele veranderingen en dat
effectieve leiders degenen zijn die hun leiderschapsstijl kunnen aanpassen aan de context
waarin zij zich bevinden en opereren.
- De afwijzing van de command-and-control leiderschapsvisie die zich richt op een top-down
benadering met het gezag van positie. In plaats hiervan worden leiders nu bekeken als
individuen die hun personeel motiveren door een emotionele band met hen door de kracht
van hun persoonlijkheid, charisma en niet door de kracht van de positie in hun organisatie.
Leiderschap en de rol van de leider is complexer geworden door een toenemende complexiteit van
het organisatieleven, die vooral wordt veroorzaakt door de stakeholdertheorie. Waarbij er wordt
vereist dat een organisatie rekening houdt met de bredere belangen van de samenleving. Dit omvat
iedereen en alles wat er mogelijk wordt beïnvloed door of een belang hebben in de activiteiten van
het bedrijf, inclusief gemeenschappen, overheden en de natuurlijke wereld.
Barker (2001) maakt onderscheid tussen leiderschap en management. Waarbij leiderschap
hoofzakelijk bezig is met het tot stand brengen van transformationele wijzigingen. Management
houdt zich bezig met bereiken van stabiliteit en voorspelbaarheid door ervoor te zorgen dat
ondergeschikten de regels, voorschriften en werkprocedures voorgelegd door de organisatie worden
nageleefd. Naleving wordt hierbij bereikt door transactionele uitwisseling tussen de werknemers en
de organisatie die door de manager, die gebruikt maakt van de autoriteit die de positie in de
organisatie zich verleent, wordt gehandhaafd.
Charismatische-transformationele leiders kunnen enorme voordelen voor de organisatie bieden door
de stimulatie om zichzelf opnieuw uit te vinden, echter kan het indien het wordt uitgevoerd door
gewetenloze leiders resulteren in gevallen van organisatorische vernietiging. Er moet worden
gezorgd dat leiderschap en verandering worden ondersteund door een ethisch systeem, waarbij
leiders over een moreel kompas moeten beschikken dat ervoor zorgen dat zij geen misbruik maken
van het vertrouwen in hen en hun unieke vrijheden dei zij krijgen. Leiderschap si een proces van
transformatieve verandering, waarbij de ethiek van individuen zijn geïntegreerd in de gebruiken van
de gemeenschap als middel tot evolutionaire sociale ontwikkeling. Een leider is geen solo reiziger,
maar een sleutel figuur wiens handelen of nalaten het welzijn van anderen en het bredere goed kan
bepalen.
Verandering en ethiek
Tot de jaren 80 werd het veld van verandering gedomineerd door de Lewin geïnspireerde organisatie
ontwikkeling, waarbij de kern ligt in een reeks democratische humanistische waarden die beiden
richtinggevend zijn in het veranderproces en de acties van de degenen die de verandering leiden. In
essentie biedt dit een ethische benadering van verandering, echter met de opkomst van nieuwe
perspectieve op verandering, vooral de emergent benadering, is de nadruk op ethiek in die mate
afgenomen dat sommige benaderingen manipulatie en dwang van de betrokkenen aanmoedigen. De
geplande aanpak tot verandering kent vier elementen; field theory, group dynamics, action research
en het drie-stappen model. Voor een succesvolle verandering moet er een gevoelde behoefte zijn,
waarbij een individu de innerlijke realisatie heeft dat verandering noodzakelijk is. Deze gevoelde
behoeften kan alleen ontstaan als individuen en groepen de kans krijgen om na te denken over en te
leren van hun eigen situatie en veranderen uit eigen wil. Lewin pleitte voor een participatieve, open
en ethisch veranderingsproces, wat een leerproces vereist. Dit maakt het mogelijk om betrokkenen
inzichten, perspectieven, verwachtingen en denkpatronen te genereren. De aanpak streeft ernaar de
degene die veranderen de kans bieden om hun situatie te beredeneren en hun eigen oplossingen te
ontwikkelen. Voor Lewin is het veranderproces een iteratieve, cyclisch proces dat diagnose, actie en
evaluatie omvat en verdere actie en evaluatie. Het erkent dat indien een verandering heeft plaats
gevonden, het zichzelf in stand moet houden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LisaCJx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.22. You're not tied to anything after your purchase.
