Sociologie: is de systematische studie van de samenleving - het levenslange proces van
sociale ervaringen opdoen, waarmee men zich in staat stelt om mogelijkheden te realiseren
en zich de cultuur waarvan men deel uitmaakt eigen te maken.
Sociologie helpt ons om in het gedrag van bepaalde mensen algemene patronen te
herkennen (Berger)
Hoe ontstond sociologie?
17-18e eeuw: Verlichting
De Franse Revolutie en de industriële revolutie versterken de behoefte aan duiding van de
grote veranderingen (modernisering)
in 3 stappen: industrialisering → groei van steden → politieke veranderingen
Bijv. Emanuel Kant https://www.youtube.com/watch?v=0or7SB3gRLY
Wat moet je doen om de samenleving te ‘duiden’?
Observeren (kijken, luisteren), participeren (meedoen), bevragen, bediscussiëren,
beschrijven, verklaren.
Bovenal: lezen! Kranten, websites, tijdschriften op het IVK vakgebied
Wees kritisch!
Het moderniseringsproces
moderniteit: sociale patronen die het resultaat zijn van industrialisering
Sociologie is ook: snappen waar we vandaan komen:
‘modernisering’: de grote veranderingen die de samenleving in (pakweg) de afgelopen
twee eeuwen heeft doorgemaakt.
4 belangrijke kenmerken van modernisering:
1. Het verdwijnen van kleine, traditionele gemeenschappen
2. De uitbreiding van persoonlijke keuzemogelijkheden
Het verdwijnen van tradities (goden, geesten en t lot waar ze in geloven) heeft tot
gevolg dat mensen hun eigen leven als een oneindige reeks van keuzes kunnen
gaan zien → individualisering
3. Grotere sociale diversiteit
4. Oriëntatie op de toekomst en een groeiend tijdsbewustzijn
Premoderne mens richt zich op het verleden; leden van moderne samenlevingen
meer op de toekomst gericht. Gericht op persoonlijk gewin, wil weten hoe laat het is,
‘tijd is geld’
1.5 theorieën UITWERKEN THEORIEN
Theorie van Durkheim: bij leden van groeperingen die weinig sociale integratie kennen
(mannen, protestanten, welvarende mensen en ongehuwden), is het risico op zelfdoding
veel groter
,Hoofdvragen van de sociologie
het orde- of cohesievraagstuk:
Wat houdt de samenleving bij elkaar? Welke problemen bedreigen het ordelijk samenleven
van mensen? Hoe komt het dat mensen ondanks problemen vreedzaam samenleven?
Waarom is er soms sprake van eenheid en soms niet? Hoe verandert de samenhang?
het ongelijkheidsvraagstuk:
Wie krijgt wat en waarom? Waarom is de samenleving gelaagd, waarom is er ongelijkheid,
bijv. in inkomens? Hoe beïnvloedt sociale ongelijkheid de sociale bindingen tussen mensen?
het identiteitsvraagstuk:
Hoe pas ik in deze cultuur? Wie zijn wij, wie zijn de ‘anderen’? Wat hebben we
gemeenschappelijk en waarin verschillen we van elkaar?
Theorie
Bij elke hoofdvraag behandelen we ook één van de drie belangrijke sociologische
‘perspectieven’ (sociologische benaderingen):
Structureel functionalisme: kijkt naar de samenleving als een functionerend systeem,
waar sprake is van onderlinge samenwerking tussen verschillende delen en dat solidariteit
en stabiliteit beoogt
→ richt zich op sociale structuur: op relatief stabiele sociale gedragspatronen. Dit geeft ons
leven gestalte; in gezinnen, op de werkvloer of in collegezaal
→ sociale functies van elk structuur: de gevolgen van een sociaal patroon voor het
functioneren van de totale samenleving
→ K.Merton: functies sociologie
- manifeste functies: de onderkende en beoogde gevolgen van een sociaal patroon
- latente functies: de niet-onderkende en niet-bedoelde gevolgen van een sociaal patroon
- sociale disfunctie: een sociaal patroon dat het functioneren van de samenleving kan
verstoren
- belangrijkst denkbeeld: de samenleving vormt een stabiel en geordend geheel
Conflicttheorie: kijkt naar de samenleving als een ‘arena’ van ongelijkheid, die conflicten en
ongelijkheid veroorzaakt
→ richt zich op de wijze waarop factoren als sociale klasse, ras, etniciteit, geslacht en leeftijd
gerelateerd zijn aan ongelijkheid in termen van geld, macht, onderwijs en sociale status
Symbolisch interactionisme: kijkt naar de samenleving als het geheel van sociale
interacties
Elke perspectief werpt een ander licht op de samenleving!
Wat hebben we hieraan?
, De samenleving kunnen beschrijven
Gevoel voor grotere complexe patronen, zoals (on)rechtvaardigheid, inzicht in ongelijkheid
Factchecking: klopt het wel wat iemand/iedereen zegt (kritische blik)?
Zicht op de ‘maakbaarheid’ van de samenleving (veranderbaarheid door beleid)
Analyses die je helpen beleid te maken (bedoelde en onbedoelde gevolgen)
Zicht op de toekomst: kunnen verklaren is kunnen anticiperen
Mogelijkheden en onmogelijkheden van IVK
En als het gaat om veiligheid?
We hebben als IVK-ers sociologische kennis nodig om bijv.:
Te begrijpen waarom mensen veiligheid tegenwoordig zo belangrijk vinden
Te begrijpen waar bepaalde veiligheidsproblemen, zoals sociale spanningen en conflicten,
vandaan komen
Te verklaren waarom sommige aanpakken van veiligheidsproblemen wel werken en andere
niet
Te begrijpen welke plek bepaalde organisaties (overheid, bedrijfsleven) en groepen burgers
innemen in de samenleving
Te verklaren waarom mensen schijnbaar onlogische oplossingen bedenken voor bepaalde
problemen
Etc.
Sociologie in de praktijk
Hanteren sociologisch perspectief zinvol, want:
1. de sociologie speelt een belangrijke rol in het tot stand komen vd wetten en
overheidsmaatregelen die ons leven beïnvloeden
2. op individueel niveau bevordert het sociologisch perspectief onze persoonlijke groei
en bewustwording
- nagaan wat er wel en niet klopt aan het alledaags denken
- beter inzicht in de mogelijkheden en de hindernissen die we in ons dagelijks leven
tegenkomen
- mogelijkheid een actieve rol te spelen in de samenleving waarvan we deel uitmaken
- helpt ons om in een wereld te leven die zich kenmerkt door diversiteit
Week 2
Socialisatie: brug tussen psychologie en sociologie
- wat een individu aangeleerd krijgt qua gedrag
Cultuuroverdracht (als iemand gesocialiseerd wordt): stabiliteit en vernieuwing
→(gedrag dat binnen een cultuur als wenselijk/onwenselijk waarden/normen)
→ Hoe? imitatie (kinderen imiteren wat ouder doet) en dwang (straf en beloning)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rosanaramautar28. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.61. You're not tied to anything after your purchase.