Volledige samenvatting van het vak Staatsrecht (Berendt) - ruim geslaagd door enkel deze samenvatting te leren in combinatie met de samenvatting van Grondwettelijk recht (Sottiaux)
Staatsrecht – Berendt
Inhoudsopgave
Inleidend deel.........................................................................................................................................................................3
De bekendmaking en inwerkingtreding van de in België van toepassing zijnde Rechtsnormen.......................................3
Bekendmaking van de in België van toepassing zijnde rechtsnormen..........................................................................3
Inwerkingtreding van rechtsnormen..............................................................................................................................4
Federaal België – het grondgebied en de onderverdelingen ervan...................................................................................5
Internationale grenzen van het land:.............................................................................................................................5
LaNd van binnenin bekijken............................................................................................................................................5
de algemene beleidsdoelstellingen van het federale België..............................................................................................7
DEEL I: De organen van de federale overheid, van de gemeenschappen en de gewesten...................................................7
H1: De wetgevende macht.................................................................................................................................................7
De federale wetgevende macht.....................................................................................................................................8
De wetgevende vergaderingen van de deelgebieden..................................................................................................12
de werking van de wetgevende vergaderingen...........................................................................................................14
statuut parlementsleden..............................................................................................................................................20
Wettelijke normen........................................................................................................................................................24
Procedure betreffende totstandbrenging van wettelijke normen...............................................................................26
de controlebevoegdheid van de wetgevende vergadering..........................................................................................32
H2: uitvoerende macht.....................................................................................................................................................39
de koning en de federale regering................................................................................................................................39
de regeringen van de deelgebieden.............................................................................................................................46
De werking van de uitvoerende macht........................................................................................................................47
de prerogatieven van de Uitvoerende macht..............................................................................................................52
H3: de grondwettelijke macht..........................................................................................................................................55
De herziening van de grondwet....................................................................................................................................55
DEEL II: de bevoegdheden van de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten.............................................56
H1: de beginselen die de verdeling van de bevoegdheden regelen................................................................................56
Het exclusiviteitsbeginsel van de bevoegdheden.........................................................................................................56
De hiërarchische gelijkheid tussen de federale OH en de deelgebieden.....................................................................57
Toepassing van het spreekwoord in foro interno, in foro externo..............................................................................57
De afwezigheid, de jure, van subnationaliteiten..........................................................................................................57
H2: De bevoegdheden van de federale overheid.............................................................................................................57
H3: De bevoegdheden van de gemeenschappen.............................................................................................................58
De bevoegdheden van de Vlaamse, de Franse en de Duitstalig gemeenschappen.....................................................58
1
, De bevoegdheden van de GGC.....................................................................................................................................61
De bevoegdheden van de COCOF en van de VGC, als ondergeschikte organen van de Franse en Vlaamse
gemeenschap................................................................................................................................................................62
De gedeeltelijke regionalisering van de uitoefening van bepaalde gemeenschapsbevoegdheden: de Sint-Kwintens-
clausule.........................................................................................................................................................................62
H4: de bevoegdheden van de gewesten..........................................................................................................................63
de bevoegdheden van het Vlaamse, het Waalse en het Brusselse hoofdstedelijke gewest.......................................63
De volledige communautarisering van de uitoefening van de gewestbevoegdheden................................................64
de gedeeltelijke communautarisering van de uitoefening van de gewestbevoegdheden..........................................64
H5: de gemeenschappelijke bevoegdheden.....................................................................................................................65
De parallelle bevoegdheden.........................................................................................................................................65
De impliciete bevoegdheden........................................................................................................................................65
H6: de constutieve autonomie van de deelgebieden.......................................................................................................66
H7: de inwerkingstelling van de bevoegdheden..............................................................................................................66
het conflictueel federalisme.........................................................................................................................................66
het coöperatief fedralisme...........................................................................................................................................67
H8: de uitoefening van de bevoegdheden door de gemeenten en de provincies...........................................................68
H9: de internationale bevoegdheden van de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten.......................69
De internationale betrekkingen, de grondwet en het Belgisch federalisme...............................................................69
De beginselen met betrekking tot het voeren van het buitenlands beleid en het sluiten evenals het opzeggen van
de verdragen.................................................................................................................................................................69
De typologie van de verdragen in federaal België en de modaliteiten voor het sluiten daarvan...............................70
De internationale vertegenwoordiging van België.......................................................................................................71
DEEL III: de financiering van de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten.................................................72
H1: de financiering van de federale overheid..................................................................................................................72
de trilogie inzake fiscaliteit en de controle van het Grondwettelijk Hof (art 170, 171 en 172 GW)............................72
een begrip dat heel verschillend is van het begrip belastingen (retributie) art 173 GW.............................................73
de begrotingswetten.....................................................................................................................................................73
de pensioenen..............................................................................................................................................................75
H2: de financiering van de gemeenschappen en de gewesten........................................................................................75
de algemeenheden.......................................................................................................................................................75
de financiering van de gemeenschappen.....................................................................................................................75
De financiering van de gewesten..................................................................................................................................75
H3: het rekenhof...............................................................................................................................................................76
H4: de financiering van de erediensten en van de vrijzinnigheid....................................................................................76
Deel IV: gewone, administratieve en grondwettelijk rechtscollege.....................................................................................77
H1: het grondwettelijk hof................................................................................................................................................77
2
, korte historiek...............................................................................................................................................................77
de samensteling van het hof.........................................................................................................................................77
de taken van het hof.....................................................................................................................................................78
de procedure.................................................................................................................................................................79
H2: de gewone rechtscolleges..........................................................................................................................................82
het onderscheid tussen burgerlijke en politieke rechten.............................................................................................82
de beginselen betreffende de gewone rechtscolleges.................................................................................................83
H3: de raad van state........................................................................................................................................................85
de samenstelling van de Raad van state......................................................................................................................85
de afdeling wetgeving...................................................................................................................................................85
De andere administratieve rechtscolleges van de Raad van State..............................................................................86
H4: het contentieux van de aansprakelijkheid van de openbare macht voor schade veroorzaakt door haar fout........86
INLEIDEND DEEL
DE BEKENDMAKING EN INWERKINGTREDING VAN DE IN BELGIË VAN TOEPASSING ZIJNDE
RECHTSNORMEN
BEKENDMAKING VAN DE IN BELGIË VAN TOEPASSING ZIJNDE RECHTSNORMEN
In België: rechtsregels niet van toepassing tot men ze bekendmaakt (vorm van publicatie) – staatsblad; algemeen
publicatieorgaan
Bekendmaking in een publicatieblad
Art 190 GW: geen wet, besluit of verordening van algemeen, provinciaal of gemeentelijk bestuur is verbindend dan na
te zijn bekendgemaakt in de vorm bij de wet bepaald
- Geschreven in 1831
- Onveranderd gebleven
- De vorm van de bekendmaking wordt niet bepaald in de wet – staat niet “in het staatsblad” (kan bv ook door
aanplakking zoals in het Waalse gewest)
Wat MOET in een publicatieblad worden bekend gemaakt?
- Zeker niet alle normen! – niet de normen die betrekking hebben op één individueel geval
- Er moet een openbaar belang zijn
Benoeming van een rechter – het kan over een individu zijn maar nog van openbaar belang zijn
Benoeming van een minister, hoogleraren van een staatsuniversiteit
Wat is een publicatieblad = een publicatie in welke de wettelijke bepalingen bekent gemaakt worden ‘niemand kan de
on kennis van die rechtsbepalingen inroepen’ (= een fictie, niet iedereen leest het staatsblad maar we worden geacht
dat wel te doen)
Welke publicatieorganen zijn er?
- Steden – website van de gemeente/stad – stedelijke/gemeente normen
- In elke provincie – bestuursmomoriaal (provinciaal staatsblad) – provinciale normen (belastingen)
- Gewestelijke, gemeenschappelijke en Belgische normen: Belgisch staatsblad
- Publicatieblad van de Europese Unie
3
, Waarom? Onttrekt de mogelijkheid aan de landen om dingen later of niet te publiceren, verschillende
inwerkingtreding per land – kan niet meer, de inwerkingtreding van de norm hangt enkel af van de
publicatie in dit blad, en niet die van de lidstaten op zich
Bekendmaking kan integraal en gedeeltelijk
Basisregel: integrale publicatie MAAR enkel verplicht wanneer deze rechtsnorm alle burgers aanbelangt. – essentieel bij
wetten en grondwetswijzigingen
3 verschillende publicatievormen:
1. Normen waarvan de bekendmaking geen openbaar belang heeft – enkele kennismaking aan de
bestemmeling volstaat
2. De categorie van de besluiten – publicatie wel van het algemeen belang en die niet alle burgers aan
belangen dus geen volledige publicatie vereist – bij uittreksel en bij vermelding
3. De categorie van de integrale publicatie – wel van algemeen belang en belangen alle burgers aan, dus
integrale publicatie vereist
Belgisch staatsblad
In het begin van België “bulletin Officiel” later: “Belgisch staatsblad”
1940-1944: Belangrijk moment in de geschiedenis? – Brussel bezet door Duitse bezetter, hoe kunnen we dan de normen
nog publiceren? Wat gaan de Duitsers dan doen met de drukkerij?
De drukkerij wordt gewoon verder gebruikt door de Duitsers en ze blijven het Belgisch Staatsblad drukken, wordt
gebruikt als een propaganda orgaan van de Duitse bezetter maar daarna was het dus geen staatsblad meer
Arrest HvC: eerste staatsblad is dat dat in Brussel gedrukt werd, het tweede staatsblad werd gepubliceerd in Londen,
een staatsblad dat in Londen bleef – konden ze niet kennen. Wat werd er gepubliceerd – wetten voor de bevrijding van
de collaboratie. Gaan we dit toepassen? HvC – arrest Perenboom: officiële staatsblad is het staatsblad at gepubliceerd
is door de officiële regering. (Het staatsblad van Londen dus)
INWERKINGTREDING VAN RECHTSNORMEN
Publicatie maakt de inwerkingtreding mogelijk
Basisregel: van inwerkingtreding op de datum die de datum zelf zegt.
Wat gebeurt er als er geen datum van inwerkingtreding wordt bepaald door de wet zelf?
Wet 31 1961:
- Lokale (gemeentelijke/stedelijke) en provinciale normen: 5 dagen – Vlaamse regelgeving (decreet lokaal
bestuur)
- Gewesten en federale normen: 10 dagen
- TENZIJ de norm zelf iets anders bepaald
- Niet op de GW van toepassing: GW wordt van toepassing op de dag van de publicatie in het BS – tenzij iets
anders bepaald wordt
Datum van publicatie moeten we nooit meerekenen en de 10 de dag of de 5de dag begint de norm aan het begin van de
dag “00:00” (dus van de 4de dag op de 5de dag OF van de 9de op de 10de dag)
Voorbeeld: vandaag = 6 maart (dag van bekendmaking), eerste dag: 7 maart, 16 maart is de 10 de dag (om 00:00 aan het
begin van de dag)
Dag van de publicatie nog niet van toepassing tenzij de norm zegt van wel
Kan een norm op een zondag inwerkingtreden? Ja want het is een uitzondering – nooit in handen van het feit of het
een zondag of een feestdag is, voor rechtszaken geld dit wel maar in wetgevingszaken speelt het geen rol welke dag het
is.
Wet van 3 mei 1961
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janavleminckx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.92. You're not tied to anything after your purchase.
