Summary
Volledige samenvatting - GPR
- Course
- Institution
Complete samenvatting van GPR - een 16/20 behaald door enkel deze samenvatting te studeren. Vervangt dus volledig het boek.
[Show more]
Seller
Follow
janavleminckx
Reviews received
Content preview
InhoudH1: De haastige triomftocht van het westerse constitutionele model.....................................................................4
1. Het Charter voor een Nieuw Europa en einde van de Koude Oorlog...................................................................4
De Conferentie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa tussen Helsinki en Parijs...................................4
Francis Fukuyama en het einde van de geschiedenis (‘The end of history?’ 1989)..........................................5
Gorbatsjovs hervormingen in de Sovjet-Unie...................................................................................................5
Gorbatsjov en het einde van de Koude Oorlog.................................................................................................5
Het Gemeenschappelijke Europese Huis en de ineenstorting van het communisme in Oost- en Centraal-
Europa...............................................................................................................................................................5
Het vraagstuk van de Duitse eenmaking...........................................................................................................6
De Duitse eenmaking en de strijd om Europa...................................................................................................7
Democratie als mensenrecht en de Conferentie van Kopenhagen..................................................................8
Het Charter voor een Nieuw Europa als grondslag voor de politieke en juridische orde van Europa na de
Koude Oorlog.....................................................................................................................................................8
2. Het Westerse constitutionele model: opzet van de cursus en begrippen............................................................9
Constitutie en constitutioneel recht.................................................................................................................9
De soevereine staat...........................................................................................................................................9
H2: De crisis van de respublica christiniana en de opkomst van de soevereine staat...........................................10
1. Middeleeuwse orde van de christenheid: vectoren van verdeeldheid..............................................................10
Pluralistische politieke en juridische orde van de christenheid......................................................................10
Feodaliteit........................................................................................................................................................11
Het heerlijk stelsel...........................................................................................................................................11
Judicium parium..............................................................................................................................................12
De opkomst van de steden en het stadsrecht................................................................................................12
2. Middeleeuwse orde van de christenheid: vectoren van eenheid......................................................................13
De opkomst van de pauselijke monarchie en het klassieke kerkelijk recht...................................................13
De erfenis van het Romeinse Rijk en het Romeins recht................................................................................15
3. De ineenstorting van de respublica Christiniana en de crisis van de Europese orde (1500-1660)....................15
De Reformatie en het einde van de geloofseenheid......................................................................................15
De ontdekking en verovering van een Nieuwe Wereld..................................................................................15
De militaire revolutie en de opkomst van de soevereine, dynastieke vorstenstaat......................................16
Samenvattend.................................................................................................................................................17
4. Bronnen: Vitoria en de legitimatie van de Spaanse veroveringen in Amerika...................................................17
Inleiding...........................................................................................................................................................17
Bull Romanus Pontifex (1455).........................................................................................................................18
Bull Inter Caetera (1493).................................................................................................................................18
Francisco de Vitoria.........................................................................................................................................19
H3: Het ancien régime onder Lodewijk XIV: de dynastieke vorstenstaat (1661-1715)..........................................20
1. ‘Le Roi Danse’: Lodewijk XIV en de mythe van het absolutisme.........................................................................20
2. Koningschap en standenmaatschappij................................................................................................................20
De functie van het koningschap......................................................................................................................21
3. De dynastieke staat.............................................................................................................................................22
4. De uitbouw van het militaire en bureaucratische apparaat van de staat..........................................................22
De oorlogsmachine..........................................................................................................................................23
Regering en bureaucratie................................................................................................................................23
De rechtspraak................................................................................................................................................24
H4: Het ancien régime onder Lodewijk XIV: wetgeving en absolutisme................................................................24
1
,1. Lodewijk XIV voor het Parlement van Parijs (Ouverture: de lit de justice van 13 augustus 1669).....................25
2. Reformatie, contrareformatie en absolutisme...................................................................................................25
Het protestantse politieke denken.................................................................................................................25
Jean Bodin en de leer van de soevereiniteit van de staat..............................................................................26
Bossuet en de absolutistische ideologie van Lodewijk XIV.............................................................................26
3. Lodewijk XIV en de wetgeving.............................................................................................................................27
De koninklijke ordonnanties...........................................................................................................................27
Lodewijk XIV en de parlementen....................................................................................................................28
4. Lodewijk XIV tussen dynastie en natie................................................................................................................29
5. Religie en tolerantie onder Lodewijk XIV............................................................................................................30
Inleiding...........................................................................................................................................................30
Godsdienst en de godsdienstoorlogen...........................................................................................................30
Het Edict van Nantes (1598)............................................................................................................................30
De godsdienstpolitiek van Lodewijk XIV en de revocatie van het Edict van Nantes (1685)...........................31
H5: De Britse Revolutie (1640-1701).......................................................................................................................31
1. De Engelse constitutie tijdens de late middeleeuwen en onder de Tudors.......................................................32
Maatschappelijke breuklijnen.........................................................................................................................33
2. Het vorstelijke absolutisme onder Jacobus I en Karel I (1603-1640)..................................................................34
3. Edward Coke en de opkomst van de historische jurisprudentie........................................................................36
4. Burgeroorlog (1640-1649) en Commonwealth (1649-1660)..............................................................................36
Regering van de Commonwealth:...................................................................................................................37
5. De Restoratie onder Karel II en Jacobus II (1660-1688)......................................................................................37
6. De Glorious Revolution en de uitbouw van de parlementaire monarchie (1688-1701).....................................38
7. Thomas Hobbes (1588-1679) en de Leviathan (1651)........................................................................................39
John Locke (1632-1704) en Two Treatises on Government (1688).................................................................39
H6: De Amerikaanse Revolutie (1763-1791)...........................................................................................................39
1. De Britse kolonies in Noord-Amerika tot het einde van de Zevenjarige oorlog (1601-1763)............................39
Het bestuur van de dertien kolonies en de relatie met de Britse kroon........................................................40
De Zevenjarige Oorlog (1756-1763) – French and Indian War (1754-1763)...................................................40
2. De Stamp Act (1765) en de constitutionele crisis binnen het Britse rijk............................................................40
3. Onafhankelijkheid: volkssoevereiniteit en externe zelfbeschikking...................................................................42
4. De staatsvorming: volkssoevereiniteit en interne zelfbeschikking.....................................................................43
De grondwetten van de dertien staten (1776-1780)......................................................................................43
De Articles of Confederation (1777-1781)......................................................................................................44
De Constitution of the United States of America (1787)................................................................................45
De Federalist Papers en de Bill of Rights (1787-1791)....................................................................................46
5. Marbury v. Madison (1803) – Het ontbrekende sluitstuk van het Amerikaanse Constitutionalisme................47
Adams v. Jefferson..........................................................................................................................................47
Marbury v. Madison........................................................................................................................................47
Marshall v. Jefferson.......................................................................................................................................48
H7: De Franse Revolutie (1789-1815).....................................................................................................................48
1. De lange aanloop naar de revolutie (1763-1789)...............................................................................................49
De Zevenjarige Oorlog (1756-1763) en het conflict tussen koning en parlementen onder Lodewijk XV......49
De pogingen tot hervorming onder Lodewijk XVI en de Amerikaanse Revolutie (1774-1786)......................50
De invloed van de verlichting en het politiek denken.....................................................................................51
2. De laatste stuiptrekkingen van de absolute monarchie (1786-1789).................................................................52
3. De Revolutie en de constitutionele monarchie (1789-1792)..............................................................................54
Eerste Fase: Van Staten-Generaal tot Nationale Vergadering (mei tot juli 1789)..........................................54
2
, Tweede Fase: De afschaffing van de feodaliteit en de Déclaration des droits de l’homme (aug. 1789)........55
Déclaration des droits de l’homme et du citoyen (26 augustus 1789)...........................................................56
Derde Fase: De Nationale Vergadering als constituante (september 1789 - juni 1791)................................56
4. De vlucht naar Varennes en de constitutionele monarchie (juni 1791 - augustus 1792)..................................59
5. De republiek (1792-1799) en het regime van Napoleon (1799-1815)................................................................62
Zeven jaar van politieke onrust.......................................................................................................................62
De Conventie (1792-1795)..............................................................................................................................63
Het Directoire (1795-1799).............................................................................................................................63
6. Het regime van Napoleon Bonaparte (1799-1814/1815)...................................................................................64
7. Het Congres van Wenen......................................................................................................................................66
H8: De Belgische Revolutie en de vorming van een burgerlijke natiestaat (1814-1914).......................................67
1. De Franse context van de Belgische revolutie: de Restauratie en de Julirevolutie in Parijs..............................67
De Restauratie van de Bourbondynastie en het Chartre octroyée (1814).....................................................67
Het politieke en constitutionele denken van de liberale oppositie................................................................68
De Julirevolutie in Parijs (1830).......................................................................................................................69
2. De opkomst van de moderne natiestaat.............................................................................................................70
3. Het Verenigd Koninkrijk Der Nederlanden..........................................................................................................71
4. De Belgische Revolutie (1831-1839)...................................................................................................................73
De radicale fase van de Belgische Revolutie (augustus-oktober 1830)..........................................................73
De constitutionele fase van de Belgische Revolutie (oktober 1830-februari 1831).......................................74
De internationale fase (1831-1839)................................................................................................................76
5. De burgerlijke natiestaat en het voorbeeld van België (1831-1914)..................................................................77
H9: Imperialisme en kolonialisme (1798-1920)......................................................................................................78
1. De Eerste Opiumoorlog.......................................................................................................................................78
2. De tweede fase van het westers imperialisme (eerste fase van ca. 1450-1800, tweede fase van 1798-1920).79
Determinanten van imperialisme en kolonialisme.........................................................................................79
3. China, het westers imperialisme en het internationaal recht............................................................................80
Het westers imperialisme en de vorming van het moderne internationaal recht.........................................80
De confucianistische visie op staat en internationale relaties........................................................................82
China en de confrontatie met het westerse internationaal recht..................................................................83
4. De kolonisatie van Congo (1885-1960)...............................................................................................................84
Het Congres van Berlijn (1884-1885)..............................................................................................................84
Congo Vrijstaat en Belgisch Congo..................................................................................................................85
5. De Volkenbond en het mandaatsysteem............................................................................................................87
H10: De Russische Revolutie (1917-1991)..............................................................................................................87
1. Het einde van de Sovjetunie (Ouverture: de staatsgreep die er geen was).......................................................87
2. De grote oorlog om de wereld en de strijd tussen de grote ideologieën...........................................................88
3. Karl Marx en de communistische ideologie........................................................................................................89
4. Lenin en het regime van de Februarirevolutie in Rusland..................................................................................90
Socialisme, oorlog en revolutie in Rusland tot maart 1917............................................................................90
De Februarirevolutie (maart-augustus 1917).................................................................................................91
5. De Oktoberrevolutie en de vorming van de Sovjetunie (1917-1924).................................................................92
De Oktoberrevolutie........................................................................................................................................92
De eerste consolidatie van de ‘dictatuur van het proletariaat’ (november 1917-juni 1918).........................93
Van de burgeroorlog tot de Nieuwe Economische Politiek (1918-1924).......................................................94
6. De totalitaire Sovjetstaat van Stalin tot Gorbatsjov (1924-1985).......................................................................95
7. De Sovjetunie en het internationaal recht..........................................................................................................96
Tunkin en het internationaal recht van de vreedzame co-existentie.............................................................96
De Brezjnevdoctrine........................................................................................................................................97
3
, H11: De Atlantische Revolutie I: internationaal recht en mensenrechten (1917-1991)........................................97
1. Ouverture: het Atlantisch Charter (1941)...........................................................................................................97
2. Wilson, de Eerste Wereldoorlog en de Volkenbond: de valse start van de Atlantische Revolutie....................98
Amerikaans exceptionalisme en de Monroedoctrine.....................................................................................98
Wilson en de vredesconferentie van Parijs (1919).........................................................................................99
Het Convenant van de Volkenbond en collectieve veiligheid.......................................................................100
De Volkenbond en de internationale rechtsorde in het interbellum (1920-1939).......................................101
3. Roosevelt en de Verenigde Naties....................................................................................................................101
De weg naar San Francisco............................................................................................................................101
Het Handvest van de Verenigde Naties en het systeem van collectieve veiligheid.....................................103
4. De Tweedeling van Europa en de Koude Oorlog..............................................................................................104
Van Potsdam tot de Trumandoctrine (1945-1947).......................................................................................104
De organisatie van de verdediging van West-Europa (1947-1957)..............................................................105
De verdediging van het Westen en het internationaal recht.......................................................................106
5. De internationale bescherming van de mensenrechten...................................................................................106
H12: De Atlantische Revolutie II: de sociale welvaartsstaat.................................................................................108
1. De doorbraak van de sociale welvaartstaat......................................................................................................108
2. Duitsland onder en na Bismarck.......................................................................................................................110
3. De New Deal en zijn constitutionele implicaties...............................................................................................111
Het sociaaleconomische beleid onder de New Deal.....................................................................................111
De New Deal: constitutionele gevolgen en contestatie................................................................................111
4. Hans Kelsen en het nieuwe constitutionele denken.........................................................................................113
5. Grondrechten en sociale welvaartsstaat in de Bondsrepubliek Duitsland.......................................................114
Deel 1 –Het westerse
constitutionele model
H1: De haastige triomftocht van het westerse
constitutionele model
1. Het Charter voor een Nieuw Europa en einde van de Koude Oorlog
De Conferentie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa tussen Helsinki en Parijs
3 oktober 1990: eenmaking van Duitsland
21 november 1990: Charter voor een Nieuw Europa wordt getekend in Parijs tijdens de Conferentie voor
Veiligheid en Samenwerking in Europa (CVSE) door 34 leiders (32 Europese, VS en Canada). The big five zijn:
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janavleminckx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50155 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now