Deel 0: inleidend deel
College 1: algemene kennismaking
Wat bestudeert criminologie?
- Oorzaken criminaliteit
- Manifestaties van criminaliteit
- Gevolgen voor de maatschappij (Vb. Schade)
1
,Inleiding in de criminologie
- Kenmerken van daders (psychologie)
- Oplossingen : beleid, controle, preventie
- Maatschappelijke opinie over criminaliteit en gerelateerde fenomenen
-
Wat doen criminologen?
- Criminelen opsluiten
- Criminaliteit onderzoeken
- Meewerken aan een beleid
Wat is de criminologie?
Criminologie heeft geen duidelijk materieel en formeel voorwerp.
Criminologie is intrinsiek (=innerlijke motivatie) Multi- (= meerdere groepen zijn erbij betrokken) en
interdisciplinair (=het betreft meerdere vakgebieden)
Voor Garland zijn er 2 kenmerken van de criminologie. (Garland was een Britse criminoloog)
1) Empirisch gegronde en wetenschappelijke aanpak -> het strafrecht en het morele discours.
(objectieve informatie, die rust op waarnemingen en onderzoek)
2) Focus op criminaliteit -> het is kleiner dan sociologie van deviantie(afwijken van het ‘normale’
gedrag) en controle; de criminaliteit is grotendeels gedefinieerd door de overheid.
Volgens hem zijn er ook 2 grote projecten binnen de criminologie:
1) Lombrosiaanse project -> dit bestaat uit fundamenteel onderzoek en is gericht op de zoektocht naar
de oorzaken van criminaliteit. Dit project wil de kennis vergroten.
2) Gouvernmentele project -> dit is praktijkgericht en beoogt om het strafrechterlijke beleid efficiënter
te maken.
Een definitie voor het begrip ‘criminologie’:
1e definitie = criminologie is ‘the study of process of law-aking, law-breaking and law-enforcing.’
MAAR deze definitie is niet allesomvattend en is te breed. In deze definitie is er geen rekening gehouden met
de sociale factoren van criminaliteit. Deze is te breed, het gaat niet specifiek over de criminologie, maar het
gaat over het breken van de wetten.
2e definitie (eigen definitie, Paoli) = criminologie is de studie van activiteiten die als schadelijk of moreel
verkeerd worden beschouwd + de criminalisering hiervan + de controle en preventie ervan + de andere
sociale reacties op deze activiteiten.
Het einddoel is het beperken van de schade die is aangericht bij de samenleving.
3 hoofdthema’s binnen de criminologie:
1) Onderzoek naar criminaliteit, daders, onveiligheid en hiervan de oorzaken en hun gevolgen
2) Onderzoek naar de processen van benoemingen van de criminaliteit -> wanneer is iets nu echt
crimineel?
3) Onderzoek naar het strafrechtssysteem, de officiële en maatschapelijke reacties op criminaliteit
Afhankelijk van de onderzoeksvragen die worden gesteld variëren de:
- Onderzoeksmethoden:
1) Kwantitatief
2) Kwalitatief
- de uitgangspunten:
1) relatieve ontologische uitgangspunten
College 2: inleiding in de criminologie
Wat is criminaliteit?
Criminaliteit is iets wat in wezen is betwist -> waarom? Er is geen twijfel over dat criminaliteit een normatief
(= gaat over goed en kwaad) concept is en hiernaast ook complex.
Met criminaliteit wil men gedragingen aanduiden die fout zijn, die beschouwd worden als moreel verkeerd.
Strafrechtelijke definities van criminaliteit stellen samen een anker, maar dit is enkel om een mechanische
wijze. MAAR criminaliteit is zeer complex, er zijn verschillende discours/perspectieven over criminaliteit.
BASIS DEFINITIE: criminaliteit is de daad of de nalatigheid die wordt beschouwd als een misdrijf dat wordt
bestraft via het strafrecht.
MAAR het is een definitie die niets zegt over de inhoud van criminaliteit; we kunnen ons beter de vraag
stellen of dat strafrechtelijke definities wel voldoende zijn? Of dat we deze definitie wel mogen gebruiken als
vertrekpunt?
De definities kunnen goed of slecht zijn maar dit is afhankelijk van het doel van een bepaald onderzoek;
we moeten ons bewust zijn van de beperkingen die deze definities met zich meebrengen.
Op deze manier kunnen we ons dus vaak de vraag stellen of iets crimineel is of niet:
De grens tussen wat echt crimineel is en wat eerder een kleine fout is is zeer klein, een goed voorbeeld
hiervan zijn gasboetes. -> gasboetes zijn ingevoerd om kleinere feiten die overlast bieden aan te pakken
zonder dat er een volledig proces moet worden opgestart.
(Vb. abortus -> tot jaren 60’ was dit illegaal en dus een crimineel feit; tegenwoordig is dit legaal en kan men
dit doen wanneer men wil)
(Vb. cannabis gebruik -> in België is dit nog illegaal -> maar in andere landen zoals Nederland zijn er winkels
op straat, waar men dit zo verkoopt.)
(Vb. mensen die revolutie op gang brachten -> Socrates, MLK, Jezus, Mandela -> allen werden ze opgesloten
en/of vermoord. MAAR langs de andere kant hebben zij wel gezorgd voor een maatschappelijke vooruitgang.
Zo zien we dat ongehoorzaamheid later positief kan worden aanzien. Voorbeeld de geschiedenis van
België; zonder revolutie had België niet bestaan.)
Wat zijn nu de BEPERKINGEN van de strafrechtelijke definities van criminaliteit?
- Onduidelijk -> men weet op voorhand niet of het over een misdrijf gaat of over een onrechtmatige
daad. Hierbij weten we dan ook niet of het gaat over strafrechtelijke of burgerrechtelijke sancties.
- Dynamisch -> strafrechtelijke sanciets kunnen aangepast worden; kijk voorbeeld van abortus;
vroeger was het illegaal, nu niet meer.
- Relativisme; verschil tussen landen -> de strafrechtelijke sancties kunnen verchillend zijn over een
aantal landen; zo zie je dat Cannabis in Nederland is gerelativeerd en niet strafbaar is.
3
, Inleiding in de criminologie
- Deze definities negeren schadelijke activiteiten van machtigere personen of bedrijven. Op sommige
vlakken kunnen machtige mensen de wet naar hun hand draaien. (Vb. staatscriminaliteit of
bedrijfscriminaliteit)
- Deze definities bestraffen soms bepaalde gedragingen die voordelig zijn voor de sociale vooruitgang
van een land.
ANDERE PROBLEMEN bij deze strafrechtelijke definities:
- Burgers of experten weten soms niet precies wat een crimineel feit is. -> er worden constant feiten
toegevoegd, waardoor een groot aantal van mensen niet meer weet wat nu precies crimineel is.
- Er is een verschil tussen formele en daadwerkelijke criminalisering (formeel = wat in de boeken
staat) (daadwerkelijke = vervolging van criminaliteit)
- Er is een onmogelijkheid om het strafrecht op inhoudelijke wijze te definiëren
Volgens Ashworth is het strafrecht ‘een verloren zaak vanuit principieel oogpunt’ -> hebben de
beleidsmakers zoveel nieuwe misdrijven gecreerd, maar aan de hand van verschillende
principes, zonder duidelijke criteria en concistentie.
Het Europees Hof van de Rechten van de mens gebruikt enkel formele en procedurele
bepalingen om het strafrecht van het burgerlijk recht te onderscheiden. -> ook zij hebben
moeten herkennen dat er geen objectieve theorie is over criminaliteit en daarom heeft het
hoofd van EH beslist dat ze alleen procedurele bepalingen gebruiken om strafrecht van burgerlijk
recht te onderscheiden.
- Veel rechtbanken geven geen aandacht aan bepaalde misdrijven; niet gecriminaliseerd
Volgens Stuntz (een belangrijk juridisch persoon) omvat het strafrecht 2 verschillende onderdelen:
1) Het eerste onderdeel heeft betrekking op een beperkt aantal kernmisdrijven (moord, diefstal, slagen
en verwondingen, verkrachtingen)
2) Het tweede onderdeel heeft betrekking op al het overige dat in het strafrecht wordt opgenomen.
De meeste focus ligt op deel 1, maar deel 2 heeft betrekking op alle andere misdrijven die vele groter zijn,
maar waar bijna geen focus op ligt.
Constructivisme: van problematisering van Legalisme tot nihilisme
Vanaf de jaren 60’ problematiseren de constructivisten de strafrechtelijke definities.
- Criminaliteit is het gevolg van de interactie tussen de samenleving -> ‘daders’ ten opzichte van
burgers, media en vertegenwoordigers van het strafrechtssysteem.
- Criminaliteit bestaat uit sociale constructies -> de samenleving bepaalt wie de crimineel is.
- De constructivisten zijn in strijd met het strafwetboek
Idee van de constructivisten:
- Ze drijven de definities van criminaliteit tot het uiterste => “criminaliteit kent geen ontologische (=de
leer van het bestaan) realiteit”
- Criminaliteit = subjectief; het is enkel wat door de samenleving is bepaald als ‘crimineel’ zijnde.
- Constructivisme heeft een belangrijke rol gespeeld in de criminologie
Sommige constructivisten vervallen in het relativisme of het nihilisme -> er blijft dus niets meer van de term
‘criminaliteit’ over. - > criminaliteit wordt maar een kwestie van definities, de definities van de
machthebbers in een bepaalde samenleving, aan de hand van deze definities kan men eigenlijk geen echt
onderzoek meer doen (nihilisme).
Als eerst moet er een concept criminaliteit bestaan en pas daarna kunnen er gedragingen gecriminaliseerd
worden. Om echt van criminaliteit te spreken moeten we een maatschappelijke reactie hebben om over
criminaliteit te spreken.
DEFINITIES
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janavleminckx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.65. You're not tied to anything after your purchase.